Do końca I kwartału 2019 r. doradcy będą obowiązani do przedłożenia Szefowi KAS pierwszych informacji o schematach podatkowych mających na celu uzyskanie korzyści podatkowych. Obejmie to rozwiązania wdrażane po dniu 25 czerwca 2018 r. W przypadku niektórych uzgodnień będą oni mogli się z tego obowiązku zwolnić, co pociągnie za sobą konieczność jego realizacji przez klientów.
W ramach projektu nowelizacji prawa podatkowego opublikowanego w dniu 24 sierpnia br. proponuje się wprowadzenie regulacji dotyczących zasad obligatoryjnego ujawniania informacji o schematach podatkowych (ang. Mandatory Disclosure Rules – dalej: MDR). Wiąże się to przede wszystkim z koniecznością transpozycji przepisów Dyrektywy 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r., aczkolwiek proponowane zmiany idą o krok dalej. Konieczność ujawniania uzgodnień będzie dotyczyć bowiem nie tylko uzgodnień o charakterze transgranicznym, ale i niektórych uzgodnień krajowych.
W myśl uzasadnienia projektu, raportowanie schematów ma istotnie przyczynić się do wzrostu efektywności działań organów podatkowych skierowanych przeciwko agresywnemu planowania podatkowego. Regulacje MDR wpisują się zatem w sukcesywnie realizowaną politykę „uszczelniania” systemu podatkowego, kontynuując trend rozpoczęty wprowadzeniem regulacji GAAR już nieco przed ponad dwoma laty.
Nowy rozdział 11a Ordynacji podatkowej (nowe art. 86a-86n), zawiera regulacje nakładające obowiązek przekazywania Szefowi KAS informacji o schematach podatkowych przede wszystkim na tzw. promotorów (tj. przede wszystkim doradców podatkowych, radców prawnych i adwokatów, pracowników banków i innych instytucji finansowych). W pewnych przypadkach – o czym będzie mowa dalej – taki obowiązek spoczywać będzie również na klientach promotorów (korzystających w terminologii ustawowej).
Otóż w sytuacji tzw. uzgodnień standaryzowanych (ang. marketable arrangements), niewymagających ujawnienia okoliczności objętych tajemnicą zawodową, a zatem możliwych do wykorzystywania w przypadku więcej niż jednego korzystającego, obowiązek będzie dotyczyć tylko promotorów. Natomiast w przypadku uzgodnień dedykowanych konkretnemu korzystającemu (ang. bespoke arrangements), to właśnie korzystający, zasadniczo po przekazaniu mu przez swojego promotora wymaganych prawem informacji o szczegółach uzgodnienia, będzie musiał przedstawić je Szefowi KAS. Obowiązek po stronie korzystającego wystąpi dopiero w sytuacji, gdy promotor nie zostanie zwolniony z tajemnicy zawodowej.
Jeśli chodzi o same zdefiniowanie schematów podatkowych, to ustawodawca kierując się regulacją Dyrektywy 2018/822, za schematy podatkowe objęte obowiązkiem sprawozdawczym uznaje takie uzgodnienia ukierunkowane na osiągnięcie korzyści podatkowej, które jednocześnie spełniają kryterium głównej korzyści oraz posiadają co najmniej jedną z ogólnych cech rozpoznawczych albo posiadają co najmniej jedną szczególną cechę rozpoznawczą lub jedną z innych szczególnych cech rozpoznawczych (w przypadku spełnienia szczególnych cech rozpoznawczych nie musi być spełnione kryterium głównej korzyści). Co te terminy oznaczają w praktyce?
- (kryterium głównej korzyści) – spełnione gdy w świetle istniejących okoliczności oraz faktów można uznać że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania (przykład z uzasadnienie – np. podmiot decydujący się na poszerzenie skali działalności przez inwestycję w SSE, gdyż można przyjąć że mógłby on bez korzyści podatkowej zainwestować w innym miejscu), to kryterium definiuje nowy art. 86a § 2 Ordynacji podatkowej;
- (ogólne cechy rozpoznawcze) –jedna z 11 cech wskazanych w nowym art. 86a § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej);
- (szczególne cechy rozpoznawcze) –1 z 8 cech wskazanych w nowym art. 86a § 1 pkt 12 Ordynacji podatkowej);
- (inne szczególne cechy rozpoznawcze) –1 z 4 cech wskazanych w nowym art. 86a § 1 pkt 13 Ordynacji podatkowej)
Dodatkowo zaznaczyć należy, iż regulacje w przypadku schematów krajowych przewidują również regulację o charakterze de minimis. Otóż obowiązek sprawozdawczy powstanie w takim przypadku jedynie gdy:
- przychody/koszty/wartość aktywów przekroczy 20 mln zł, lub
- uzgodnienie dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej 20 mln zł, lub
- uzgodnienie dotyczy podmiotów powiązanych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Informacja o schematach podatkowych będzie zawierać bardzo szeroki zakres informacji (m. in. wskazanie celów schematu, szacunkowej wartości korzyści podatkowej, wskazanie wszelkich dokonanych czynności związanych z implementacją danego schematu jak również wskazanie innych podmiotów obowiązanych do przekazania informacji o schemacie). Informacja ta będzie przekazywana Szefowi KAS za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, który to będzie nadawał każdemu schematowi unikalny numer NSP.
Gdy dany korzystający korzystać będzie ze schematu podatkowego w ramach rozliczeń podatkowych, będzie on obowiązany do ujawnienia tej informacji w ramach rocznych zeznań w zakresie podatku CIT, wskazując m.in. wysokość osiągniętej ze zastosowania tego schematu korzyści podatkowej.
Po raz pierwszy informacja o schematach podatkowych zostanie przekazana przez „promotorów” w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji (tj. do końca I kwartału 2019 r.) i obejmie uzgodnienia wdrożone po dniu 25 czerwca 2018 r. Gdy obowiązek będzie ciążył na korzystającym, co do zasady będzie on miał na pierwsze sprawozdanie 3 miesiące więcej.
***
Przedstawione powyżej uwagi o nowych regulacjach MDR mają charakter wstępny i będą rozwijane w naszych dalszych publikacjach. W tym miejscu wskazać należy, iż ze względu na niejasny i kazuistycznych charakter przepisów, ocena czy dany schemat podatkowy podlegać będzie obowiązkowi sprawozdawczemu będzie wymagała gruntownego badania ww. przesłanek. Biorąc pod uwagę, że w niektórych sytuacjach obowiązkach spoczywać będzie również na klientach podmiotów profesjonalnych jako korzystających, niezbędne jest wypracowanie zasad współpracy w tym zakresie z doradcami.
