W analizowanym przypadku spółka działa w ramach dużej grupy kapitałowej. Grupa ze względu na skalę działalności posiada zastrzeżony znak towarowy. Podmiot dominujący w grupie udzielił spółce polskiej niewyłącznej licencji na wykorzystywanie praw własności znaku towarowego do celów sprzedaży swoich produktów na polskim rynku (transakcja została zawarta w oparciu o umowę pomiędzy podmiotami). Wynagrodzenie, które polska spółka uiszcza na rzecz licencjodawcy, kalkulowane jest jako procent od całkowitej wartości przychodów ze sprzedaży spółki na polskim rynku.
Wybór metody
W trakcie analizy transakcji, zweryfikowano możliwość wykorzystania poszczególnych metod weryfikacji rynkowego charakteru cen transferowych, gdzie stwierdzono, że najwłaściwszą będzie wykorzystanie łącznie dwóch metod tj. metody porównywalnej ceny niekontrolowanej (PCN) oraz metody podziału zysku.
Dodatkowo, w trakcie procesu wyboru metody zweryfikowana została również możliwość wykorzystania metody marży transakcyjnej netto (TNMM), jednak ze względu na brak wystarczającej liczby danych porównawczych odrzucono tę metodę.
Przygotowanie analizy porównawczej
W pierwszym kroku analizy z wykorzystaniem metody PCN posłużono się zewnętrzną bazą danych, gdzie na podstawie kodów PKD oraz słów kluczowych (przypisanych do opisów poszczególnych obserwacji w bazie danych), dokonano selekcji potencjalnie porównywalnych umów licencyjnych (wstępna grupa porównawcza). Pierwotnie przeanalizowano dane dostępne w bazie Royalty Range, mogące stanowić dane porównawcze dla analizowanej transakcji, natomiast nie znaleziono danych odpowiednio porównywalnych. Ostatecznie, zdecydowano się na wykorzystanie bazy danych Markables.
W kolejnym kroku, przeanalizowano otrzymane dane w celu wyszukania najbardziej porównywalnych umów licencyjnych. Weryfikacja została przeprowadzona na podstawie szczegółowej analizy opisów poszczególnych umów licencyjnych. Finalnie, powyższe kroki selekcji danych pozwoliły na wyszczególnienie grupy transakcji porównywalnych, tj. zawartych umów licencji przez podmioty prowadzące działalność zbliżoną charakterem do działalności analizowanej spółki.
W ten sposób uzyskano wartości opłat licencyjnych, wyrażonych jako % określonego zysku. Aby wyszukane obserwacje były porównywalne do opłaty stosowanej w analizowanej transakcji, przemnożono je przez wybrany wskaźnik marży i w ten sposób uzyskano opłaty licencyjne wyrażone jako % od przychodów ze sprzedaży.
Z uwagi na ograniczoną liczbę porównywalnych obserwacji (wyselekcjonowano jedynie trzy obserwacje, które można byłoby uznać za porównywalne do dokumentowanej transakcji), podjęto dodatkową próbę weryfikacji rynkowości transakcji za pomocą kolejnych metod wskazanych w przepisach o cenach transferowych.
W następnej kolejności zweryfikowano możliwość weryfikacji ceny poprzez zastosowanie metody marży transakcyjnej netto (TNMM).
Zastosowanie metody TNMM polega na porównaniu wskaźnika finansowego, odzwierciedlającego relację marży zysku netto, jaką uzyskuje podmiot powiązany w transakcji kontrolowanej, do odpowiedniej bazy z takim samym wskaźnikiem rentowności rejestrowanym przez podmioty niepowiązane.
W przypadku analizowanej transakcji kontrolowanej dążono do zbadania wpływu posługiwania się istotnym znakiem towarowym na rentowność osiąganą przez podmioty niepowiązane prowadzące działalność porównywalną do spółki korzystającej z licencji. Ewentualna wyższa rentowność rejestrowana przez podmioty niepowiązane posługujące się istotnym znakiem towarowym w porównaniu do nieposługujących się takowym, byłaby wyznacznikiem korzyści uzyskiwanych w wyniku posługiwania się znakiem towarowym, a tym samym maksymalnej wysokości opłaty licencyjnej, jaką mogłaby uiszczać spółka korzystająca z licencji.
