Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych definiują katalog tzw. usług niematerialnych, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym tzw. podatkiem u źródła. Należą do nich usługi takie jak: doradcze, księgowe, badania rynku, usługi prawne, usługi reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usługi rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancje i poręczenia oraz świadczenia o podobnym charakterze.
Obecna linia interpretacyjna
Pomimo tego, że przedstawiony katalog nie wskazuje wprost na usługi pośrednictwa, to w licznych interpretacjach podatkowych organy uznawały, że tego typu świadczenia należy objąć podatkiem u źródła. Dlaczego? W ocenie organów na wspomniane świadczenia składają się doradztwa, reklamy, badania rynku, które są wprost wskazane w ustawie jako objęte podatkiem u źródła. W rezultacie, zdaniem organów podatkowych usługi pośrednictwa również podlegały opodatkowaniu, jako świadczenie o podobnym charakterze do usług doradczych, reklamowych, zarządzania i kontroli oraz badania rynku. Przykładem są następujące interpretacje indywidualne:
- DKIS z 31 października 2023 r. sygn. 0115-KDIT1.4011.578.2023.4.MK (opisywaliśmy ją w jednym z poprzednich artykułów na blogu);
- DKIS z 29 grudnia 2021 sygn. 0111-KDIB2-1.4010.441.2021.1.MK.
Odmienne, korzystne dla podatników stanowisko zajmowały zazwyczaj sądy administracyjne – przykładowo wyrok NSA z 28 czerwca 2024 r., sygn. akt II FSK 1311/21 oraz NSA z 12 kwietnia 2023 r., sygn. akt II FSK 2470/20. Uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia może wiązać się jednak z dodatkowymi kosztami, czy też wieloletnimi postępowaniami.
W ostatnim czasie pojawiają się również pozytywne rozstrzygnięcia dla podatników potwierdzające, że usługa pośrednictwa nie jest świadczeniem podobnym do usług reklamy, badania rynku czy usług doradczych, w związku z czym nie podlega ona podatkowi u źródła.
Przeważają interpretacje wydane na bazie wyroków sądów administracyjnych, które uchylają zaskarżane interpretacje, ale nie brakuje również pozytywnych rozstrzygnięć na zapytania podatników. Przykładem są następujące interpretacje indywidualne:
- DKIS z 9 kwietnia 2025 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.71.2025.5.PP,
- DKIS z 31 stycznia 2025 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.705.2024.1.BD,
- DKIS z 21 grudnia 2024 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.709.2023.3.MW.
Kluczowy zakres usług
Pomimo ostatnich pozytywnych dla podatników interpretacji nadal kluczowy pozostaje zakres świadczonych usług wskazany w umowie, a przede wszystkim rzeczywisty charakter nabywanego świadczenia – na co szczególny nacisk kładą organy podatkowe w wydawanych interpretacjach.
W przypadku, kiedy charakter usług wskazuje na istotny, a nie tylko pomocniczy udział usług doradztwa, badania rynku czy reklamy w umowie agencyjnej nadal istnieje istotne ryzyko zakwalifikowania umowy jako podlegającej podatkowi u źródła (por. interpretacja DKIS z dnia 4 kwietnia 2025 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.167.2021.9.AK).
Jak postępować w praktyce?
Z uwagi na wiele pozytywnych wyroków sądów administracyjnych, które uchylają niekorzystne interpretacje podatkowe, jak i coraz więcej pozytywnych interpretacji, są duże szanse, że już w niedalekiej przyszłości nastąpi trwała zmiana negatywnej linii orzeczniczej w zakresie opodatkowania podatkiem u źródła usług pośrednictwa
W chwili obecnej jednak, płatnicy podatku w Polsce nadal mogą mieć wątpliwości, jak postępować w przypadku nabywania usług pośrednictwa czy też agencyjnych. Podejmowane działania powinny być uzależnione od indywidualnej sytuacji płatnika, w szczególności zakresu nabywanych usług czy wartości transakcji.
W praktyce możliwe są dwa podejścia:
- Brak poboru podatku – opierając się na korzystnych interpretacjach i orzecznictwie, co upraszcza obowiązki płatnika. W razie ewentualnej kontroli i zakwestionowania rozliczeń przez organy podatkowe szanse na obronę przyjętego podejścia przed sądem administracyjnym są obecnie wysokie.
- Podejście ostrożnościowe – pobór podatku u źródła i ewentualne wystąpienie o jego zwrot poprzez zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, po zgromadzeniu niezbędnych dokumentów. Rozwiązanie to pozwala uniknąć sporów z organami, choć generuje więcej formalności.
Podsumowanie
Obserwujemy coraz wyraźniejszy trend korzystnych interpretacji i wyroków w zakresie usług pośrednictwa i agencyjnych. Może to oznaczać trwałą zmianę linii orzeczniczej na korzyść podatników. Do czasu jednoznacznego ugruntowania tej praktyki warto jednak dokładnie analizować umowy i dokumentować rzeczywisty zakres usług.
Rekomendacja:
- Przy dużych transakcjach rozważ wystąpienie o interpretację indywidualną
- Monitoruj bieżące orzecznictwo
- Zachowuj ostrożność przy umowach zakresie pośrednictwa/agencyjnych, w których istotny jest element doradczy czy reklamowy
Zmieniające się podejście organów podatkowych to dobra wiadomość dla przedsiębiorców – ale wciąż kluczowa pozostaje staranność w dokumentacji i analiza ryzyka na poziomie konkretnej transakcji.
