W związku ze zbliżającym się terminem wypełnienia obowiązków w zakresie cen transferowych za 2019 rok, który dla większości podatników (których ostatni rok podatkowy skończył się 31 grudnia 2019 r.) upływa z dniem 31 grudnia 2020 r., przypominamy kluczowe kwestie związane z przygotowaniem dokumentacji lokalnej.
Istotne zagadnienia związane z przygotowaniem lokalnej dokumentacji cen transferowych:
Przedmiot lokalnej dokumentacji cen transferowych
Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt. 6 Ustawy o CIT oraz art. 23m ust. 1 pkt. 6 Ustawy o PIT, za transakcję kontrolowaną uznaje się identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Natomiast progi dokumentacyjne (których przekroczenie w odniesieniu do danego typu transakcji o charakterze jednorodnym powoduje obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych) wynoszą odpowiednio:
- 10 mln PLN – dla transakcji towarowej lub finansowej
- 2 mln PLN – dla transakcji usługowej lub transakcji innego rodzaju
- 100 tys. PLN – w odniesieniu do transakcji zawieranej z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym (bez względu na występowanie lub brak z nim powiązań).
Wartość transakcji kontrolowanej określa się na podstawie: otrzymanych lub wystawionych faktur, umów lub innych dokumentów, bądź otrzymanych lub przekazanych płatności. W odniesieniu do konkretnych typów zawieranych transakcji, wartość transakcji odpowiada:
- wartości kapitału – w przypadku kredytów i pożyczek
- wartości nominalnej – w przypadku emisji obligacji
- sumie gwarancyjnej – w przypadku poręczenia lub gwarancji
- wartości przypisanych przychodów lub kosztów – w przypadku przypisania dochodu (straty) do zakładu zagranicznego
- wartości właściwej dla danej transakcji kontrolowanej – w przypadku pozostałych transakcji.
Podmioty zobligowane do przygotowania lokalnej dokumentacji
Podmiotami zobligowanymi do przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych są:
- podmioty powiązane zawierające transakcje kontrolowane
- podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami mającymi siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym (dot. tylko transakcji zakupowych)
- podatnicy zawierający z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym: umowę spółki nie będącej osobą prawną, umowę wspólnego
- przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze.
Według art. 11a ust. 1 pkt. 4 Ustawy o CIT oraz art. 23m ust. 1 pkt. 4 Ustawy o PIT, podmioty powiązane to:
- podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot lub
- podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
-ten sam inny podmiot lub
-małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot
- spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólników
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodząca w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Natomiast wywieranie znaczącego wpływu oznacza:
- posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%: udziałów w kapitale lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
- faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Transakcje zwolnione z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji
Niektóre transakcje kontrolowane zwolnione są z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych. Są to m.in. (zgodnie z art. 11n pkt 1 Ustawy o CIT oraz z art. 23z pkt 1 Ustawy o PIT) transakcje:
zawierane wyłącznie przez podmioty powiązane mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w których:
-żadna ze stron transakcji nie korzysta ze zwolnień podmiotowych z art. 6 Ustawy o CIT ani ze zwolnień wskazanych w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a Ustawy o CIT (odpowiednio art. 21 ust. 1 pkt 63a i 63b Ustawy o PIT) – tj. dotyczących odpowiednio opodatkowania dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej i zwolnienia z dochodów, uzyskanych z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji) oraz
-żadna ze stron transakcji nie poniosła straty podatkowej.
Przy czym, należy pamiętać, że transakcje zwolnione z lokalnej dokumentacji na podstawie wyżej wymienionego przepisu, nadal należy przedstawić w informacji o cenach transferowych (formularzu TPR). Formularz TPR w stosunku do transakcji zwolnionych wymaga jednak mniej szczegółowych informacji niż w stosunku do transakcji dokumentowanych.
