Jednym z fundamentów wypełnienia obowiązków w zakresie cen transferowych jest ustalenie powiązań między podmiotami. To właśnie od tego zależy, czy określone zdarzenia gospodarcze można uznać za transakcje kontrolowane, a co za tym idzie – czy pojawiają się obowiązki z zakresu cen transferowych.
Czym są powiązania?
Zgodnie z ustawą o CIT podmioty powiązane to:
- podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
- podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
- ten sam inny podmiot lub
- małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
- spółka niebędąca osobą prawną i jej wspólnik, spółka komandytowa/komandytowo-akcyjna i jej komplementariusza, spółka jawna i jej wspólnik, lub
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Co rozumie się przez wywieranie znaczącego wpływu?
Za wywieranie znaczącego wpływu ustawodawca uważa:
- Posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
- udziałów w kapitale,
- praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających,
- udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach albo majątku, lub ich ekspektatywy (np. jednostek uczestnictwa, certyfikatów inwestycyjnych).
- Faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.
- Powiązania rodzinne – tj. pozostawanie w związku małżeńskim lub występowanie pokrewieństwa albo powinowactwa do drugiego stopnia z osobą fizyczną wywierającą znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot.
Faktyczna zdolność do wpływania na podejmowanie decyzji
Kolejnym elementem definicji ustawowej wymagającym dokładniejszego przedstawienia jest faktyczna zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez podmiot. Zagadnienie to było przedmiotem niejednej interpretacji indywidualnej, które wskazują, że należy je rozumieć szeroko. Może ono oznaczać możliwość oddziaływania na decyzje gospodarcze zarówno poprzez sprawowanie formalnych funkcji (np. bycie członkiem zarządu czy innego organu decyzyjnego), jak i poprzez realną, praktyczną możliwość wywierania wpływu bez formalnego umocowania (np. w sytuacji, gdy dana osoba, choć nie pełni oficjalnie żadnej funkcji, faktycznie kształtuje decyzje biznesowe podmiotu).
Dwa typy powiązań
Na podstawie powyższego wyodrębnić możemy dwa typy powiązań:
- kapitałowe:
- bezpośrednie – gdy dany podmiot posiada bezpośrednio 25% udziałów / praw głosów w innym podmiocie,
- pośrednie – gdy dany podmiot posiada co najmniej 25% udziałów / praw głosów w drugim podmiocie za pośrednictwem innego podmiotu.
- osobowe:
- wywieranie wpływu przez osobę fizyczną na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych, w tym wykonywanie funkcji zarządczych / kontrolnych – np. członkostwo w zarządzie lub radzie nadzorczej,
- powiązania rodzinne – bliskie powiązania rodzinne (małżeństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia).
Przykłady powiązań w praktyce
- Kapitałowe bezpośrednie: Spółka A posiada 30% udziałów w Spółce B.
- Kapitałowe pośrednie: Spółka A posiada 30% udziałów w Spółce B, która posiada 70% udziałów w Spółce C (Spółka A jest powiązana zarówno ze Spółką B jak i Spółką C).
- Osobowe związane z wykonywaniem funkcji zarządczych: Pan Nowak jest Członkiem Zarządu Spółki A oraz Członkiem Rady Nadzorczej Spółki B (Pan Nowak jest powiązany z obiema spółkami oraz spółki są ze sobą powiązane).
- Rodzinne: Pan Zieliński jest Członkiem Zarządu w Spółce A, a jego żona, Pani Zielińska, zasiada w Radzie Nadzorczej w Spółce B (spółki są ze sobą powiązane).
Podsumowanie
Identyfikacja powiązań to pierwszy krok do prawidłowego zakwalifikowania transakcji jako kontrolowanej i dopełnienia obowiązków w zakresie cen transferowych.
Zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem cen transferowych TPA – wspólnie zadbamy o bezpieczeństwo podatkowe i zgodność z przepisami cen transferowych.
