Rekomendowana analiza ryzyka cen transferowych przed podpisaniem oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych oraz rynkowości cen transferowych za 2019 r.

Zgodnie z obowiązującymi od 1 stycznia 2019 r. regulacjami podatkowymi, podmioty powiązane, które posiadają obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, są zobowiązane do złożenia oświadczenia, które nie tylko ma potwierdzić sporządzenie lokalnej dokumentacji podatkowej, ale również potwierdzić, że ceny transferowe w transakcjach z podmiotami powiązanymi są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Pomimo iż w związku z wejściem w życie tzw. Tarczy 4.0 termin na podpisanie i złożenie przedmiotowego oświadczenia przedłużono do 31 grudnia 2020 r. (lub o 3 miesiące w przypadku gdy termin ten upływa w okresie od 1 października 2020 r. do 31 stycznia 2021 r.), już teraz rekomendujemy podjęcie działań w zakresie przedmiotowego oświadczenia, a w szczególności analizę ryzyk cen transferowych, która może uchronić przed negatywnymi konsekwencjami nie tylko podatnika w zakresie skutków podatkowych, ale również jego zarząd w zakresie ewentualnej osobistej odpowiedzialności karno-skarbowej oraz karnej.

Osoby zobowiązane do podpisania i złożenia oświadczenia

Zgodnie z wprowadzonym art. 11m Ustawy o CIT, oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji oraz rynkowości cen transferowych podpisuje i składa kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości, podając pełnioną przez siebie funkcję, przy czym:

• oświadczenie składa i podpisuje (podpisem elektronicznym) każda z osób uprawnionych do reprezentacji podatnika (w przypadku gdy kilka osób spełnia kryterium kierownika jednostki albo nie jest możliwe określenie kierownika jednostki)
• nie jest dopuszczalne złożenie oświadczenia przez pełnomocnika.

W konsekwencji, ustawodawca wskazuje wprost osoby odpowiedzialne za złożenie oświadczenia, wykluczając możliwość jego podpisania przez pełnomocnika czy inne osoby powiązane z podatnikiem np. dyrektora finansowego, główną księgową itp.
W praktyce pełna odpowiedzialność za złożenie oświadczenia oraz jego treść spoczywa właśnie na zarządzie podatnika (i to w dodatku w pełnym składzie).

Rekomendowane działania przed podpisaniem oświadczenia

Przed podpisaniem oświadczenia przez zarząd podatnika, rekomendujemy przeprowadzenie analizy ryzyk cen transferowych, które pozwolą upewnić się podatnikowi oraz jego zarządowi, że dokumentacja podatkowa jest poprawna i kompletna oraz że warunki w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi zostały ustalone na poziomie rynkowym.
Analiza ryzyk cen transferowych powinna składać się, w szczególności, z następujących działań:

• weryfikacji, czy wszystkie transakcje objęte obowiązkiem dokumentacyjnym zostały zidentyfikowane i udokumentowane oraz, czy dla każdej transakcji została przygotowana analiza porównawcza lub opis zgodności jej warunków z warunkami rynkowymi (zgodnie z przepisami obowiązującymi od stycznia 2019 r. dla każdej dokumentowanej transakcji istnieje obowiązek sporządzenia takich analiz)
• weryfikacji posiadanej lokalnej dokumentacji cen transferowych za 2019 r., zarówno pod kątem spełnienia warunków formalnych nałożonych przez przepisy prawa, jak również dokumentacji cen transferowych za lata poprzednie w celu zachowania spójności w dokumentowaniu transakcji z podmiotami powiązanymi
• weryfikacji spójności prezentowania realizowanych transakcji w dokumentacji lokalnej i dokumentacji grupowej (jeśli ta ostatnia jest sporządzana)
• oceny stosowanych metod kalkulacji i weryfikacji cen oraz zrealizowanego wyniku na transakcjach pod kątem zasad ustalonych w polityce cen transferowych i w świetle profilu funkcjonalnego podatnika
  weryfikacji sporządzonych dotychczas analiz danych porównawczych (benchmarków), pod kątem ich adekwatności do rzeczywistego przedmiotu transakcji i zaangażowania stron w ich realizację w dokumentowanym roku podatkowym
• weryfikacji sporządzonych dotychczas analiz danych porównawczych pod kątem ich aktualności (zgodnie z obowiązującymi przepisami, analizy porównawcze powinny podlegać aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że zmiana warunków ekonomicznych w stopniu znacznie wpływającym na analizę danych porównawczych uzasadnia dokonanie przeglądu w roku zaistnienia tej zmiany) bądź przygotowania nowych analiz danych porównawczych
• porównania stosowanych cen/wyników na transakcjach w dokumentowanym roku z wynikami analiz porównawczych
• oceny realizowanych transakcji pod kątem potencjalnych ryzyk wynikających bezpośrednio z charakteru transakcji (w szczególności zwrócenie uwagi, czy dane rodzaje transakcji nie wiążą się ze szczególnym zainteresowaniem organów podatkowych)
• analizy transakcji pod kątem ewentualnych ryzyk recharakteryzacji transakcji przez organy podatkowe (nowy instrument nadany organom podatkowym na podstawie art. 11c ust. 4 ustawy o CIT)
• oceny ryzyk związanych z ewentualnymi działaniami restrukturyzacyjnymi (w szczególności przeprowadzenie analizy pod kątem zasadności restrukturyzacji oraz rynkowego charakteru jej warunków).

