Przyjęty pakiet zmian do ustaw podatkowych, określany mianem „Polski Ład”, wprowadza istotne zmiany w opodatkowaniu dochodów z pracy oraz działalności gospodarczej osób fizycznych. Nowe przepisy wchodzą w życie od początku 2022 r. Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zmiany dla pracowników oraz osób współpracujących na umowach B2B, które w naszej ocenie zasługują na Państwa uwagę.
Przepisy ogólne
WYSOKA KWOTA WOLNA
Zgodnie z zapowiedziami, kwota wolna od podatku dla wszystkich rozliczających podatek PIT wzrośnie do poziomu 30 tys. zł (obecnie 8 tys. zł).
PODNIESIENIE PROGU PODATKOWEGO
Planowane jest również podniesienie progu podatkowego z obecnej kwoty ponad 85 do 120 tys. zł. Obecnie podatnicy, którzy zarabiają rocznie do 85 tys. zł płacą podatek według stawki 17%. Dochody przekraczające roczny limit 85 528 zł opodatkowane są według stawki podatku 32%. Po zmianie stawka 32%. będzie miała zastosowanie dla dochodu powyżej 120 tys. zł.
ODLICZENIE SKŁADKI ZDROWOTNEJ
Niejako w zamian za wyższą kwotę wolną od podatku oraz podwyższony drugi próg podatkowy, rząd zapowiada zmiany dotyczące zasad odliczania składki zdrowotnej od podatku. Po zmianach składka będzie nadal wynosić 9%, ale nie będzie ona w żadnej części zmniejszać podatku, jak jest obecnie. Dla osób lepiej zarabiających oznaczać to będzie zwiększenie opodatkowania o 7,75 punktów procentowych, przy czym Ministerstwo Finansów zapowiedziało ulgę dla klasy średniej, która ma niwelować wyższy podatek.
ULGA DLA KLASY ŚREDNIEJ
Ulga dla klasy średniej przeznaczona jest dla osób o dochodach wynoszących od 68,4 do 133,6 tys. zł rocznie. Sprawi ona, że osoby te pomimo braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej nie zapłacą wyższego podatku dochodowego.
Wprowadzona została również poprawka, zgodnie z którą z ulgi dla klasy średniej będę mogli skorzystać przedsiębiorcy rozliczającym się według skali podatkowej (pierwotnie było to planowane tylko dla pracowników).
SKŁADKA ZDROWOTNA DLA CZŁONKÓW ZARZĄDU I PROKURENTÓW
Zgodnie z nowymi przepisami, obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego zostały objęte osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz pobierające z tego tytułu wynagrodzenie. Oznacza to, że od 1 stycznia 2022 r. osoby te mają obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy, będącej kwotą wynagrodzenia określonego w akcie powołania.
Skutkuje to koniecznością zgłoszenia członków zarządu oraz prokurentów do ZUS, a także składaniem comiesięcznych deklaracji rozliczeniowych. Z uwagi, iż płatnikiem składki na ubezpieczenie zdrowotne jest spółka, to w przypadku gdy nie pełni obecnie tej roli, konieczne będzie złożenie dokumentów zgłoszeniowych w celu zarejestrowania jej jako płatnika składek. Zaleca się też utworzenie profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym PUE ZUS, gdyż nowe regulacje nakładają obowiązek jego posiadania przez wszystkich płatników począwszy od 1 stycznia 2023 roku.
Należy również podkreślić, iż ustawodawca nie przewidział żadnych zwolnień w tym zakresie. Nierezydenci mający miejsce zamieszkania poza terytorium Polski będą również objęci powyższym obowiązkiem, chyba że przedstawią dokument potwierdzający podleganie pod system ubezpieczeń w innym kraju UE/EOG bądź w kraju, z którym to Polska zawarła umowę o zabezpieczeniu społecznym. Dla osób z krajów UE poświadczeniem takim będzie aktualny formularza A1 wydany przez zagraniczny organ ubezpieczeń społecznych.
Podobnie jak w przypadku innych grup, tu również składka na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie mogła być odliczona od podatku dochodowego od osób fizycznych.
ZWOLNIENIA PODATKOWE
Od 2022 roku pojawiają się nowe zwolnienia podatkowe, którymi objęci zostają:
- rodzice co najmniej czwórki dzieci
- seniorzy, którzy mimo ukończenia 60. roku życia (kobiety) i 65. roku życia (mężczyźni) zrezygnują z pobierania emerytury, lub renty, by nadal pracować bądź prowadzić firmę
- osoby powracające z zagranicy.
Osoby te po spełnieniu określonych w ustawie warunków, nie zapłacą podatku od przychodu w wysokości 85 528 zł rocznie. Łączna suma przychodów zwolnionych od podatku nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł.
NOWE TERMINY PŁATNOŚCI SKŁADEK ZUS
Dla większości płatników zmieni się termin przekazywania dokumentów rozliczeniowych i opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne. Dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych termin pozostanie bez zmian – do 5. dnia następnego miesiąca.
Dla pozostałych płatników składek termin będzie zależał od tego czy posiadają osobowość prawną, czy też nie:
- do 15. dnia następnego miesiąca będą opłacać i rozliczać za dany miesiąc m.in. spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje
- do 20. dnia następnego miesiąca wykonywać ten obowiązek będą pozostali płatnicy, np. opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, spółki osobowe (jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne).
Nowe terminy dotyczą opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne rozliczanych w dokumentach składnych za styczeń 2022 r. i za następne miesiące.
