Ministerstwo Finansów pracuje nad dużą nowelizacją ustaw o podatkach dochodowych – PIT i CIT. Niestety wiele z tych rozwiązań będzie niekorzystnych dla podatników, jak np. nadanie statusu podatnika CIT spółce komandytowej czy likwidacja ulgi abolicyjnej w PIT.
Projekt nowelizacji przepisów w tym zakresie ma ujrzeć światło dzienne jeszcze w tym miesiącu. A w związku z tym, że sporo z planowanych zmian jest niekorzystnych dla podatników, będą one musiały zostać opublikowane w Dzienniku Ustaw do 30 listopada br., jeśli maja wejść w życie od 1 stycznia 2021 r.
Obszar zmian, który MF chce modyfikować znamy dzięki harmonogramowi prac Rady Ministrów. Cel tych modyfikacji? Zgodnie z oficjalnym dokumentem, przede wszystkim uszczelnianie systemu.
Optymalizacje znów do przycięcia
Jedna z szeroko komentowanych i dość kontrowersyjnych zmian, która ma zostać wprowadzona to objęcie zakresem podmiotowym ustawy o CIT spółek komandytowych i jawnych. Chodzi o firmy mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W przypadku spółek komandytowych – jak podkreśla MF – pomysł ten ma być odpowiedzią na tworzone przez podatników struktury optymalizacyjne z wykorzystaniem spółek komandytowych poprzez nadanie spółce komandytowej statusu podatnika podatku dochodowego. Wydaje się, że oprócz tzw. CITu estońskiego mającego pozytywnie zmotywować podatników do rezygnacji z takich form prowadzenia działalności gospodarczej, opodatkowanie spółek komandytowych CIT stanowi dopełnienie pakietu poprzez motywację negatywną. Rozwiązanie to może w efekcie spowodować utratę atrakcyjności polskich wehikułów inwestycyjnych oraz spadek rentowności rodzimego biznesu, w tym firm rodzinnych. Natomiast w braku innych alternatywnych rozwiązań dla inwestycji kolektywnych, w szczególności w sektorze nieruchomości, dalsza ucieczka kapitału do holdingów zagranicznych nie powinna dziwić.
Przy spółkach jawnych MF tłumaczy, że myśli o tych jednostkach, w przypadku których podatnicy podatku dochodowego partycypujący w zyskach takich spółek jawnych nie są ujawniani, co powoduje możliwość uchylania się tych podmiotów z opodatkowania podatkiem dochodowym oraz wprowadzenie rozwiązań ułatwiających dochodzenie należności podatkowych w przypadku dochodu ze sprzedaży udziałów (akcji) w spółkach nieruchomościowych przez nierezydentów.
W ramach uszczelniania systemu ma być też wprowadzony (dla wybranych podatników podatku dochodowego od osób prawnych) obowiązek sporządzenia i podania do publicznej wiadomości polityki podatkowej, a także zmiany w zakresie cen transferowych. Jakie to będą zmiany jeszcze nie wiemy, ze względu na brak projektu ustawy. Kluczowe będzie to czy obowiązek sporządzania i podania do publicznej wiadomości polityki podatkowej za rok podatkowy przez podatników CIT zostanie wprowadzony do ustawy dla wszystkich przedsiębiorców. Dla tych większych oznaczać to będzie konieczność wprowadzenia narzędzi do zarządzania procesem sprawozdawczości podatkowej, dla mniejszych oznacza dodatkowo istotny wzrost kosztów prowadzenia działalności.
Finansowanie dłużne do korekty
Kolejny obszar, który zostanie zmieniony obejmie finansowanie dłużne. W tym zakresie MF chce dostosować przepisy do specyfiki polskiej gospodarki oraz specyfiki i wielkości podmiotów gospodarczych prowadzących działalność Polsce, w szczególności w zakresie finansowania dłużnego takich podmiotów oraz zasad prowadzonej polityki podatkowej. Jakie dokładnie tu mają zajść zmiany? Na razie wiemy jedynie o planie doprecyzowania nazwy oraz algorytmu wskaźnika służącego wyliczeniu maksymalnej wysokości kosztów finansowania dłużnego, jakie – w danym roku podatkowym – obciążać mogą wynik podatkowy (dochód/strata) wykazywany przez danego podatnika w związku z prowadzoną przez takiego podatnika działalnością. Ponadto zaplanowano wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących limitowania nadwyżki kosztów finansowania dłużnego. Można się tylko domyślać, że wyeliminowanie wątpliwości będzie oznaczać takie brzmienie przepisów, które nie pozwoli na kontynuowanie dotychczasowej wykładni korzystnej dla podatników w zakresie ustalania wysokości tych limitów.
