Dnia 24 lutego 2021 Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok (sygn. akt SK 39/19), w którym stwierdzono, że przepisy uznające wszystkie nieruchomości przedsiębiorcy (nawet jeśli nie są przez niego wykorzystywane) za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, są niezgodne z Konstytucją. Teraz pojawiło się pisemne uzasadnienie do tego wyroku, które w naszej ocenie daje wszystkim podatnikom szanse odzyskania nadpłaconego podatku.
Zakres zastosowania wyroku
Trybunał wyjaśnił, że obecne brzmienie przepisów prowadzi do sytuacji, w której wszystkie nieruchomości posiadane przez przedsiębiorcę podlegają opodatkowaniu według najwyższych stawek podatku od nieruchomości, przewidzianych dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą – nawet jeżeli te nie są wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Wyrok został wydany co prawda ze skargi osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, niemniej w sentencji wyroku Trybunał posługuje się zwrotem „przedsiębiorcy lub inne podmioty prowadzące działalność gospodarczą”, co sugerowałoby, że powinien on znaleźć zastosowanie również do wszystkich innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Opublikowane uzasadnienie wydaje się potwierdzać tę tezę, ponieważ również tam wielokrotnie pojawia się ten zwrot, a sam Trybunał nigdzie nie ogranicza swoich wniosków wyłącznie do osób fizycznych. Co więcej Trybunał wskazuje sytuacje, w których nie powinien być pobierany podatek od nieruchomości według wyższej stawki i nie odróżniania w tym zakresie statusu podatnika (osoby fizycznej od osoby prawnej). Jednocześnie Trybunał zauważa, że „zważywszy na ratio stosowania podwyższonej stawki, jaką jest możliwość uzyskiwania przychodów z wykorzystania danej nieruchomości w działalności gospodarczej, niezbędne jest ustalenie faktycznego sposobu wykorzystania opodatkowanej nieruchomości.”
Powyższe w naszej ocenie wprost wskazuje, że każdy podatnik, który nie wykorzystuje nieruchomości do działalności gospodarczej i to niezależnie od powodu tego niewykorzystywania, nie powinien płacić najwyższej stawki podatku od nieruchomości.
Praktyczne zastosowanie wyroku
Wyrok Trybunału powinien zatem zwrócić szczególną uwagę podatników, którzy nie mogą prowadzić działalności gospodarczej ze względu na trwającą pandemię, a więc przede wszystkim branży hotelarskiej, podatników wynajmujących nieruchomości czy branży gastronomicznej. W ich przypadku brak wykorzystywania nieruchomości w działalności gospodarczej ma bowiem charakter faktyczny i ciężko ją kwestionować, ponieważ brak możliwości korzystania z takich obiektów wynika wprost z przepisów prawa.
Na brak możliwości wykorzystywania nieruchomości w działalności gospodarczej mogą powoływać się również podatnicy, których posiadane nieruchomości wyłączone są z użytku ze względu na stan techniczny. Rozważyć również można wyłączenie z najwyższej stawki nieruchomości, które chociaż posiadane przez przedsiębiorcę, nie są przez niego faktycznie wykorzystywane z różnych innych względów np. biznesowych.
Podsumowanie
Końcowo pragniemy jedynie podkreślić, że pojawiają się już pierwsze pozytywne wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, w których Sąd potwierdza, że samo posiadanie nieruchomości przez przedsiębiorcę, niezależne od tego czy jest to osoba fizyczna czy prawna, nie jest wystarczające do objęcia tej nieruchomości najwyższą stawką podatku (wyrok NSA z dnia 4 marca sygn. akt III FSK 895/21). W świetle powyższego warto zatem rozważyć zasadność stosowania najwyższej stawki do nieruchomości niewykorzystywanych w działalności gospodarczej, a także rozważyć wystąpienie z wnioskiem o zwrot nadpłaty w przypadku gdy nieruchomość nie była dotychczas wykorzystywana.
Czytaj także:
