Coraz większą popularność zyskuje korzystanie przez podatników z przepisów dotyczących tzw. bezpiecznej przystani przy transakcjach pożyczkowych. Jest to rozwiązanie, stanowiące dla podatnika ochronę przed zakwestionowaniem przez organ podatkowy rynkowości stosowanych przez niego cen transferowych w transakcjach z podmiotami powiązanymi. A ponadto daje podatnikowi prawo do skorzystania z uproszczenia obowiązków dokumentacyjnych i sprawozdawczych w zakresie cen transferowych.
Jednakże niewielu podatników zdaje sobie sprawę, że zastosowanie tych preferencji może wiązać się z obowiązkiem informacyjnym wobec szefa Krajowej Administracji Skarbowej, którego niewypełnienie obwarowane jest wyjątkowo surowymi sankcjami karnymi skarbowymi.
Bezpieczna przystań
Wspomniana wyżej preferencja dla transakcji pożyczkowych uregulowana została przepisami art. 11g Ustawy o CIT i art. 23s Ustawy o PIT. W celu zastosowania tej preferencji wymagane jest łączne spełnienie następujących warunków:
- oprocentowanie w momencie zawarcia umowy pożyczki jest ustalane w oparciu o rodzaj stopy bazowej i marżę wskazane w obwieszczeniu aktualnym na dzień zawarcia umowy,
- wynagrodzenie z tytułu udzielenia lub obsługi pożyczki mogą stanowić jedynie odsetki,
- okres, na który udzielono pożyczki nie powinien przekraczać 5 lat,
- łączny poziom zobowiązań lub należności podatnika z tytułu kapitału pożyczki nie powinien wynosić więcej niż 20 milionów złotych liczonych osobno dla pożyczek udzielonych oraz zaciągniętych,
- pożyczka nie może zostać udzielona przez podmiot mający swoją siedzibę, zarząd bądź miejsce zamieszkania w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Obowiązujące od 1 stycznia br. Obwieszczenie, o którym mowa powyżej, ustala:
- rodzaje bazowych stóp procentowych dla pożyczek w zależności od waluty, w której zostały udzielone:
- WIBOR 3M albo WIRON 3M Stopa Składana (pożyczki w złotych polskich),
- 90-day Average SOFR (pożyczki w dolarach amerykańskich), dopuszczalny jest LIBOR USD 3M (dla pożyczek w dolarach, udzielonych przed 1.01.2022 r.),
- EURIBOR 3M (pożyczki w euro),
- SARON 3 months Compound Rate (pożyczki we frankach szwajcarskich),
- SONIA 3M Compound Rate (pożyczki w funtach brytyjskich), dopuszczalny jest LIBOR GBP 3M (dla pożyczek w funtach udzielonych przed 1.01.2022 r.)
- marżę:
- dla pożyczkobiorcy – w maksymalnej wysokości 3.1%,
- dla pożyczkodawcy – w minimalnej wysokości 2.2%
– jako sumę wartości bezwzględnej bazowej stopy procentowej i wartości marży dla pożyczkodawcy lub pożyczkobiorcy, jeśli stopa bazowa jest wartością mniejszą od zera.
Podatnik, który zawierając umowę pożyczki z podmiotem powiązanym weźmie pod uwagę powyższe wymagania nie tylko nie będzie musiał obawiać się zakwestionowania wysokości oprocentowania przez organy podatkowe, ale także nie będzie zobowiązany do przygotowywania dokumentacji cen transferowych dla tej transakcji. Powyższe uproszczenia są wyjątkowo korzystne dla podatników, dlatego też przepisy o bezpiecznej przystani stają się coraz popularniejsze.
Przepisy o raportowaniu schematów podatkowych (MDR) – ustawowa pułapka
Jak się jednak okazuje przepisy Ordynacji podatkowej, w tym szczególnym przypadku, mogą wprowadzać obowiązek informacyjny, którego niespełnienie obwarowane jest wyjątkowo surowymi sankcjami karnymi skarbowymi. Mowa mianowicie o tzw. schematach podatkowych, do raportowania których zobowiązani są wszyscy podatnicy w przypadku schematów transgranicznych albo kwalifikowani podatnicy (tzw. kwalifikowani korzystający) jeżeli łącznie z podmiotami powiązanymi przekroczą określone progi przychodowe lub transakcja przekracza wartość 2,5 mln Euro.
W przepisach Ordynacji podatkowej zaszyty został bowiem obowiązek poinformowania Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o wykorzystaniu wprowadzonego jednostronnie w danym państwie uproszczenia w stosowaniu przepisów związanych z ustalaniem cen transferowych. Takim właśnie jednostronnym uproszczeniem, wprowadzonym tylko w Polsce, jest zastosowanie przepisów dot. bezpiecznej przystani dla transakcji pożyczkowych. Specyfika polskich przepisów o MDR zobowiązuje w takich sytuacjach do raportowania nie tylko transakcji transgranicznych (co miałoby głęboki sens, ponieważ administracje innych krajów powinny zostać powiadomione, że podatnicy zastosowali uproszczenia w zakresie cen transferowych), ale także transakcji krajowych. Brak wypełnienia tego obowiązku informacyjnego może skutkować karą grzywny nawet do 720 stawek dziennych (czyli karze nawet do 34 mln PLN).
Warto zatem przeanalizować czy w ostatnich latach zawierane były pożyczki z zastosowaniem wyżej wspomnianej preferencji, a także czy powstał w tym zakresie obowiązek raportowania schematów podatkowych.
