17 czerwca 2024 roku Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy zmieniającej szereg ustaw, w tym wprowadzając szeroko dyskutowane zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, ale i istotne modyfikacje w zakresie opłaty skarbowej.
Projektowane przepisy w zakresie opłaty skarbowej budzą jednak obawy związane z ich praktycznym zastosowaniem.
Nowe zasady dotyczące właściwości miejscowej organu podatkowego
Projekt ustawy przewiduje zmiany w zakresie określenia organu podatkowego właściwego miejscowo w sprawach opłaty skarbowej związanych z udzieleniem pełnomocnictwa lub prokury. Obecnie właściwym organem jest ten, w którego miejscu złożono dokument. Nowa regulacja zmienia ten porządek, wskazując na:
a) Organ właściwy według miejsca zamieszkania pełnomocnika lub prokurenta – w przypadku wielu pełnomocników decyduje miejsce zamieszkania pierwszego wymienionego w dokumencie pełnomocnictwa.
b) Organ właściwy według miejsca zamieszkania lub siedziby mocodawcy – jeśli pełnomocnik nie mieszka na terytorium RP.
c) Prezydenta miasta stołecznego Warszawy – gdy żadna ze stron nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby na terytorium RP.
W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że zmiana ta jest podyktowana trudnościami z ustaleniem organu właściwego miejscowo w przypadku składania dokumentów elektronicznie, np. przez e-Urząd Skarbowy. Nowe przepisy mają na celu uproszczenie tego procesu poprzez powiązanie właściwości organu z miejscem zamieszkania pełnomocnika lub prokurenta, ale czy na pewno?
Zaproponowane nowe brzmienie art. 12 ust. 2 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej rodzi szereg pytań i wątpliwości, które mogą wpłynąć na jego praktyczne stosowanie. Do najważniejszych kwestii należy przede wszystkim definicja „miejsca zamieszkania”. Brak jest bowiem precyzyjnych wskazówek, czy miejsce zamieszkania będzie definiowane według przepisów prawa cywilnego, miejsca zameldowania czy też możliwa będzie jeszcze inna interpretacja. Wątpliwość ta może prowadzić do niejasności i sporów na tym gruncie. Problematycznym może okazać się również ustalanie miejsca zamieszkania pełnomocnika w przypadku częstych jego zmian, jak również ochrona prywatności pełnomocnika.
Zaproponowane zmiany w zakresie opłaty skarbowej mają na celu ułatwienie ustalenia właściwości miejscowej organu podatkowego, jednak w praktyce mogą okazać się źródłem nowych problemów. Zamiast upraszczania, mogą one jednak skomplikować proces, przerzucając dodatkowe obowiązki na firmy i pełnomocników.
W chwili obecnej nie pozostaje nam nic innego, jak uważnie śledzić dalsze losy projektu ustawy i przygotowywać się na potencjalne zmiany w praktyce prawniczej związanej z opłatami skarbowymi, które mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.