Ujednolicenie rozliczeń
W przepisach mają być też zmienione regulacje dotyczące rozliczania wydatków w kosztach. Resort finansów chce zbliżyć zasady uwzględniania ponoszonych przez podatnika kosztów w wyniku podatkowym (dochodzie lub stracie) uzyskiwanym przez takiego podatnika za rok podatkowy, kosztów związanych z dokonywanymi odpisami amortyzacyjnymi, z zasadami określonymi w przepisach o rachunkowości i międzynarodowych standardach rachunkowości, służącymi takiemu podatnikowi w określeniu jego wyniku bilansowego – zysku lub straty osiągniętej za rok obrotowy.
Dodatkowo, aby ograniczyć nierzeczywisty spadek wartości amortyzowanych środków zmniejszenia różnic występujących między wartością wykazywanego przez podatnika w roku podatkowym dochodu przed jego opodatkowaniem podatkiem dochodowym, a wartością wykazywanego – za ten sam okres (rok podatkowy/rok obrotowy) – zysku brutto (zysku przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym), również maja zostać zbliżone zasady ustalania wysokości odpisów amortyzacyjnych określonych w przepisach ustawy o CIT do zasad określonych w przepisach ustawy o rachunkowości. Ograniczona ma być także możliwość manipulowania wysokością stawki amortyzacyjnej w sytuacji, gdy podatnik korzysta ze zwolnienia. Szczegóły tych regulacji będą miały kluczowe znaczenie dla określenia skutków tych zmian na biznes. Zastanawiający jest przykładowo sposób podejścia do zagadnienia różnic w amortyzacji podatkowej i księgowej w sytuacji ujęcia podatkowego środka trwałego jako inwestycji długoterminowej z perspektywy księgowej i wyceny księgowej tej pozycji aktywów wg wartości godziwej.
Raje podatkowe pod szczególnym nadzorem (ceny transferowe)
Jeszcze bardziej wnikliwej analizie mają być poddawani przedsiębiorcy mający powiązania z rajami podatkowymi. Z harmonogramu prac MF wynika, że resort chce rozszerzenia zakresu transakcji podlegających weryfikacji pod kątem zgodności z zasadą ceny rynkowej, w szczególności w przypadku gdy rzeczywisty właściciel (beneficial owner) ma siedzibę w tzw. „raju podatkowym”, oraz zwiększenie obowiązków dokumentacyjnych dla takich transakcji (ceny transferowe).
Zniknie ulga abolicyjna
Niestety nie ma dobrych wiadomości dla podatników PIT, którzy zarabiają za granicą, a do uzyskanego dochodu muszą stosować proporcjonalne odliczenie jako metodę unikania podwójnego opodatkowania. MF chce bowiem zlikwidować ulgę abolicyjną, która właśnie takim podatnikom pozwalała na umorzenie zaległości podatkowej lub zwrot podatku. Wszystko po to, aby byli oni w podobnej sytuacji z opodatkowaniem swoich zarobków jak osoby, które przy rozliczeniu zagranicznych zarobków stosują metodę zwolnienia. Efektywnie oznacza to wzrost opodatkowania.
Limity do zmiany
Nowości szykują się też w limitach, które uprawniają do pewnych preferencji. Pierwsza ze zmian będzie dotyczyć regulacji CIT. W tym przypadku ma zostać podwyższony limit przychodów z bieżącego roku podatkowego z 1,2 mln euro do 2 mln euro uprawniających do korzystania z obniżonej 9% stawki CIT.
Druga zmiana będzie dotyczyć przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. MF chce, aby ryczałt był bardziej atrakcyjną formą opodatkowania i aby większa grupa podatników mogła z niego skorzystać. Stąd propozycja, aby podnieść obecny limit uprawniający do korzystania przez przedsiębiorców – osób fizycznych z opodatkowania w formie ryczałtu z 250 tys. euro do 2 mln euro.
To oczywiście najważniejsze ze znanych na ten moment pomysłów na nowelizację przepisów ustaw o podatkach dochodowych. Gdy projekt tych regulacji zostanie opublikowany, będziemy mogli zaprezentować poszczególne pomysły bardziej szczegółowo i ocenić to, jakie mogą mieć działanie w praktyce.
