9 kwietnia 2020 r. Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwane objaśnienia dotyczące wykorzystywania samochodu osobowego w prowadzonej działalności.
W ubiegłym roku zmianie uległy zasady opodatkowania aut osobowych. W szczególności zwiększył się limit amortyzacji samochodów osobowych, który wzrósł z 20.000 euro do 150.000 zł (w przypadku pojazdów elektrycznych z 30.000 euro do 225.000 zł). Jednocześnie ograniczono możliwości odliczania od przychodu rat leasingowych, gdyż ideą zmian było ujednolicenie zasad rozliczania wydatków niezależnie od rodzaju umowy, na podstawie której podatnik korzysta z takiego samochodu.
Wyjaśnienia MF dotyczące najczęściej wskazywanych przez podatników wątpliwości związanych z nowymi zasadami podsumowuję poniżej.
Jak ustalić wartość samochodu?
Co do zasady pod pojęciem „wartość samochodu” należy rozumieć wartość netto auta powiększoną o niepodlegającą odliczeniu część podatku VAT (np. gdy podatnik może odliczyć jedynie 50% VAT wynikającego z faktury, ponieważ wykorzystuje samochód do działalności mieszanej).
Wartość samochodu wynikająca z umowy powinna odpowiadać faktycznej (aktualnej) wartości rynkowej takiego samochodu na dzień jej zawarcia.
Z kolei dla potrzeb ustalenia wysokości kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (część kosztów składek na ubezpieczenie) za wartość samochodu przyjmuje się wartość samochodu przyjętą dla celów ubezpieczenia (np. AC).
A co w przypadku umów najmu krótkoterminowego (np. carsharing)?
W przypadku umów zawartych na okres poniżej 6 miesięcy przez wartość samochodu rozumie się wartość samochodu przyjętą dla celów ubezpieczenia. Nie trzeba zatem każdorazowo szacować bieżącej wartości samochodu.
Czy dostawa auta po 31 grudnia 2018 r. wpływa na tzw. datę zawarcia umowy?
Czy jeśli umowa z leasingodawcą została zawarta przed 31 grudnia 2018 r., lecz samochód został podatnikowi wydany po 1 stycznia 2019 r., to czy będzie on mógł rozliczać się na starych zasadach?
Zasadniczo tak. Dla wypełnienia przesłanki „zawarcia umowy” nie jest konieczne wydanie rzeczy w tym samym dniu. Niemniej, umowa leasingu zawarta jeszcze w 2018 r. powinna być zawarta na piśmie i zawierać wszystkie istotne elementy umowy tj. oznaczenie rzeczy, stron umowy, czas trwania leasingu, wynagrodzenie finansującego i „wskazanie, czy finansujący oddaje korzystającemu rzecz do używania, czy też do używania i pobierania pożytków, oraz ewentualnie wskazanie takich pożytków, jeżeli korzystający ma być uprawniony do pobierania jedynie niektórych pożytków rzeczy”.
Czym jest zmiana umowy?
Zgodnie z przepisami przejściowymi, nowe regulacje mają zastosowanie do umów leasingu, najmu, dzierżawy itp. zawartych lub zmienionych po 1 stycznia 2019 r. W tym kontekście powstały wątpliwości, czy wszystkie modyfikacje umów spowodują obowiązek rozliczania się na nowych zasadach?
Minister Finansów wyjaśnia, że chodzi wyłącznie o modyfikacje o charakterze istotnym np. zmiana przedmiotu umowy, zmiana strony umowy (np. cesja leasingu). Również zmiana strony umowy będąca efektem wtórnym procesu restrukturyzacji (np. połączenie spółek) spowoduje obowiązek stosowania nowych regulacji.
Z kolei zmiany drugorzędne o charakterze marginalnym nie będą wpływać na rozliczenie podatkowe umowy. Będą to przykładowo:
- zmiany o charakterze technicznym (np. zmiana numeru VIN, specyfikacji pojazdu)
- zmiany dotyczące zakresu usług niezwiązanych z finansowaniem (np. ubezpieczenia pojazdu)
- zmiany warunków finansowych będących efektem zmian kursowych w umowach denominowanych w obcych walutach.
Co będzie kosztem podatkowym przy sprzedaży samochodu?
Kosztem uzyskania przychodu przy sprzedaży auta będzie różnica między limitem amortyzacji podatkowej a sumą faktycznie dokonanych przez podatnika odpisów amortyzacyjnych.
Podatnik nie może zaliczyć do kosztów podatkowych różnicy pomiędzy wartością poprzedniego limitu (np. 20.000 euro) i nowego limitu (np. 150.000 zł). Innymi słowy kosztem nie będzie ta część odpisów, dokonanych przez dniem 1 stycznia 2019 r., która nie stanowiła kosztu w związku z obowiązującym wtedy limitem.
Czy wszystkie składki na ubezpieczenie samochodu są limitowane?
Nie. Ograniczenia dotyczą wyłącznie tych składek, które kalkulowane są w oparciu o wartość samochodu (np. ubezpieczenie AC lub GAP). Ograniczenia nie obejmują więc obowiązkowego ubezpieczenia OC czy też ubezpieczenia NNW.
EDIT: Ministerstwo Finansów odpowiada, że zmiana harmonogramu spłat spowodowana COVID-19 nie wpływa na koszty leasingu
Jeżeli z powodu pandemii dojdzie do zmiany umowy leasingu zawartej przed 2019 r. i przesunięcia w czasie spłaty rat, to leasingobiorca nie musi stosować nowego limitu 150 tys. zł w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodu – taką odpowiedź zamieścił resort finansów na swojej stronie.