Przeprowadzenie rekomendowanej analizy pozwoli zarządowi podatnika nie tylko na podjęcie ewentualnych kroków w celu ograniczenia zidentyfikowanych ryzyk (gdyby taki był wynik analizy), w tym wyjaśnienie rozbieżności, dokonanie korekt lub uzupełnienie brakujących dokumentów/danych/informacji, ale również na uchronienie się od ewentualnej odpowiedzialności karno-skarbowej oraz karnej poprzez wykazanie, iż zarząd podatnika dołożył należytej staranności i podpisał oświadczenie w dobrej wierze, że dokumentacja jest poprawna i kompletna, oraz że transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi są realizowane na warunkach rynkowych.

Rekomendowane narzędzia pozwalające na ograniczenie ryzyk cen transferowych

Ze względu na obszerne zainteresowania organów podatkowych tematyką cen transferowych, proces zarządzania ryzykiem cen transferowych oraz opracowanie w tym zakresie odpowiednich narzędzi powinny stanowić obowiązkowy element zarządzania działalnością podatnika.
Do przykładowych narzędzi pozwalających na ograniczenie ryzyk związanych z cenami transferowymi można zaliczyć m.in.:

• instrukcje i procedury wewnętrzne zarządzania cenami transferowymi, zarówno opracowane u podmiotu lokalnego, jak również w grupie podmiotów powiązanych
• politykę cen transferowych, która pozwoli zachować spójność w zakresie ustalania warunków transakcji realizowanych w grupie podmiotów powiązanych
• regularnie przeprowadzane analizy danych porównawczych (benchmarki), które pozwolą uzasadnić rynkowy poziom wynagrodzenia stosowanego pomiędzy podmiotami powiązanymi
• dowody realizacji transakcji (m.in. odpowiednią dokumentację, umowy, potwierdzenia faktycznego wykonania bądź nabywania usług niematerialnych, w szczególności usług doradczych, zarządczych, prawnych),
• interpretacje podatkowe.

Sankcje karno-skarbowe związane z podpisaniem oświadczenia przez zarząd

W tym miejscu należy wspomnieć, że naruszenie regulacji podatkowych w zakresie:

• niezłożenia oświadczenia, lub
• niezłożenia oświadczenia w terminie, lub
• poświadczenia nieprawdy w oświadczeniu (zarówno w przypadku braku posiadania dokumentacji podatkowej, jak również w przypadku nierynkowych warunków transakcji realizowanych z podmiotami powiązanymi) może wiązać się z dotkliwymi i kosztownymi konsekwencjami dla zarządu podatnika, a w szczególności z osobistą odpowiedzialnością i ryzykiem sankcji karno-skarbowych i karnych.

Kwestię odpowiedzialności członków zarządu w powyższym zakresie zaprezentujemy szerzej w kolejnym alercie.

Pobierz PDF