MF chce złagodzenia przepisów o WHT

Od 1 stycznia 2019 r. zmieniły się przepisy o poborze podatku u źródła (WHT – ang. withholding tax). W art. 26 ust. 1aa ustawy o CIT i art. 41 ust. 24 ustawy o PIT przewidziano zwolnienie płatnika z obowiązku poboru podatku. To zwolnienie płatnika jest związane ze zwolnieniem podatnika od podatku, które znajduje się w art. 17 ust. 1 pkt 50c ustawy o CIT i art. 21 ust. pkt 130c ustawy o PIT. Na podstawie zacytowanych regulacji w pewnym zakresie płatnik zostaje wyłączony z ogólnego obowiązku dochowania należytej staranności w weryfikacji warunków zastosowania zwolnienia i niepobrania podatku oraz szczególnego obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund i w konsekwencji nie pobiera podatku od wypłaty należności objętej powołanym zwolnieniem podatnika.

Do uwzględnienia obligacje skarbowe

Jak zauważa resort finansów w projekcie nowelizacji ustawy o CIT, w kontekście obligacji skarbowych oznacza to niepobieranie przez płatnika (z reguły przez tzw. płatnika technicznego, czyli bank bądź inny podmiot prowadzący rachunki, na których zapisane są skarbowe papiery wartościowe, i stawiający do dyspozycji środki pieniężne z tytułu tych papierów) podatku od wypłaty odsetek i dyskonta od obligacji spełniających warunki, które są identyczne w zwolnieniu podatnika i w zwolnieniu płatnika (tj. warunek terminu wykupu i kwalifikowanego obrotu). Pamiętajmy bowiem, że warunkiem nabycia prawa do zwolnienia z obowiązku poboru podatku jest złożenie przez emitenta oświadczenia, że dochował należytej staranności w poinformowaniu tych interesariuszy, którzy są podmiotami powiązanymi z nim, o warunkach zwolnienia z podatku. Ten warunek – od 1 stycznia 2022 r. – nie dotyczy jednak Skarbu Państwa jako emitenta obligacji. W najnowszym projekcie nowelizacji przepisów ustawy o CIT (i analogicznych regulacji zawartych w ustawie o PIT) resort finansów zaproponował rozszerzenie zakresu przedmiotowego zwolnienia płatnika poprzez wyodrębnienie skarbowych papierów wartościowych (tj. bonów skarbowych i obligacji skarbowych) oraz oderwanie ich od warunku terminu wykupu i kwalifikowanego obrotu. Dzięki temu możliwe będzie automatyczne niepobieranie przez płatnika podatku od wypłaty – na rzecz podatnika-nierezydenta – odsetek i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych, a w następstwie tego także uchylenie względem płatników obowiązków dotyczących ustalenia występowania powiązań między emitentem a interesariuszem i przekroczenia krytycznej kwoty 2 mln zł.

Oświadczenia po nowemu

Ministerialna nowelizacja zawiera też propozycje zmian w konstrukcji oświadczenia płatnika. Od 1 stycznia 2019 r. w nowym modelu poboru WHT są dwa wyjątki od obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund. Pierwszym jest opinia o stosowaniu zwolnienia, wydana przed 2022 r. przez dedykowany organ podatkowy na wniosek podatnika lub płatnika (która może być ważna nawet do 31 grudnia 2024 r.), albo opinia o stosowaniu preferencji, wydana już w 2022 r. na podstawie przepisów zmienionych ustawą z 29 października 2021 r. (która może być ważna przez 36 miesięcy od dnia wydania). Resort finansów proponuje zmianę w konstrukcji drugiego wyjątku. Chodzi dokładnie o oświadczenie o posiadaniu wymaganych dokumentów i przeprowadzeniu weryfikacji, które w skrócie nazywane jest oświadczeniem o dochowaniu należytej staranności w weryfikacji warunków stosowania preferencji podatkowych w poborze WHT. To nic innego, jak deklaracja płatnika o wykonaniu ogólnego obowiązku dochowania należytej staranności i jako takie może dotyczyć tylko przeszłości (czyli już dokonanej wypłaty należności) albo również przyszłości (czyli wypłaty należności, która dopiero ma być dokonana). Jak podkreśla w MF w projekcie nowelizacji: „ze względu na możliwe działanie na przyszłość to oświadczenie ma charakter pierwotny czy wstępny (ex ante) i – jeżeli taka przyszła wypłata została rzeczywiście dokonana – musi zostać dopełnione poprzez złożenie kolejnego oświadczenia, które można nazwać następczym”. Oświadczenie następcze (ex post) będzie potwierdzeniem, że płatnik zadośćuczynił deklarowanemu ex ante wykonaniu obowiązku dochowania należytej staranności.

Co zatem z terminami składania tych oświadczeń?

Jak tłumaczy ministerstwo, do 31 grudnia 2021 r. moment złożenia oświadczenia pierwotnego (wstępnego) był związany z momentem dokonania wypłaty należności („najpóźniej w dniu dokonania wypłaty”), a jego działanie na przyszłość mogło obejmować kolejne dwa miesiące („do momentu upływu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono to oświadczenie”). Z kolei oświadczenie następcze należało złożyć do 7. dnia miesiąca następującego po upływie tych dwóch miesięcy. Dopuszczalne więc było wielokrotne złożenie oświadczenia pierwotnego i odpowiednio później oświadczenia następczego. A zatem w praktyce płatnik mógł składać oświadczenia przez cały rok podatkowy i być wolnym od obowiązku stosowania mechanizmu pay & refund. Od 1 stycznia 2022 r. zmieniono omawiane przepisy i moment złożenia oświadczenia pierwotnego został ustalony jako związany z momentem wpłaty pobranego podatku „za miesiąc, w którym doszło do przekroczenia kwoty limitu 2 mln zł” (z tytułu wypłaty należności na rzecz tego samego podatnika w roku podatkowym płatnika). Od 2022 r. nie zmienił się natomiast okres, przez który płatnik może stosować preferencje w przypadku dalszych wypłat dla danego podatnika na podstawie oświadczenia pierwotnego, ani termin na złożenie oświadczenia następczego. To spowodowało usztywnienie konstrukcji oświadczenia płatnika, które stało się aktem jednorazowym (zarówno oświadczenie pierwotne, jak i następcze), a przez to wyłączającym stosowanie mechanizmu pay & refund przez co najwyżej tylko trzy miesiące w roku podatkowym płatnika. Dlatego MF chce złagodzenia tych regulacji i uelastycznienia konstrukcji oświadczenia płatnika. W projekcie zaproponowano wydłużenie działania oświadczenia pierwotnego do końca roku podatkowego płatnika (a nie tylko przez dodatkowe dwa miesiące).

Zmiany w zakresie WHT miałyby wejść w życie 1 stycznia 2023 r.

Skontaktuj się z autorem