Ponadto, następujące transakcje również mogą korzystać ze zwolnienia ze sporządzenia lokalnej dokumentacji (zgodnie z art. 11n Ustawy o CIT oraz art. 23z Ustawy o PIT), jednak w stosunku do nich nie wypełnia się formularza TPR:
- transakcje objęte uprzednim porozumieniem cenowym („APA”) w okresie, którego dotyczy to porozumienie
- transakcje, których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu lub kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, kapitałowych, dotyczących inwestycji, środków trwałych lub WNiP
- transakcje między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową
- transakcje w przypadku gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami
- transakcje polegające na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy o CIT oraz w art. 3 ust. 2a Ustawy o PIT (podatnicy nieposiadający na terenie RP siedziby lub zarządu), jeżeli przepisy właściwych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, przewidują, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w państwie innym niż Rzeczpospolita Polska.
Pojęcie restrukturyzacji, a lokalna dokumentacja
Kolejnym zagadnieniem, na które należy zwrócić uwagę przy sporządzaniu lokalnej dokumentacji jest restrukturyzacja. Według przepisów dot. cen transferowych, restrukturyzacja, która dotyczyła podmiotu i miała miejsce w trakcie roku podatkowego, dla którego jest sporządzana lokalna dokumentacja cen transferowych, również podlega dokumentacji. Sama restrukturyzacja (według §2 pkt 1 Rozporządzenia MF w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz §2 pkt 1 Rozporządzenia MF w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych) jest definiowana jako reorganizacja:
- obejmująca istotną zmianę relacji handlowych lub finansowych, w tym również zakończenie obowiązujących umów lub zmianę ich istotnych warunków oraz
- wiążąca się z przeniesieniem pomiędzy podmiotami powiązanymi funkcji, aktywów lub kategorii ryzyka, jeżeli w wyniku tego przeniesienia przewidywany średnioroczny wynik finansowy podatnika przed odsetkami i opodatkowaniem (EBIT) w trzyletnim okresie po tym przeniesieniu uległby zmianie o co najmniej 20% przewidywanego średniorocznego EBIT w tym samym okresie, gdyby nie dokonano przeniesienia.
Przygotowanie dokumentacji cen transferowych dla transakcji restrukturyzacji wiąże się również z odpowiednim określeniem wysokości wynagrodzenia (tzw. exit fee), które musi być zgodne z zasadą ceny rynkowej.
Termin na sporządzenie lokalnej dokumentacji
Należy pamiętać, że nowy wzór oświadczenia, które ma zostać podpisane i złożone przez kierownika jednostki (w rozumieniu Ustawy o Rachunkowości), zawiera punkt z potwierdzeniem, że ceny w transakcjach z podmiotami powiązanymi są rynkowe. Zatem osoby podpisujące się pod takim oświadczeniem muszą liczyć się z odpowiedzialnością wynikającą z KKS (o czym wspominaliśmy również w poprzednich publikacjach).
Według art. 11m ust. 1 Ustawy u CIT oraz art. 23y ust. 1 Ustawy o PIT, termin na złożenie do właściwego urzędu skarbowego oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych co do zasady upływa z końcem dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego, natomiast, ustawa wprowadzona w związku z pandemią COVID-19 (tzw. Tarcza 4.0) przesunęła terminy na złożenie oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji odpowiednio:
- do 31 grudnia 2020 r. – w przypadku, gdy termin ten upływa w okresie od 31 marca 2020 r. do 30 września 2020 r.
- o 3 miesiące – w przypadku, gdy termin ten upływa w okresie od 1 października 2020 r. do 31 stycznia 2021 r.
W praktyce dla wielu podatników (których rok finansowy skończył się 31 grudnia 2019 roku) zmiany oznaczają przesunięcie terminu do 31 grudnia 2020 roku.
Podstawa prawna
Szczegóły dotyczące lokalnej dokumentacji cen transferowych można znaleźć w następujących dokumentach:
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz.U.2019.865 tj. z późn. zm.);
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U.2018.2479)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U.2018.2491)
- Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz.U.2019.1387 tj. z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U.2018.2509)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U.2018.2502).
