Bez podania numeru identyfikacyjnego nabywcy i złożenia informacji podsumowującej nie będzie stawki 0%.
Po implementacji unijnych przepisów, warunkiem zastosowania zerowego VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie będzie podanie numeru identyfikacyjnego dostawcy oraz terminowe złożenie prawidłowej informacji podsumowującej.
Sejm pracuje obecnie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy, który przewiduje wprowadzenie w polskiej ustawie o VAT, regulacji mających na celu implementację dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE. Zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2020 r. a ich celem jest przeciwdziałanie wyłudzeniom podatku VAT poprzez usprawnienie i uszczelnienie aktualnego systemu VAT do czasu jego planowanej zasadniczej zmiany.
Niezbędne podanie numeru identyfikacyjnego
Objęty tymi regulacjami pakiet zmian nazywany jest zestawem tzw. szybkich poprawek (z ang. „Quick Fixes”) i dotyczy on dostaw wewnątrzwspólnotowych w zakresie przesłanek materialnych uprawniających do zastosowania zwolnienia (stawki 0%) z prawem do odliczenia. Związana z tym nowelizacja art. 42 ust. 1 pkt. 1 ustawy o VAT polega na dodaniu w nim zapisu dotyczącego bezwzględnego obowiązku nabywcy w zakresie podania dostawcy ważnego numeru identyfikacyjnego VAT. Zgodnie z planowanym przepisem, jednym z warunków koniecznym do zastosowania stawki 0% dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów będzie nie tylko dokonanie dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, ale również podanie przez nabywcę tego numeru dostawcy. Co prawda w obecnych przepisach ustawy o VAT istnieje wymóg posiadania przez nabywcę ważnego numeru identyfikacyjnego, nadanego mu przez państwo członkowskie inne niż państwo rozpoczęcia wysyłki, jednak wymóg ten w związku z wykładnią TSUE stanowi jedynie przesłankę formalną zwolnienia, której brak nie pozwala kwestionować zasadności zastosowania stawki 0%. Teraz stanie się to wymogiem materialnym, bez spełnienia którego zastosowanie stawki zerowej nie będzie już możliwe.
Trzeba złożyć informację podsumowującą
Druga istotna w tym zakresie zmiana dotyczy informacji podsumowującej. W dodanym ust. 1a w art. 42 ustawy o VAT wprowadza się warunek złożenia przez dostawcę prawidłowej informacji podsumowującej, którego niespełnienie także będzie skutkować brakiem możliwości zastosowania stawki 0%. Głównym uzasadnieniem dla tej zmiany jest to, że system raportowania realizowany poprzez informacje podsumowujące (w ramach VIES) jest podstawowym narzędziem monitorowania przepływów towarów pomiędzy krajami i ich kontroli. Brak prawidłowego i bieżącego raportowania znacznie ogranicza możliwość skutecznego wykrywania nadużyć czy oszustw w obszarze VAT.
Co istotne, wprowadzony przepis odwołuje się nie tylko do samego obowiązku złożenia informacji podsumowującej (art. 100 ust. 1 ustawy o VAT), ale także do przepisu który wyznacza termin (25 dzień następnego miesiąca od daty powstania obowiązku podatkowego jej złożenia (nowy art. 100 ust 3 pkt 1 ustawy o VAT). Takie brzmienie przepisów sugeruje, że nawet nieznaczne uchybienie terminowi może skutkować utratą prawa do zastosowania stawki 0%, co może mieć bardzo duże konsekwencje finansowe dla podatników.
Warunki te mogą być w pewnych okolicznościach uchylone, jeśli dostawca należycie wyjaśni naczelnikowi urzędu skarbowego (w formie pisemnej) swoje uchybienie. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, takim wyjaśnieniem może być wskazanie, że np. w sytuacji, gdy niezłożenie informacji podsumowującej lub złożenie jej po terminie czy też podanie w niej nieprawidłowych informacji było wynikiem pomyłki. W konsekwencji to na podatnika zostanie przerzucony obowiązek należytego wyjaśnienia uchybienia. Nie jest jednak jasne, jak w praktyce będzie wyglądała ocena czy wyjaśnienie jest należyte i czy w konsekwencji podatnik ma jednak prawo do zastosowania stawki 0%.
Jako przykłady sytuacji, w których organy podatkowe uznałyby, że dostawca należycie uzasadnił swoje uchybienie (z wyjątkiem przypadku, gdy organy podatkowe udowodnią, że uchybienia te stanowią element oszustwa podatkowego), wymieniono: dostawca wykazał wewnątrzwspólnotową dostawę towarów w informacji podsumowującej w błędnym okresie; dostawca popełnił niezamierzony błąd w odniesieniu do wartości danej dostawy; dostawca przez pomyłkę podał stary numer identyfikacji podatkowej nabywcy, który uległ zmianie w wyniku restrukturyzacji.
Zachęcam do zapoznania się z naszym wcześniejszym wpisem dotyczącym VAT