Ze względu na brak danych porównawczych umożliwiających zastosowanie metody TNMM w powyższy sposób, kolejny etap analizy został przeprowadzony w oparciu o metodę podziału zysku.
Zastosowanie metody podziału zysku przy pomocy analizy rezydualnej miało na celu określenie, jaka część zysku z działalności spółki korzystającej z rozpoznawalnego znaku towarowego została wygenerowana w wyniku zaangażowania znaku towarowego udostępnianego przez spółkę udzielającą licencji, a tym samym jak wypracowany zysk powinien zostać podzielony między spółkę korzystającą i spółkę udzielającą. Jednocześnie zbadano, czy zysk osiągnięty przez spółkę korzystającą z licencji z jej podstawowej działalności gospodarczej w ramach sprzedaży do podmiotów niepowiązanych po uwzględnieniu opłaty licencyjnej pozwala jej osiągnąć zysk porównywalny z osiąganym przez podmioty niezależne prowadzące podobną działalność do tej prowadzonej przez spółkę korzystającą.
Z uwagi na fakt, że celem analizy było określenie wpływu udostępnionych znaków towarowych na osiągany poziom zysków z prowadzonej przez spółkę korzystającą działalności, a tym samym określenie jaka część zysku wygenerowanego w wyniku tejże działalności powinna być należna spółce udzielającej w postaci opłat za udostępnienie znaków towarowych, a jaka powinna pozostawać w spółce korzystającej z tytułu jej zaangażowania w prowadzoną działalność, została przeprowadzona analiza funkcji, ryzyk i aktywów angażowanych przez strony transakcji.
Przeprowadzona analiza funkcjonalna potwierdziła, że spółka korzystająca samodzielnie angażuje się w działalność produkcyjno-sprzedażową, natomiast spółka udzielająca ogranicza się wyłącznie do obszaru związanego z udostępnieniem znaków.
Tym samym przy określaniu podziału zysku generowanego przez spółkę korzystającą w wyniku prowadzonej przez nią działalności, spółka udzielająca powinna zachować prawo jedynie do części zysku, gdyż większość wartości dodanej wytworzonej w ramach działalności spółki korzystającej ma swoje źródło w czynnikach innych niż znak towarowy. W tym celu, na podstawie wniosków z analizy funkcjonalnej, przeprowadzono analizę na podstawie danych z bazy Markables, która określiła jaka część wypracowanego zysku jest rynkowo przypisywana do znaków towarowych.
Oszacowanie części zysku spółki korzystającej, która została wygenerowana dzięki znakowi i przynależy tym samym w części spółce udzielającej zostało przeprowadzone w oparciu o przychody z działalności objętej licencją oraz marżę netto ze sprzedaży (przed opłatami licencyjnymi) uzyskiwane przez spółkę korzystającą na działalności z podmiotami niepowiązanymi.
W pierwszym etapie kalkulacji obliczono zagregowaną marżę operacyjną spółki korzystającej dla 3 lat. Następnie marżę tę pomnożono przez wyniki obserwacji z bazy danych Markables. Otrzymano więc wyniki odzwierciedlające przedział wartości % od przychodów związanych z udzieloną licencją, które mogłyby być przekazane spółce udzielającej w formie opłaty licencyjnej.
Ostatnim etapem analizy było określenie przedziału wspólnego z przedziałów rynkowych uzyskanych na podstawie analizy metodą PCN i metodą podziału zysku.
W ten sposób, dzięki zastosowaniu wieloetapowej analizy porównawczej z wykorzystaniem dwóch metod otrzymano przedział rynkowy opłat licencyjnych z tytułu wykorzystania znaków towarowych w badanej branży.
