Ministerstwo Finansów rozważa zaostrzenie przepisów wpływających na wysokość opodatkowania podatkiem od nieruchomości lokali mieszkalnych, ale wynajmowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Przyjęcie rozważanych przepisów może oznaczać podwyżkę podatku od nieruchomości dla niektórych lokali.
Podatek od nieruchomości jest lokalnym podatkiem majątkowym, którego wysokość zależy od stawek podatku przewidzianych dla określonych rodzajów i sposobów wykorzystania nieruchomości. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych wskazuje m.in. maksymalną stawkę podatku, natomiast ostateczna wysokość podatku jest ustalana uchwałami gmin. Organem podatkowym w zakresie podatku od nieruchomości jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Problem dotyczy interpretacji art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, wskazującego maksymalną stawkę podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Niektóre z lokalnych organów podatkowych dokonują interpretacji przepisu w ten sposób, że w przypadku lokali mieszkalnych, które są wynajmowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej należy stosować stawkę podatku dla budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej, która w praktyce jest znacznie wyższa od stawki podatku przewidzianej dla budynków mieszkalnych.
Ponadto, stawki podatku od nieruchomości mieszkalnych wykorzystywanych do prowadzenia działalności były niejednokrotnie przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który m.in. w wyroku z 23 stycznia 2020 r. (sygn. akt II FSK 2064/19)4 stwierdził, iż „Nie zawsze przedsiębiorca do osiągnięcia efektów swojej działalności będzie musiał „fizycznie” wykorzystywać składniki swojego majątku. Jeżeli rodzaj danej działalności za tym przemawia, składniki takie będą wykorzystywane przez niego w sposób pośredni, lecz umożliwi to przedsiębiorcy prawidłowe prowadzenie działalności gospodarczej. Decydujące znaczenie ma zatem gospodarcze przeznaczenie budynku mieszkalnego (jego części) przez przedsiębiorcę do realizacji określonego rodzaju działalności, o czym przesądza w szczególności ujęcie go w prowadzonej przez przedsiębiorcę ewidencji środków trwałych, dokonywanie odpisów amortyzacyjnych czy zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących takiego budynku mieszkalnego (części budynku).” W powołanym wyroku wskazano również, że stawki podatku od nieruchomości nie są zależne od faktycznego (fizycznego) wykorzystania budynku mieszkalnego lub jego części w celu prowadzenia działalności, ale istotne jest czy są one wykorzystywane do realizacji gospodarczych celów przedsiębiorcy.
Linia orzecznicza w tym zakresie wydaje się być jednolita i taki pogląd NSA wyraził między innymi w wyrokach z 23 stycznia 2020 r.: sygn. akt: II FSK 2483/19, II FSK 1252/19 i II FSK 1511/19 oraz w wyroku z 4 października 2022 r. sygn. akt III FSK 967/21.
Obecnie trwają analizy omawianych przepisów, a jeśli okaże się to zasadne Ministerstwo Finansów rozważa ich zmianę. W odpowiedzi na interpelację poselską nr 39145 przedstawiciel resortu wskazał, że „opodatkowanie nieruchomości mieszkaniowych wynajmowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zostanie przeanalizowane, a w przypadku potwierdzenia zasadności zostanie rozważone podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych.” Nie wskazano kierunku ewentualnych zmian, natomiast stanowisko Ministerstwa Finansów w tym zakresie, wynikające m.in. z interpretacji jest zbieżne ze stanowiskiem NSA prezentowanym w wyrokach. Tym samym jeśli dojdzie do zmiany przepisów, przedsiębiorcy, którzy wynajmują lokale mieszkalne na cele mieszkaniowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej mogą spodziewać się opodatkowania wyższą stawką podatku od nieruchomości.
Należy pamiętać, że do czasu ewentualnej zmiany przepisów w zakresie stawki podatku od nieruchomości mieszkalnej wynajmowanej w ramach prowadzonej działalności, postępowanie w sprawie wymiaru podatku jest prowadzone przez organy samorządowe, do których należy ostateczna decyzja w sprawie stawki i wysokości podatku.
