Mimo stałego dopracowywania przepisów, prawidłowe wypełnienie obowiązków w zakresie cen transferowych nadal stanowi dla podatników duże wyzwanie. Jednocześnie organy podatkowe wykazują coraz większe zainteresowanie tym obszarem, pod kątem przeprowadzania kontroli podatkowych. To powoduje, że wszelkie wskazówki, które mogą pomóc podatnikom w prawidłowym wypełnieniu ciążących na nich obowiązków, stają się niezwykle przydatne. Jednym ze źródeł, na którym mogą polegać podatnicy, jest Forum Cen Transferowych („FCT”), w ramach którego grupy robocze pracują nad poszczególnymi zagadnieniami i wydają w tym zakresie swoje rekomendacje. Niedawno odbyło się XIX posiedzenie FCT. Poniżej przedstawiamy krótkie podsumowanie najważniejszych kwestii, które zostały na nim poruszone.
Forum Cen Transferowych
Forum Cen Transferowych (FCT) jest zespołem opiniodawczo-doradczym działającym przy Ministrze Finansów od 2018 roku. Forum stanowi platformę współpracy pomiędzy administracją podatkową a podatnikami w zakresie cen transferowych. Forum przygotowuje rekomendacje, opinie, analizy, wnioski oraz propozycje dotyczące uproszczenia i uszczelnienia funkcjonowania systemu podatkowego w zakresie cen transferowych. Dzieje się to poprzez funkcjonowanie grup roboczych, w ramach FCT, które pracują nad rekomendacjami dotyczącymi szczegółowych aspektów cen transferowych. Wynikiem prac danej grupy roboczej jest uzgodniony dokument, zatwierdzany przez Forum jako Rekomendacja FCT i publikowany na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
Ostatnie posiedzenie FCT odbyło się 6 września 2024 r. Głównymi tematami poruszanymi na spotkaniu były wyniki prac grup roboczych FCT w zakresie analiz porównawczych dla transakcji finansowych oraz relacji pomiędzy przepisami Kodeksu Spółek Handlowych (KSH) a przepisami z zakresu cen transferowych. Ponadto zaprezentowane zostały statystyki postępowań APA.
Wyniki prac grupy roboczej – Analizy porównawcze dla transakcji finansowych
Obecnie w ramach FCT funkcjonuje grupa robocza, które prowadzi prace nad przygotowaniem rekomendacji w zakresie technicznych aspektów przeprowadzania analiz porównawczych dla transakcji finansowych. Wytyczne przygotowywane przez tę grupę roboczą będą koncentrowały się na tych rodzajach transakcji finansowych, które są najczęściej przeprowadzane na rynku, czyli na pożyczkach, kredytach i obligacjach.
Grupa Robocza wskazała podczas posiedzenia FCT na wybrane przez nią najważniejsze kryteria porównywalności, w podziale na kryteria podstawowe i dodatkowe. Do podstawowych kryteriów mają należeć:
- poziom wiarygodności kredytowej (tzw. rating kredytowy),
- podporządkowanie / zabezpieczenie,
- waluta finansowania,
- okres spłaty,
- data zawarcia transakcji oraz
- rodzaj stopy bazowej.
Wśród kryteriów dodatkowych znajdą się natomiast:
- branża działalności,
- cel finansowania,
- lokalizacja geograficzna,
- harmonogram spłaty,
- wbudowane opcje,
- wartość finansowania, a także
- dodatkowe opłaty.
Zgodnie z zapowiedzią, Rekomendacje FCT w tym zakresie mają zawierać również wytyczne co do przeprowadzania aktualizacji analiz porównawczych dla transakcji finansowych, a także wyboru odpowiedniego punktu z wyznaczonego w toku analizy przedziału, który będzie mógł zostać uznany za rynkowy.
Podsumowanie
Mając na uwadze liczne wątpliwości podatników co do sposobu przeprowadzania analiz porównawczych dla transakcji finansowych, częstotliwości ich aktualizacji i innych technicznych aspektów ich wykonywania, wielu podatników z niecierpliwością czeka na końcowe wyniki pracy grup roboczych FCT. Mimo, że rekomendacje FCT nie mają wiążącego charakteru, będą one stanowić cenną wskazówkę w zakresie tego, jakie działania należy podjąć, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia negatywnych konsekwencji w przypadku ewentualnej kontroli podatkowej.
Wyniki prac grupy roboczej – Przepisy w zakresie wiążących poleceń a przepisy o cenach transferowych
Jednocześnie, dedykowana grupa robocza prowadzi prace nad rekomendacjami w zakresie relacji pomiędzy przepisami o wiążących poleceniach, istniejącymi na gruncie Kodeksu Spółek Handlowych („KSH”), a przepisami o cenach transferowych.
