Duże przedsiębiorstwa międzynarodowe będą musiały informować fiskusa o zapłaconych podatkach, również tych w innych krajach. Projekt zmian w przepisach w tym zakresie ma się pojawić jeszcze w tym roku.
Aby obowiązek składania sprawozdań o podatkach wprowadzić zostanie w tym zakresie przygotowana nowelizacja ustawy o rachunkowości oraz zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Plan na przygotowanie takich modyfikacji znalazł się w harmonogramie prac legislacyjnych Ministerstwa Finansów na IV kwartał 2022 r. Zmiany w tych regulacjach mają zaimplementować do krajowego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (Dz. Urz. UE L 429 z 1.12.2021, str. 1).
Stop dla agresywnego planowania podatkowego
Prace nad zmianą przepisów zarówno na poziomie unijnym, ale w kolejnym kroku również na poziomie krajowym, mają na celu uszczelnienie systemu i wprowadzenie mechanizmów utrudniających lub uniemożliwiających unikanie opodatkowania. W uzasadnieniu do planów tych zmian czytamy bowiem, że skomplikowane przepisy podatkowe i tajemnica podatkowa umożliwiają niektórym przedsiębiorstwom wielonarodowym realizację strategii polegających na agresywnym planowaniu podatkowym. Według przedstawicieli MF duże, międzynarodowe firmy mają większe możliwości optymalizacyjne i potrafią korzystać z luk w krajowych i międzynarodowych przepisach podatkowych, co pozwala im przenosić zyski z jednego kraju do drugiego w celu obniżenia płaconych podatków. Szacunki wskazują, że państwa członkowskie Unii Europejskiej tracą rocznie 50–70 mld euro w wyniku unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa wielonarodowe. Często w praktyce zdarzają się też przypadki, że największe firmy międzynarodowe płacą nieproporcjonalnie niskie podatki w porównaniu do uzyskiwanych dochodów.
Podziel się danymi
Dyrektywa 2021/2101 nakłada na duże przedsiębiorstwa wielonarodowe z UE (dokładnie chodzi o jednostki dominujące najwyższego szczebla grupy kapitałowej i jednostki samodzielne) obowiązek publicznego ujawnienia informacji o zapłaconym podatku dochodowym oraz innych informacji związanych z podatkami w podziale na poszczególne kraje. Procedura taka została określona mianem sprawozdania o podatku dochodowym. W przypadku gdy duże przedsiębiorstwo wielonarodowe nie podlega przepisom państw członkowskich UE obowiązek ten został nałożony na ich średnie i duże jednostki zależne z UE albo oddziały utworzone w UE. Warunkiem stosowania przepisów dyrektywy 2021/2101 jest spełnienie przez przedsiębiorstwo wielonarodowe przede wszystkim progu przychodowego. Przepisy te będą stosowane – a więc obowiązek złożenia sprawozdania o podatkach powstanie – gdy skonsolidowane przychody jednostki dominującej najwyższego szczebla grupy kapitałowej albo przychody jednostki samodzielnej przekraczają w kolejnych dwóch latach kwotę 750 mln euro.
Co w sprawozdaniu
W Polsce zasadnicza część dyrektywy 2021/2101 zostanie wdrożona poprzez zmianę ustawy o rachunkowości. Zaproponowane zmiany uzupełnią wspomniany wymóg nałożony na jednostki objęte obowiązkiem raportowania danych do organów podatkowych, wprowadzając obowiązek publicznego ujawniania sprawozdania o podatku dochodowym w podziale na kraje.
Dane zawarte w sprawozdaniu będą musiały być ujawniane odrębnie dla wszystkich państw UE, w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność, a także dla jurysdykcji podatkowych, które nie przestrzegają standardów dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych (tzw. rajów podatkowych). W odniesieniu do pozostałych jurysdykcji podatkowych informacje będą przedstawiane w formie zagregowanej.
Po co dane o płaconych podatkach mają być znane publicznie? Dla zwiększenia przejrzystości podatkowej. Według MF, sprawozdawczość w podziale na kraje może wzmocnić zaufanie publiczne i zwiększyć społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw.
Publikowane sprawozdania o podatkach mają objąć informacje na temat płaconego przez firmy CIT.
