Jak wspominaliśmy w jednym z naszych ostatnich alertów, definicja „transakcji kontrolowanej” wciąż wzbudza sporo emocji w kontekście jej interpretacji, a w konsekwencji określenia obowiązku dokumentacyjnego.
W odpowiedzi na liczne wnioski podatników związane z trudnościami interpretacyjnymi ww. definicji Ministerstwo Finansów ogłosiło konsultacje podatkowe dotyczące projektu interpretacji ogólnej Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie pojęcia „transakcji kontrolowanej”.
Interpretacja ogólna ma na celu wyjaśnienie, co należy rozumieć przez pojęcie „transakcji kontrolowanej” ze względu na zidentyfikowane trudności interpretacyjne w odniesieniu do jej poszczególnych elementów, jak również zapewnienia jednolitego stosowania przepisów przez organy podatkowe.
Powołany projekt odnosi się w swojej treści do przesłanek pozwalających na uznanie danego działania za „transakcję kontrolowaną”, jak również bezpośrednio odwołuje się do stosunków korporacyjnych (takich jak m.in.: wypłata dywidendy, dopłat), nie obejmując swoim zakresem zagadnienia nieodpłatnego świadczenia czy też przypisania dochodu do zakładu zagranicznego.
Poniżej przedstawione zostały najważniejsze zagadnienia powołane w projekcie:
Pojęcie transakcji kontrolowanej wynikające z ustawy PIT/CIT
Zgodnie z przepisami (art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT oraz art. 23m ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT) przez transakcję kontrolowaną rozumie się identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Przesłanki warunkujące uznanie danego działania za transakcję kontrolowaną
Zgodnie z projektem interpretacji ogólnej uznanie danego działania za transakcję kontrolowaną wymaga łącznie spełnienia trzech przesłanek:
- Działania muszą mieć charakter gospodarczy
W projekcie podkreślono, że działanie o charakterze gospodarczym wymaga się istnienia tych samych cech charakterystycznych (atrybutów), które definiują działalność gospodarczą, przy czym nie wymaga się każdorazowo prowadzenia działalności gospodarczej.
Przypomnijmy: „działalność gospodarcza”, to pojęcie rozumiane jako m.in.:
- działalność w celu zarobkowym (nastawienie na zysk, uzasadnienie majątkowe)
- działalność w ramach zorganizowanej struktury
- działalność o charakterze niezależnym (samodzielnym)
- Rzeczywiste zachowania stron
Mając na względzie, iż ustawy podatkowe nie zawierają definicji „rzeczywistych zachowań stron” na zachowania stron należy patrzeć przez pryzmat transakcji faktycznie zrealizowanych, a nie tylko takich, które widnieją w treści umów. Ponadto, ocenę czy mamy do czynienia z transakcją kontrolowaną należy dokonać z perspektywy każdego z uczestników transakcji.
Ponadto, ocenę czy mamy do czynienia z transakcją kontrolowaną należy dokonać z perspektywy każdego z uczestników transakcji.
- Warunki działań są ustalone lub narzucone w wyniku powiązań
Z perspektywy definicji „transakcji kontrolowanej” istotne jest aby warunki działań o charakterze gospodarczym zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Jak wskazano w projekcie dla identyfikacji „transakcji kontrolowanej” nie jest wystarczające, żeby działania o charakterze gospodarczym zostały dokonane przez podmioty powiązane. Konieczne jest, aby warunki takich działań zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań. Mogą bowiem wystąpić sytuacje kiedy działania będą miały charakter gospodarczy i będą dokonane pomiędzy podmiotami powiązanymi, a nie będą ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Co więcej, zgodnie z projektem interpretacji do ustalenia czy mamy do czynienia z transakcją kontrolowaną nie ma znaczenia czy powołane działania były realizowane na warunkach zgodnych z zasadą ceny rynkowej (ang. arm’s lenght principle) czy też na warunkach niezgodnych z powołaną zasadą.
Stosunki wewnętrzne spółek
Zgodnie z powołanym projektem przesłanka w postaci „warunków działań ustalonych lub narzuconych w wyniku powiązań” jest istotna z punktu widzenia stosunków korporacyjnych spółek, które często są poddawane reżimowi prawnemu (np. dziania stron wynikają z relacji korporacyjnych i są determinowane określonymi przepisami prawa, chociażby przepisami kodeksu spółek handlowych).
Jeżeli identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym są determinowane (kształtowane) przepisami prawa (w tym gdy wynikają z wymaganej przepisami umowy między stronami czy innych czynności prawnych lub faktycznych), to nie jest spełniona przesłanka, aby warunki podejmowanych działań (np. na poziomie spółka – wspólnik) były ustalone lub narzucone w wyniku powiązań (strony nie mają obiektywnie wpływu na podejmowane działania).
Działań takich nie można uznać za transakcję kontrolowaną. Każdorazowo należy zatem dokonać analizy konkretnych działań wewnątrzspółkowych.
W projekcie wskazano, że nie stanowią transakcji kontrolowanej w rozumieniu przepisów o cenach transferowych, działania takie jak:
- wypłata dywidendy
- wypłata zysku przez spółkę niebędącą osobą prawną na rzecz jej wspólników oraz
- dopłaty,
gdyż nie są to działania ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Podsumowanie
Podsumowując, powyższy projekt interpretacji może być pozytywnie odebrany przez podatników, którzy często mają problemy z identyfikacją stosunków korporacyjnych jako obowiązków w zakresie cen transferowych bądź po prostu nie pamiętają o ich uwzględnieniu przy identyfikowaniu obowiązków w zakresie sporządzenia dokumentacji cen transferowych.
Trzeba mieć jednak na względzie, że na chwilę obecną to tylko projekt interpretacji poddany konsultacjom i ostateczna treść oficjalnej interpretacji ogólnej może jeszcze ulec zmianom.
Termin zgłaszania konsultacji
Konsultacje na temat definicji transakcji kontrolowanej są otwarte dla wszystkich podmiotów. Na zgłoszenie uwag, stanowisk, opinii wraz z ich uzasadnieniem został wyznaczony termin do dnia 30 kwietnia 2021 r.
