Pierwszy obowiązek przekazania informacji o uzgodnieniach transgranicznych dotyczy uzgodnień wprowadzanych od 25 czerwca 2018 r. Informacje te będą przekazywać przede wszystkim doradcy podatkowi, radcy prawni i pracownicy instytucji finansowych, którzy zajmują się wdrażaniem takich uzgodnień.
Wymiana tego typu informacji to kolejny krok podjęty przez administrację skarbową w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej w celu zwalczania praktyk polegających na unikaniu opodatkowania. Taka decyzja to efekt opublikowanej 5 czerwca 2018 r. dyrektywy Rady (UE) 2018/822 w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji. To właśnie jej przepisy wprowadzają obowiązek raportowania uzgodnień transgranicznych, których główną lub jedną z głównych korzyści jest korzyść podatkowa.
Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie – w tym Polskę – obowiązek przyjęcia i opublikowania jej postanowień do 31 grudnia 2019 r. Obecnie w Ministerstwie Finansów trwają prace nad realizacją tych zobowiązań.
Sprawiedliwe warunki opodatkowania
Z postanowień przedmiotowej dyrektywy wynika, że zgłaszanie informacji o uzgodnieniach transgranicznych z zakresu potencjalnie agresywnego planowania podatkowego może skutecznie wesprzeć wysiłki na rzecz stworzenia sprawiedliwych warunków opodatkowania na rynku wewnętrznym. Stąd pomysł, aby zobowiązać pośredników takich transakcji do informowania organów podatkowych o określonych uzgodnieniach transgranicznych, które mogłyby potencjalnie zostać wykorzystane do celów agresywnego planowania podatkowego. Aby zapewnić bardziej kompleksowe podejście, w drugim etapie – po zgłoszeniu informacji na poziomie krajowym – konieczne będzie zapewnienie przekazywania przez organy podatkowe uzyskanych informacji swoim odpowiednikom w innych państwach członkowskich. Dyrektywa zakłada, że wymiana informacji powinna następować do organów podatkowych na wczesnym etapie, czyli zanim takie uzgodnienia zostaną wprowadzone w życie, co ma zapobiec ich realizacji.
Zakres nowych obowiązków
Z dyrektywy wynika, że obowiązek zgłoszenia powinien obejmować wszystkie podmioty, które są zwykle zaangażowane w opracowywanie, wprowadzanie do obrotu, organizowanie lub nadzorowanie wdrożenia podlegającej zgłoszeniu transakcji transgranicznej lub serii takich transakcji, a także podmioty, które udzielają pomocy lub porad w tym zakresie. Podkreślono także, że w pewnych przypadkach obowiązek zgłoszenia może nie być egzekwowalny – np. w stosunku do pośrednika z powodu przewidzianej prawem tajemnicy zawodowej. Wobec takich okoliczności warto byłoby, aby organy podatkowe nie traciły możliwości otrzymywania informacji na temat potencjalnie agresywnych uzgodnień podatkowych, a tym samym konieczne byłoby w takim przypadku przeniesienie obowiązku zgłoszenia na samego podatnika, który korzysta z uzgodnienia.
Wykaz elementów transakcji
Uzgodnienia z zakresu agresywnego planowania podatkowego ewoluowały na przestrzeni lat w kierunku coraz większej złożoności i podlegają nieustannym modyfikacjom w odpowiedzi na uszczelnianie systemów podatkowych w poszczególnych państwach. W dyrektywie zaproponowano więc, aby podjąć próbę ujęcia informacji na temat uzgodnień z zakresu potencjalnie agresywnego planowania podatkowego w postaci wykazu elementów i części składowych takich transakcji, które wyraźnie wskazują na unikanie opodatkowania lub nadużycia. Odradza się tym samym podejmowania prób definiowania pojęcie agresywnego planowania podatkowego. Do ustalenia przez jurysdykcje państw członkowskich pozostają sankcje za naruszenie przepisów krajowych implementujących postanowienia omawianej dyrektywy.
