Unijna Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) zatwierdziła w listopadzie br. pakiet VAT in Digital Age (ViDA), który stanowi kompleksową reformę unijnego systemu podatku od wartości dodanej (VAT). Porozumienie to oznacza wprowadzenie nowych standardów e-fakturowania oraz uproszczenie rozliczeń podatkowych dla przedsiębiorców prowadzących działalność transgraniczną. Zmiany mają na celu nie tylko modernizację przepisów, ale również ograniczenie oszustw podatkowych i zwiększenie efektywności administracji skarbowych.
Trzy filary reformy
Pakiet ViDA opiera się na trzech głównych filarach:
- Unijny standard e-fakturowania i raportowanie cyfrowe
W lipcu 2030 roku w transakcjach transgranicznych zacznie obowiązywać unijny standard e-fakturowania. Firmy będą zobowiązane do wystawiania elektronicznych faktur w jednolitym formacie, a prawo do odliczenia VAT będzie uzależnione od posiadania takiej faktury. Do 2035 roku standard ten obejmie również transakcje krajowe. E-faktury będą musiały być wystawiane w ustrukturyzowanym formacie zgodnym z europejskim standardem, a termin ich wystawienia wyniesie 10 dni od daty dostawy lub płatności, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. Wprowadzenie jednolitego standardu e-fakturowania niesie za sobą konieczność stworzenia nowej unijnej bazy danych, która zastąpi dotychczasowy system VIES (VAT Information and Exchange System). Od 2030 roku administracje skarbowe będą wymieniać się danymi z faktur elektronicznych, co ma zwiększyć przejrzystość transakcji i zapobiegać oszustwom podatkowym. - Nowe obowiązki dla platform cyfrowych
Od lipca 2028 roku operatorzy platform internetowych, umożliwiających krótkoterminowy wynajem obiektów noclegowych oraz transport pasażerski, będą zobowiązani do pełnienia roli tzw. uznanych dostawców VAT. Oznacza to, że będą odpowiedzialni za naliczanie i pobieranie podatku VAT w imieniu dostawców, chyba że ci przekażą ważny numer identyfikacyjny VAT i zadeklarują zamiar samodzielnego rozliczania podatku. Obowiązek ten stanie się obligatoryjny od 2030 roku, jednak państwa członkowskie będą mogły wyłączyć z tych regulacji małe i średnie przedsiębiorstwa na okres do 10 lat. - Pojedyncza rejestracja VAT (Single VAT Registration)
Od lipca 2028 roku przedsiębiorcy prowadzący działalność transgraniczną będą mogli korzystać z ujednoliconej procedury rejestracyjnej w systemie One Stop Shop (OSS). Pozwoli to na rozliczanie VAT w całym łańcuchu dostaw, eliminując potrzebę rejestracji w poszczególnych krajach UE.
Wyzwania dla Polski
Polski Krajowy System e-Faktur (KSeF), wprowadzany etapami od 2026 roku, będzie musiał zostać dostosowany do unijnego standardu do 2035 roku. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy w Polsce mogą być zmuszeni dwukrotnie ponieść koszty dostosowywania swoich systemów informatycznych – najpierw do wymagań KSeF, a następnie do wymogów ViDA.
Polska musi także do końca 2026 roku uzyskać nową decyzję derogacyjną od Rady UE, aby wprowadzenie KSeF mogło stać się obowiązkowe. Obecna decyzja wygasa z końcem 2026 roku.