Efektem prac grupy roboczej ma być stworzenie wskazówek dot. rekomendowanego postępowania w przypadku, gdy spółka zależna otrzyma od spółki dominującej polecenie wiążące w rozumieniu KSH, które jednocześnie niesie ze sobą ryzyko z perspektywy przepisów o cenach transferowych (ryzyko zastosowania nierynkowych cen). Rekomendacje mają zawierać opracowanie m. in. w zakresie:
- odpowiedzialności podatkowej spółki zależnej i odpowiedzialności karnoskarbowej członków zarządu,
- sposobu raportowania transakcji, które zostały zawarte w wyniku takiego polecenia,
- sposobów naprawienia szkody, jeśli taka szkoda powstała w wyniku wykonania polecenia wiążącego,
- możliwości odmówienia wykonania polecenia.
Warto zauważyć jednak, że Grupa Robocza FCT nie ma uprawnień do komentowania przepisów KSH. Analiza jest prowadzona od strony przepisów w zakresie cen transferowych i tego będą również dotyczyć rekomendacje, które zostaną wydane przez FCT.
Podsumowanie
Pod koniec 2022 r. przeprowadzona została nowelizacja przepisów KSH, która wprowadziła definicję pojęcia „grupy spółek” oraz narzędzie w postaci wiążącego polecenia, które ułatwia spółkom dominującym takich grup nadzór i kształtowanie działań spółek zależnych. Do KSH wprowadzono również zapisy wyłączające odpowiedzialność członków zarządu spółek zależnych za szkodę, która potencjalnie może zostać wyrządzona poprzez wykonanie wiążącego polecenia. Narzędzie wprowadzone drogą nowelizacji KSH – „wiążące polecenia” – może stwarzać znaczące ryzyko wystąpienia nierynkowych transakcji poprzez wykonanie przez spółkę zależną wiążącego polecenia spółki dominującej. Spółka dominująca może bowiem w ten sposób narzucić w ramach wiążącego polecenia warunki transakcji. Takie działanie byłoby sprzeczne z ogólną zasadą stosowaną w obszarze cen transferowych, zgodnie z którą transakcje kontrolowane powinny być przeprowadzane na warunkach rynkowych. Dodatkowo, warto zauważyć, że podczas gdy nowelizacja KSH wyłączyła odpowiedzialność członków zarządu spółki zależnej za działanie zgodnie z wiążącym poleceniem, podobne przepisy nie znalazły się w ustawach podatkowych. Zatem w przypadku przeprowadzenia transakcji kontrolowanej na warunkach odbiegających od rynkowych, podmioty powiązane muszą wciąż liczyć się z możliwymi sankcjami wynikającymi z przepisów z zakresu cen transferowych. Kwestia ta może zatem powodować wiele wątpliwości interpretacyjnych.
Podatnicy mają więc nadzieję, że rekomendacje FCT dostarczą im wskazówki, w jaki sposób powinni postępować w sytuacji gdy wykonanie wiążącego polecenia może powodować ryzyko z perspektywy cen transferowych.
Statystyki dot. postępowań APA
Podczas XIX posiedzenia FCT prezentowane były również statystki dotyczące postępowań w zakresie uprzednich porozumień cenowych (Advanced Pricing Agreement, „APA”). Tego typu porozumienie, zawarte z Ministerstwem Finansów, potwierdza rynkowość cen w transakcji objętej porozumieniem i eliminuje ryzyko sankcji związanych z cenami transferowymi.
Jak podaje Ministerstwo Finansów, do końca czerwca 2024 roku, wydanych zostało 59 APA, w tym 57 jednostronnych, 1 dwustronne i 1 wielostronne. Jeśli Ministerstwo Finansów wyda przynajmniej tyle samo decyzji w drugiej połowie roku 2024, rok 2024 zostałby zakończony rekordowo wysoką liczbą wydanych decyzji. Do tej pory najwięcej decyzji (110) wydano w 2023 roku. Ministerstwo Finansów pracuje obecnie nad wydaniem kolejnych 217 decyzji APA w tym 156 jednostronnych oraz 61 dwustronnych.
Niestety, Ministerstwo Finansów nie publikuje danych w zakresie średniego czasu oczekiwania podatników na decyzję APA, co w przypadku wielu podatników stanowi niezwykle ważny czynnik wpływający na to, czy zdecydują się na złożenie wniosku o wydanie decyzji.
Raporty dot. podstępowań APA są w całości dostępne na stronie Ministerstwa Finansów.
Podsumowanie
Z opublikowanych statystyk wynika, że zainteresowanie podatników uzyskaniem, bądź odnowieniem porozumienia APA nie słabnie. Ze względu na korzyści płynące z zawarcia APA, warto rozważyć złożenie wniosku o wydanie APA przede wszystkim przy transakcjach o wartościach istotnych dla podatnika, np. stanowiących dużą część jego działalności.
