Na gruncie podatku u źródła wyjątkowo ważnym zagadnieniem w ostatnich latach jest sposób rozumienia i traktowania tzw. urządzeń przemysłowych. Poza licznymi i szeroko omawianymi wątpliwościami interpretacyjnymi co do zakresu znaczeniowego tego zagadnienia, przedsiębiorcy powinni również zwrócić szczególną uwagę na fakt, że urządzenia przemysłowe bywają niejednolicie uregulowane na gruncie przepisów niektórych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę.
Przypomnijmy, że umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: UPO) określają m.in. preferencje pozwalające płatnikowi, czyli polskiemu przedsiębiorcy – po spełnieniu dodatkowych warunków – „uniknąć” standardowej (krajowej) stawki podatku u źródła (w wysokości 20% należności wypłacanych zagranicznym kontrahentom). Dodatkowym warunkiem, o którym tu mowa jest przede wszystkim posiadanie właściwego i ważnego certyfikatu rezydencji podatkowej zagranicznego kontrahenta, na rzecz którego wypłacane są należności podlegające pod podatek u źródła (w tym przypadku – należności za użytkowanie urządzenia przemysłowego).
W zależności od tego, do jakiej kategorii zaliczymy wypłacane zagranicznemu kontrahentowi należności, preferencje te mogą przybrać jedną z trzech form, tj. prawa do:
- zwolnienia z opodatkowania podatkiem u źródła (konieczność spełnienia dodatkowych warunków z polskiej ustawy o CIT, w tym istnienia odpowiednich powiązań kapitałowych między polskim a zagranicznym przedsiębiorcą) albo;
- zastosowania obniżonej stawki podatku u źródła na podstawie danej UPO albo;
- niepobierania podatku u źródła na podstawie danej UPO.
Powyższe wynika z tego, że należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego mogą zostać – w zależności od danej UPO – zakwalifikowane do kategorii należności licencyjnych opodatkowanych podatkiem u źródła, bądź jako tzw. zyski przedsiębiorstw, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem u źródła. Zależne jest to od brzmienia określonej najczęściej w art. 12 UPO definicji należności licencyjnych, która w większości przypadków swoim zakresem obejmuje także urządzenia przemysłowe. Wówczas należy zakwalifikować należności m.in. za wynajem tych urządzeń jako należności licencyjne. Dla przykładu taki sposób definiowania określono w UPO z Niemcami, czy z Holandią. Preferencja w podatku u źródła w odniesieniu do należności licencyjnych polega zasadniczo na uprawnieniu do zastosowania przez płatnika obniżonej stawki podatku (zwykle mieszczącej się w przedziale od 5 do 15 procent). Możliwe jest również zastosowanie zwolnienia z polskiej ustawy o CIT, przy czym tutaj konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków, w tym istnienia odpowiednich powiązań kapitałowych między polskim płatnikiem a jego zagranicznym kontrahentem.
Jednakże należy również zwrócić uwagę na fakt, że na gruncie niektórych UPO, definicja należności licencyjnych nie uwzględnia w swojej treści urządzeń przemysłowych – dla przykładu jest tak w UPO z Francją oraz z USA. W takich przypadkach, skoro wypłaconego wynagrodzenia związanego z urządzeniami przemysłowymi nie uznaje się za należność licencyjną, to co do zasady powinno się je traktować jako zyski przedsiębiorstwa zagranicznego kontrahenta (które reguluje najczęściej w art. 7 UPO). W takiej sytuacji polski płatnik ma prawo do całkowitego odstąpienia od obowiązku poboru i zapłaty podatku u źródła (należność traktowana jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem u źródła).
Podsumowanie
Biorąc pod uwagę powyższe nasuwają się wnioski, że w praktyce może dojść do sytuacji, w której o tym, czy korzystający z urządzenia przemysłowego będzie zobowiązany jako płatnik do poboru i uiszczenia podatku u źródła od wynagrodzenia przekazywanemu zagranicznemu kontrahentowi, decydować będzie to w jakim kraju kontrahent ten posiada swoją rezydencję podatkową oraz jaką definicję należności licencyjnych zawiera UPO zawarta przez Polskę z tym krajem.
Omawiany w tym artykule problem rozbieżności w sposobie definiowania urządzeń przemysłowych na gruncie przepisów UPO jest kolejną kwestią powiększającą i tak już wyjątkowo obszerną listę aktualnych wątpliwości / problemów związanych z podatkiem u źródła, z którymi muszą mierzyć się polscy przedsiębiorcy dokonujący wypłat należności za granicę. Jest to kolejny przykład potwierdzający jak szczególną uwagę i ostrożne podejście należy każdorazowo zachować podczas analizy regulacji czy weryfikacji obowiązków związanych z podatkiem u źródła.
