Podwójny system liczenia zaliczek w 2022 r. w ustawie o PIT

Spread the love

System podwójnego liczenia zaliczek, tj. według zasad obowiązujących w 2021 r. oraz zgodnie z przepisami wprowadzonymi przez przepisy tzw. Polskiego Ładu, zostały przeniesione z rozporządzenia ministra finansów do ustawy o PIT. Pojawiła się także zmiana zasad składania PIT-2. Wszystkie te zmiany przewiduje ustawa z 14 lutego 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin (Dz.U. z 2022 r. poz. 558), która obowiązuje od 10 marca 2022 r.

KOGO DOTYCZY NOWY SYSTEM LICZENIA ZALICZEK?

W wyniku nowelizacji do ustawy o PIT przeniesiono treść rozporządzenia ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Przepisy, które przeniesiono do ustawy przewidują tzw. podwójny system liczenia zaliczek. Przepisy te przedłużyły terminy pobrania i przekazania części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatników będących zakładami pracy oraz zleceniodawcami od podatników uzyskujących za pośrednictwem tych płatników podlegające opodatkowaniu przychody:

ze stosunku służbowego
stosunku pracy
pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy
zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy
wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach pracy.

KIEDY ZALICZKA MUSI BYĆ PRZELICZANA WEDŁUG NOWYCH ZASAD?

Nowe przepisy mają zastosowanie, gdy miesięczne przychody uzyskane przez podatnika za pośrednictwem płatnika nie przekroczą 12 800 zł. Przy czym limit ten stosuje się odrębnie dla każdego z czterech źródeł przychodów wymienionych w ustawie. Takie źródła, dla których limit ustalany jest odrębnie to:

stosunek służbowy, stosunek pracy, stosunek pracy nakładczej lub spółdzielczy stosunek pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej
umowy zlecenia
emerytura i renta, świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, renta strukturalna, renta socjalna oraz rodzicielskie świadczenie uzupełniające
zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego.

NA CZYM POLEGAJĄ ZAMIANY W OBLICZANIU ZALICZKI?

Przepisy wprowadziły mechanizm polegający na przedłużeniu poboru tej części zaliczki, która jest różnicą pomiędzy zaliczką obliczoną na zasadach z 2021 r. i obliczoną na nowych zasadach obowiązujących od stycznia 2022 r., jeśli zaliczka obliczona według zasad z 2022 r. okaże się wyższa niż obliczona na starych zasadach. Oznacza to, że dla wypłacanych w tym roku wynagrodzeń trzeba dwa razy obliczyć zaliczkę, na dwa różne sposoby: na starych zasadach i na zasadach Polskiego Ładu.

JAK LICZYĆ ZALICZKI NA PIT W 2022 R.?

Zaliczka obliczona na zasadach obowiązujących w 2021 r., to zaliczka obliczona przy uwzględnieniu przez płatnika:

kosztów uzyskania przychodów (chyba, że podatnik zrezygnował z ich stosowania składając płatnikowi wniosek)
składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez podatnika
skali podatkowej z 2021 r. (ze stawkami 17% i 32%, z progiem dochodu w kwocie 85 528 zł oraz 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 43,76 zł, o ile płatnik jest uprawniony na moment obliczania zaliczki do jej odliczania)
składki zdrowotnej podlegającej odliczeniu od podatku (7,75% podstawy wymiaru tej składki).

Należy także pamiętać, że kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 43,76 zł płatnik stosował w latach ubiegłych o ile dochody pracownika (licząc od początku roku) nie przekroczyły 85 528 zł. Zasadę tę należy uwzględniać również przy obliczaniu w tym roku zaliczki na starych zasadach.

