Od dnia 1 stycznia 2019 r. podatników podatku dochodowego od osób fizycznych czekają korzystne zmiany w stosowaniu tzw. ulgi mieszkaniowej. Wydłużeniu ulegnie okres, w którym podatnicy będą mogli skorzystać z ulgi. Wyjaśnione zostaną również kwestie, które aktualnie stanowią przedmiot sporów z organami podatkowymi.
Jakie zmiany czekają podatników
Istotną zmianę stanowi wydłużenie okresu, w którym można skorzystać z ulgi – z dwóch do trzech lat. Podatnicy zyskają dodatkowy czas po zbyciu nieruchomości na wydatkowanie uzyskanych środków na własny cel mieszkaniowy. Jest to z pewnością korzystna zmiana dla podatników planujących remonty, adaptacje bądź rozbudowę posiadanych już budynków i lokali, dzięki której prace i związane z tymi pracami wydatki mogą rozplanować na dłuższy okres.
Ministerstwo Finansów poprzez projektowane zmiany zamierza także ukrócić liczne spory, które toczono z podatnikami w zakresie wydatkowania środków przed upływem dwóch lat i nabycia mieszkania już po upływie tego okresu. Zgodnie z nowymi przepisami możliwość skorzystania z ulgi będzie uzależniona od nabycia prawa własności nieruchomości. Nabycie będzie musiało nastąpić przed upływem wspomnianego, trzyletniego okresu. Jest to zmiana ważna w szczególności dla podatników, którzy nie nabyli mieszkania, a podpisali wyłącznie umowę deweloperską.
Tym samym na znaczeniu straci część orzecznictwa, do tej pory korzystnego dla podatników. Niektóre z dotychczasowych wyroków sądów administracyjnych opowiadały się za przyznaniem podatnikowi ulgi także w sytuacji, gdy w ustawowym okresie środki były wydatkowane, nawet jeżeli nabycie nastąpiło ostatecznie po upływie tego terminu (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 grudnia 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 1097/17).
Przykład
W 2014 r. Pan Jan sprzedał odziedziczony rok wcześniej dom. W latach 2015 – 2016 ponosił wydatki na nabycie lokalu mieszkalnego w ramach zawartej umowy deweloperskiej, jednak dopiero w 2017 r. podpisał umowę przenoszącą własność tego lokalu.
W powyższym przykładzie, na podstawie dotychczas obowiązującego stanu prawnego, wydatki poniesione przez Pana Jana zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem mogłyby korzystać ze zwolnienia na podstawie tzw. ulgi mieszkaniowej. Istotna była data poniesienia wydatków na cele mieszkaniowe. Zgodnie z nowymi przepisami kluczową stała się data nabycia własności. Tym samym Pan Jan nie skorzystałby ze zwolnienia, jako że nabył nieruchomość już po upływie ustawowego okresu rozliczenia ulgi (dotychczas dwuletniego).
Nakłady ponoszone przed nabyciem
Część dotychczasowych sporów podatników z organami podatkowymi dotyczyła także daty granicznej, od której można było dokonywać wydatków na cele mieszkaniowe. Często podatnicy stykali się z niekorzystną interpretacją, zgodnie z którą jeżeli podatnik nie nabył uprzednio własności nieruchomości, wówczas wydatki np. na remont, poniesione przed nabyciem, nie mogły korzystać z preferencji. Nieistotny był fakt, że w ciągu ustawowego okresu podatnik i tak nabył własność nieruchomości. Znowelizowane przepisy eliminują wspomniane wątpliwości.
Korzystanie z ulgi przy sprzedaży mieszkania przed dniem 1 stycznia 2019 r.
Mimo, że potencjalnie nowe zasady korzystania z ulgi mieszkaniowej z reguły kształtują sytuację podatników korzystniej niż dotychczasowe przepisy, to zastosowanie znajdą wyłącznie do dochodów uzyskanych po dniu 1 stycznia 2019 r. Natomiast podatnicy, którzy do dnia 31 grudnia 2018 r. uzyskają przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych będą rozliczali ulgę mieszkaniową na dotychczasowych zasadach.
Szczególnie istotny dla korzystania z ulgi mieszkaniowej jest moment uzyskania przychodu ze zbycia nieruchomości, a nie nabycia nowego mieszkania. Tym samym, jeżeli podatnicy przed dniem 1 stycznia 2019 r. zamierzają sprzedać mieszkanie i skorzystać z ulgi mieszkaniowej, powinni zastanowić się czy nie odłożyć sprzedaży „starego” mieszkania do 2019 r. i w ten sposób skorzystać z nowych, preferencyjnych warunków.
Przykład
W styczniu 2018 r. Pan Piotr otrzymał mieszkanie jako darowiznę. Uzyskane ze sprzedaży środki zamierzał przeznaczyć na generalny remont podniszczonego domu wolnostojącego, będącego własnością jego rodziców. Odremontowany dom miał stać się współwłasnością Pana Piotra dopiero po oddaniu mieszkania do użytku. Rozważał sprzedaż mieszkania jeszcze w 2018 r. W takiej sytuacji, termin na wydatkowanie środków upływałby z końcem 2020 r. Jednak sprzedaży dokonał dopiero w dniu 2 stycznia 2019 r.
Zgodnie z nowymi przepisami, w takim przypadku Pan Piotr będzie mógł wydatkować środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania korzystając z ulgi do dnia 31 grudnia 2022 r. pod warunkiem nabycia prawa do remontowanej nieruchomości przed upływem tego okresu.
