W dniu 02 sierpnia 2023 r. Prezydent RP podpisał ustawę, która podwyższa od 1 lipca 2023 r. wysokość odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Podstawę odpisu stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2021 r., czyli kwota 5104,90 zł.
Obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Przypomnijmy, że ZFŚS służy zabezpieczaniu potrzeb socjalnych uprawnionych pracowników i jest tworzony ze środków odprowadzonych przez pracodawcę na stworzony dla tego celu rachunek bankowy.
Bezwzględnie ZFŚS muszą utworzyć organizacje sektora finansów publicznych. Obowiązek ten nie omija jednak pracodawców prywatnych, którzy również są zobowiązani do tworzenia ZFŚS, jednak pod określonymi warunkami:
- pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty;
- pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, w sytuacji gdy z wnioskiem o tworzenia ZFŚS wystąpiła organizacja związkowa.
Warto jednak zauważyć, że dla podmiotów spoza sfery budżetowej istnieje możliwość odstąpienia od tworzenia ZFŚS, pomimo spełnienia powyższych warunków, przy implementacji odpowiednich zapisów w regulaminie pracy czy układzie zbiorowym.
Kalkulacja środków na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych a wzrostu odpisu
W tabeli poniżej przedstawiono zmiany wartości odpisów na ZFŚS:
| Do 30.06.2023 r. | Od 01.07.2023 r. | |
| Przeciętne wynagrodzenie – podstawa odpisu | 4434,58 zł | 5104,90 zł |
| Odpis podstawowy 37,50% | 1662,97 zł | 1914,34 zł |
| Zwiększenie 6,25%* | 277,16 zł | 319,06 zł |
*Możliwość zwiększenia odpisu jest możliwa przy zatrudnieniu osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanych bądź znaczącym, emerytów i rencistów.
W związku ze zmianami w ciągu roku kalendarzowego konieczne będzie uwzględnienie nie tylko zmieniającej się liczby zatrudnionych, ale również zwiększenie wysokości odpisów w trakcie roku. W celu obliczenia odpisu za cały 2023 rok należy uwzględnić:
- połowę (okres 6 miesięcy) kwoty odpisu rocznego za okres od stycznia do czerwca 2023 r.;
- połowę (okres 6 miesięcy) kwoty odpisu rocznego za okres od lipca do grudnia 2023
Wartość rocznego odpisu stanowi suma dwóch powyższych kwot.
Odpis na ZFŚS dokonuje się w dwóch ratach. Pierwsza w wysokości 75% równowartości naliczonych wpłat musi zostać przekazane nie później niż do 31 maja danego roku. Pozostałą kwotę wpłaca się do 30 września.
W związku ze zbliżającym się terminem na przekazanie drugiej raty na zasilenie ZFŚS, tj. 30.09.2023 r. już w tym miesiącu w kalkulacji należy uwzględnić równowartość odpisów i zwiększeń naliczonych od dwóch różnych podstaw i skorygowania całości o wpłatę zrealizowaną w maju 2023 r.
Wpływ wzrostu odpisu na wysokość świadczenia urlopowego
Zmiana wysokości odpisu wpłynie także na wypłaty świadczeń urlopowych, które stanowią odpis podstawowy 37,50% (od lipca 2023 – 1914,34 zł).
Świadczenia urlopowe wypłacane są raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Wysokość świadczenia urlopowego dla pracownika ustala się proporcjonalnie do jego wymiaru pracy. Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego.
Pracodawca prywatny ma prawo ustalić wysokość wypłacanych świadczeń na poziomie niższym niż równowartość odpisu podstawowego – 1914,34 zł. Przepisy wskazują jedynie górną granicę świadczenia urlopowego.
Przy spełnieniu odpowiednich warunków pracodawcy mają możliwość podjęcia decyzji o niewypłacaniu świadczeń urlopowych.
Niniejszy dokument został przygotowany wyłącznie w celach informacyjnych i ma charakter ogólny. Każdorazowo przed podjęciem działań na podstawie prezentowanych informacji rekomendujemy uzyskanie wiążącej opinii ekspertów TPA Poland.
