Ministerstwo Finansów przestrzega przed konsekwencjami stosowania optymalizacji podatkowej związanej z nadużyciem zwolnienia podatkowego dla dywidend.
Resort opisał schemat, w ramach którego zagraniczny inwestor [A] nabywa udziały w polskich spółkach operacyjnych [C1, C2, C3], wykorzystując do tego spółki pośredniczące [B1, B2, B3] zlokalizowane w innych państwach UE/EOG. W ramach struktury, spółki pośredniczące są udziałowcami polskich spółek operacyjnych.
Z kolei udziałowcem spółek pośredniczących jest inwestor zagraniczny [A] tj. spółka holdingowa spoza UE/EOG, która działa w jurysdykcji o niskim poziomie opodatkowania i liberalnych regulacjach w zakresie transparentności. W opisanej strukturze działa także spółka polska [D], która zarządza aktywami grupy. Spółka ta podejmuje decyzje inwestycyjne i kontroluje bieżącą działalność spółek operacyjnych. Najczęściej jedynym udziałowcem spółki zarządzającej [D] jest spółka holdingowa [A]. Nadto w ramach opisanej struktury, pomiędzy poszczególnymi podmiotami mogą występować powiązania osobowe.
Jak działa agresywna optymalizacja?
Mechanizm agresywnej optymalizacji polega na nadużyciu zwolnienia podatkowego dla dywidendy wypłaconej przez spółkę operacyjną. Standardowo, gdy spółka holdingowa nabywa bezpośrednio spółkę operacyjną, wówczas ta druga ma obowiązek pobrania podatku u źródła od wypłacanej dywidendy. Przy założeniu, że pomiędzy Polską a państwem jurysdykcji spółki holdingowej nie została zawarta umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, stawka podatku wynosi 19%. Opodatkowanie nie wystąpi jednak w przypadku, gdy dywidenda zostanie wypłacona przez spółkę operacyjną do spółki pośredniczącej, posiadającej co najmniej 10-procentowy udział w spółce operacyjnej. W takiej sytuacji zachodzą warunki do zastosowania zwolnienia podatkowego wynikającego z dyrektywy PSD („EU Parent-Subsidiary Directive”). Jednocześnie, przekazanie otrzymanej kwoty spółce holdingowej np. w formie dalszej dywidendy, może nastąpić bez podatku (z uwagi na wewnętrzne uregulowania w państwie UE/EOG, w którym zlokalizowana jest spółka pośrednia). Nadto w jurysdykcji położenia spółki holdingowej, kwoty otrzymane od spółki pośredniczącej mogą być nieopodatkowane lub opodatkowane w znikomym stopniu. W konsekwencji dochodzi do podwójnego nieopodatkowania dywidendy, które jest sprzeczne z celem dyrektywy PSD i polskimi przepisami implementującymi tą dyrektywę.
Klauzula przeciwko nadużyciu zwolnienia podatkowego
Ministerstwo podkreśliło także, że polska ustawa o CIT zawiera szczególną klauzulę przeciwko nadużyciu zwolnienia podatkowego dla dywidend (art. 22c). Posługiwanie się schematem wykorzystującym spółkę pośredniczącą, której wypłacana jest dywidenda – może zostać uznane za strukturę utworzoną głównie w celu uniknięcia opodatkowania. Zgodnie z klauzulą szczególną, jeżeli czynność prawna nie ma rzeczywistego charakteru a jej głównym lub jednym z głównych celów było osiągnięcie skutku w postaci podwójnego nieopodatkowania, wówczas zwolnienie z podatku u źródła przy wypłacie dywidendy nie znajdzie zastosowania. Czynność prawna ma charakter rzeczywisty jeżeli jej dokonanie ma ekonomiczne uzasadnienie odpowiadające charakterowi prowadzonej działalności gospodarczej.
Ukształtowanie struktury w sposób zaprezentowany w ostrzeżeniu może podlegać także ocenie z punktu widzenia przepisów o klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 119a Ordynacji podatkowej).
