Przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (MDR) zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego w 2019 r. Ich interpretacja od samego początku budziła wątpliwości zarówno wśród podatników, jak i doradców oraz innych podmiotów, na których potencjalnie może ciążyć obowiązek raportowania. Wydane przez Ministerstwo Finansów obszerne objaśnienia dotyczące przepisów o MDR (102 strony!), które miały dać odpowiedź na kluczowe pytania, w wielu przypadkach nie tylko nie rozwiewają takich wątpliwości, ale rodzą szereg nowych.
W konsekwencji, wiele podmiotów zwróciło się do organów podatkowych z wnioskami o wydanie indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, aby uzyskać potwierdzenie co do tego czy i w jaki sposób mają realizować obowiązki raportowania w zakresie MDR. Niestety, organy podatkowe konsekwentnie odmawiały wydawania takich interpretacji, argumentując, że przepisy o MDR nie są przepisami prawa materialnego, ale procesowego, a tym samym nie mogą być przedmiotem interpretacji.
Do końca 2020 r. wyroki sądów administracyjnych w zakresie wydawania interpretacji indywidualnych były rozbieżne.
Niektóre wojewódzkie sądy administracyjne zgadzały się z negatywnym podejściem prezentowanym przez organy podatkowe. Takie podejście zaprezentował np. WSA w Poznaniu wyrok z 05.12.2019 o sygn. I SA/Po 825/19 (orzeczenie prawomocne) czy WSA w Krakowie wyrok z 28.05.2020 o sygn. I SA/Kr 1419/19 (orzeczenie nieprawomocne).
Pojawił się również na szczęście szereg pozytywnych wyroków. Sądy twierdziły w nich, iż przepisy określające obowiązki sprawozdawcze MDR mają charakter materialny, a nie procesowy. W ocenie sądów:
- przedmiotem interpretacji mogą być przepisy prawa podatkowego dotyczące rozmaitych obowiązków podatnika, nie tylko dotyczących treści obowiązku podatkowego,
- Ordynacja podatkowa wyraźnie wskazuje, które przepisy prawa podatkowego nie mogą podlegać indywidualnej interpretacji, a takie ograniczenia nie obejmują przepisów MDR.
Taki pozytywny pogląd został przedstawiony w wyrokach: III SA/Wa 2423/19 z 11.03.2020 r., I SA/Go 61/20 z 08.04.2020 r., III SA/Wa 2395/19 z 23.04.2020 r., III SA/Wa 2430/19 z 30.04.2020 r. lub I SA/Po 39/20 z 13.05.2020 r. – nie są one jednak jeszcze prawomocne.
Pozytywne stanowisko przypieczętował wydany w ostatnich dniach wyrok NSA z 28.01.2021 r. o sygn. I FSK 1703/20 (uzasadnienie wyroku zostało opublikowane 4.02.2021 r.). NSA uchylił zaskarżone postanowienia organu oraz dotyczący ich wyrok WSA, stając tym samym po stronie podatnika. NSA stwierdził, że przepisy o MDR zawarte w dziale III rozdziale 11a Ordynacji podatkowej nie mają jednolitego charakteru i obejmują zarówno przepisy materialne, jak i procesowe. W konsekwencji, obowiązki prawno-podatkowe wynikające z tych przepisów, tj. związane z tzw. obowiązkiem raportowania schematów podatkowych, objęte są zakresem postępowania interpretacyjnego.
To ważne orzeczenie daje nadzieję na ugruntowanie się dalszej pozytywnej linii orzeczniczej i zmianę dotychczasowego, negatywnego podejścia organów podatkowych do wydawania indywidualnych interpretacji w zakresie przepisów o MDR. Liczymy na to, że już w niedalekiej przyszłości podatnicy, doradcy oraz inne zainteresowane podmioty będą mogły rozwiać swoje wątpliwości w tym zakresie w drodze interpretacji indywidualnych.