SAMOCHODY SŁUŻBOWE
Ryczałt doliczany pracownikowi za korzystanie z firmowego samochodu do celów prywatnych nie będzie już zależał od pojemności silnika, ale od jego mocy. Niższa kwota ryczałtu w wysokości 250 zł będzie doliczana pracownikom korzystającym z pojazdów o mocy do 60 kW, aut elektrycznych i napędzanych wodorem. Wyższa –w wysokości 400 zł – będzie miała zastosowanie dla wszystkim pozostałych pojazdów.
W wyniku zmian wzrośnie liczba pracowników, dla których obowiązującą stawką miesięczną deklarowanego przychodu będzie 400 zł, a nie 250 zł. Przełoży się to na zapłatę przez te osoby wyższego podatku dochodowego oraz składek ZUS. Przychód doliczony za użytkowanie auta będzie podstawą naliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz nieodliczalnej składki zdrowotnej.
Należy podkreślić, że niższa kwota ryczałtu (250 zł) dotyczy tylko samochodów elektrycznych i nie obejmuje aut hybrydowych.
NIELEGALNE ZATRUDNIENIE
Nowe regulacje zawierają przepisy, których celem jest walka z procederem nielegalnego zatrudniania pracowników (zatrudnienie „na czarno”), w tym głównie z przypadkami świadczenia pracy bez podpisanej umowy. Od nowego roku pracownicy nie poniosą konsekwencji nielegalnego zatrudnienia. Przepisy „Polskiego Ładu” przenoszą skutki prawne na nieuczciwego pracodawcę.
Pracodawca będzie musiał doliczyć do swoich przychodów z działalności wynagrodzenie pracownika i odprowadzić od niego podatek. Pojawia się również dodatkowa sankcja w postaci dodatkowego przychodu, tj. za każdy miesiąc, w którym pracodawca zatrudniał pracownika na czarno, będzie musiał naliczyć przychód w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (w przyszłym roku ma wynosić 3010 zł miesięcznie). Ten przychód powstanie na dzień stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia. Zmieniają się też zasady rozliczania składek ubezpieczeniowych. Od 2022 r. wprowadza się zasadę, że cały ciężar składek ZUS w przypadku nielegalnego zatrudnienia ponosi pracodawca. Dodatkowo tych składek pracodawca nie będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych.
Nowe przepisy wprowadzają też zachęty dla pracowników do ujawniania nielegalnego zatrudnienia. Zgodnie z nowymi przepisami podatkowymi zwolnione z podatku będą przychody pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz przychody w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym. Zwolnienie wchodzi w życie 1 stycznia 2022 r., ale zgodnie z wprowadzonym przepisem przejściowym ma zastosowanie także do przypadków zaistniałych przed tym dniem.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
SKŁADKA ZDROWOTNA U PRZEDSIĘBIORCÓW
Duże i niekorzystne zmiany w zasadach odprowadzania składki zdrowotnej czekają przedsiębiorców, w tym jednoosobowe firmy (osoby samozatrudnione) oraz wspólników spółek osobowych. Składka ta będzie wyliczana na takich samych zasadach jak u pracowników, tj. w zależności od całkowitego dochodu w danym miesiącu. Dodatkowo, podobnie jak u pracowników, składka zdrowotna nie będzie zmniejszać podatku. W porównaniu z obecnym rozwiązaniem, gdzie składka ta jest zryczałtowana (niezależnie od dochodu) i podlega odliczeniu od podatku, oznacza to wzrost efektywnego obciążenia przedsiębiorców. Ministerstwo Finansów przekazało jednocześnie, że nie pracuje nad zmianami dotyczącymi kosztów uzyskania przychodów czy składek na ubezpieczenia społeczne.
Rozliczający się podatkiem liniowym będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9% dochodów, ale nie mniej niż 270 zł (kwota minimalna składki zdrowotnej jest uzależniona od minimalnego wynagrodzenia).
Dla osób rozliczających się podatkiem zryczałtowanym (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) zostaną ustawione progi, zgodnie z którymi osoby o rocznych przychodach do 60 tys. zł będą płacić składkę w wysokości 9% od 60% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2020 r. Dla firm o przychodach między 60 a 300 tys. zł składka będzie liczona od 100% przeciętnego wynagrodzenia, zaś dla firm o przychodach ponad 300 tys. zł – od 180% przeciętnego wynagrodzenia.
NOWE FORMULARZE ZUS U PRZEDSIĘBIORCÓW
W związku ze zmianami podstawy wymiaru składki zdrowotnej za osoby prowadzące pozarolniczą działalność od stycznia 2022 r., zmienią się wzory dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA i ZUS RCA. W dokumentach tych przedsiębiorcy będą podawali dodatkowe informacje, m.in. formę opodatkowania w danym miesiącu, przychód lub dochód.
Inne zmiany
- W 2022 r. kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wzrośnie z obecnych 157 770 do 177 660 zł.
- Odpis podstawowy na ZFŚS w 2022 r. na jednego pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy wzrośnie z 1550,26 do 1662,97 zł.
- Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2022 r. wyniesie 3010 zł brutto (wzrost o 210 zł, tj. 7,5%). Minimalna stawka godzinowa w 2022 r. wyniesie 19,70 zł brutto za godzinę.
- Likwidacja preferencyjnego rozliczenia dla samotnych rodziców i zastąpienie go odliczeniem 1500 zł rocznie od podatku.
- Opodatkowanie dochodu ze sprzedaży składnika majątkowego (np. samochodu) wykupionego z leasingu do majątku prywatnego, jeżeli zbycie nastąpi przed upływem sześciu lat od wykupu.
- Obniżenie niektórych stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. dla niektórych usług IT obniżka z 15 do 12%.).
Zapraszamy do kontaktu z naszym ekspertem w przypadku pytań dotyczących wprowadzonych regulacji Polskiego Ładu.
|
