Faktury dotyczące prac adaptacyjnych – przykład rozliczenia VAT
W poprzednim wpisie wspominałam o zasadach i wątpliwościach związanych z rozliczeniem VAT przy pracach aranżacyjnych powierzchni handlowych. Poniżej przedstawiam przykład takiego rozliczenia.
Właściciel centrum handlowego zawiera umowy najmu z użytkownikami poszczególnych lokali. Umowy najmu przewidują, że właściciel centrum wyda najemcy lokal w określonym stanie technicznym. Tym samym, jeszcze przed rozpoczęciem najmu, właściciel centrum zleca zewnętrznym firmom wykończeniowym prace aranżacyjne w lokalu, polegające na kompleksowym dostosowaniu jego powierzchni dla potrzeb i wymagań danego najemcy (aranżacja wnętrza, usługi montażowe, usługi dekoracyjne, malowanie, tapetowanie wykonanie oświetlenia itp.). Firmy wykończeniowe fakturują właściciela centrum za zrealizowane prace (faktury z VAT). Często jednak część lub całość kosztów wykonanej aranżacji sklepu jest następnie przenoszona przez właściciela centrum na użytkownika danego lokalu – najemcę.
I tutaj pojawiają się kluczowe pytania i kwestie do rozstrzygnięcia:
- czy właściciel centrum handlowego może bezpiecznie odliczyć VAT naliczony wykazany na fakturach wystawionych przez firmy wykończeniowe, czy też powinien rozliczyć VAT od nabywanych usług w ramach odwrotnego obciążenia ?
- czy firmy wykończeniowe powinny skorygować wystawione przez siebie faktury poprzez korektę wykazanego na nich podatku VAT i zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia?
- czy pomimo braku typowej umowy na usługi budowlane między właścicielem centrum a najemcą można uznać, że w tej sytuacji właściciel centrum jest głównym wykonawcą najemcy (inwestora), w związku z czym faktury wystawiane przez firmy wykończeniowe (podwykonawców) na rzecz właściciela centrum powinny być w kwotach netto (odwrotne obciążenie VAT)?
Jak wynikałoby z treści wydawanych w ostatnim czasie przez organy podatkowe indywidualnych interpretacji podatkowych, właściwe rozliczenie podatku VAT w analizowanym przykładzie może być uzależnione od odpowiedzi na kolejne pytania:
- czy właściciel centrum bezpośrednio refakturuje (tj. przenosi) całość lub część kosztów aranżacji sklepu na jego najemcę,
- czy też koszty aranżacji są rozliczane w ramach czynszu najmu?
Refaktura na najemcę
W pierwszym przypadku zasadne wydaje się uznanie, że właściciel centrum handlowego jest głównym wykonawcą w stosunku do najemcy lokalu, pełniącego tutaj funkcję inwestora. Tym samym, firmy wykończeniowe występują w roli podwykonawców usług budowlanych i wystawiane przez nie faktury powinny być bez podatku VAT (w kwotach netto). Właściciel centrum rozliczy podatek VAT od prac związanych z aranżacją sklepu w swoich deklaracjach VAT (zasadniczo wykazując VAT należny i naliczony), a sam przeniesie (zrefakturuje) koszty tej aranżacji na najemcę (inwestora), wystawiając fakturę (refakturę) z VAT – na zasadach ogólnych.
Rozliczenie kosztów aranżacji w czynszu
W drugiej sytuacji – w której koszty aranżacji nie są wprost przenoszone (refakturowane) a stanowią jedynie element kalkulacji wysokości czynszu najmu – nie będziemy mieli raczej do czynienia z realizacją usług budowlanych przez podwykonawcę/podwykonawców. W tym modelu mamy de facto jedynie 2 podmioty zaangażowane wprost w realizację aranżacji lokalu – właściciela centrum (inwestora) oraz firmy wykończeniowe (podwykonawców). Odwrotne obciążenie VAT nie znajdzie zatem zastosowania.
Trudno mówić o ugruntowanym stanowisku organów podatkowych w powyższym temacie. Analiza wydawanych w ostatnim czasie interpretacji podatkowych pozwala na twierdzenie, że organy skarbowe zdają się akceptować powyższe podejście. Może być ono jednak całkowicie bezpiecznie stosowane tylko przez tych podatników, którzy owe interpretacje indywidualne otrzymali i które tylko dla nich stanowią realne zabezpieczenie przed sporami z fiskusem.