Zaliczka zgodna z Polskim Ładem to zaliczka obliczona na zasadach obowiązujących w 2022 r., czyli przy uwzględnieniu przez płatnika:

kosztów uzyskania przychodów (chyba, że podatnik zrezygnował z ich stosowania, składając płatnikowi wniosek)
ulg (np. składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez podatnika, ulgi dla klasy średniej, chyba że podatnik zrezygnował z jej stosowania) i zwolnień (w tym „ulgi dla rodzin 4+”, „ulgi na powrót” czy „ulgi dla seniora”, o ile podatnik zawnioskował o ich stosowanie przez płatnika)
nowej skali podatkowej z 2022 r. (ze stawkami 17% i 32%, progiem dochodu w kwocie 120 000 zł oraz 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 425 zł – o ile płatnik jest uprawniony do jej odliczania).

Przy obliczaniu zaliczki na nowych zasadach nie uwzględnia się już odliczenia składki zdrowotnej od podatku.

Po obliczeniu zaliczki na dwa sposoby, należy je porównać. A następnie:

jeżeli zaliczka z Polskiego Ładu przewyższa zaliczkę obliczoną na starych zasadach, powstaje nadwyżka, która podlega odroczeniu w czasie; w takim miesiącu płatnik pobiera zaliczkę w wysokości obliczonej na zasadach z 2021 r.
jeżeli zaliczka z Polskiego Ładu jest niższa od zaliczki obliczonej na starych zasadach, płatnik pobiera zaliczkę w wysokości obliczonej na zasadach z 2022 r. (i ewentualnie odroczoną wcześniej część zaliczki).

Odroczenie nadwyżki trwa aż do miesiąca, w którym z porównania wysokości zaliczek obliczonych na dwa sposoby okaże się, że powstanie ujemna różnica, czyli zaliczka z Polskiego Ładu okaże się niższa od zaliczki obliczonej na „starych zasadach”. Wówczas płatnik:

pobiera od podatnika zaliczkę z Polskiego Ładu oraz nadwyżkę z poprzednich miesięcy, ale nie więcej niż do wysokości kwoty zaliczki obliczonej na starych zasadach (zaliczka nie może przekroczyć tej z 2021 r.).

JAK ROZUMIEĆ TO, ŻE JEST TO CZASOWE ODROCZENIE POBORU ZALICZEK?

Nowe przepisy w ustawie o PIT, podobnie jak poprzedzające je rozporządzenie, nie zmieniają wysokości zaliczek na PIT. Pozwalają one jedynie na przesunięcie w czasie poboru części zaliczki. Czyli w ostatecznym rozrachunku, to czego płatnik nie pobierze w danym miesiącu, będzie musiał i tak potrącić z wynagrodzenia, tyle że w nieco późniejszym terminie (w kolejnych miesiącach, w których zaliczka płacona według zasad z 2021 r. okaże się wyższa niż zaliczka wyliczona zgodnie z przepisami Polskiego Ładu).

KTO MOŻE ZREZYGNOWAĆ Z ODROCZENIA TERMINU POBORU ZALICZEK?

W wyniku nowelizacji ustawy o PIT poszerzono katalog podatników, którzy mogą złożyć do płatnika rezygnację ze stosowania wobec nich przedłużonych terminów płatności zaliczek na podatek dochodowy. Od 10 marca taką rezygnację mogą złożyć również podatnicy, u których płatnik uwzględnia kwotę wolną w zaliczkach na podatek.

Rezygnacja nadal musi mieć postać wniosku złożonego na piśmie płatnikowi o nieprzedłużanie terminów poboru zaliczek na podatek.

Dotychczas rezygnację mogli złożyć jedynie podatnicy, którym płatnik przy poborze zaliczek na podatek nie stosował 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli na przykład zleceniobiorcy czy „wieloetatowcy” uzyskujący przychody od kilku pracodawców lub pracownicy, którzy nie złożyli pracodawcy bądź „wycofali” oświadczenie PIT-2.

KTO MA PRAWO DO ZMNIEJSZENIA ZALICZKI O 1/12 KWOTY WOLNEJ?

Na podstawie nowych przepisów płatnik będzie stosował zmniejszenie zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (czyli o 425 zł) również wtedy, gdy oświadczenie PIT-2 jest składane w trakcie roku podatkowego. Poprzednio możliwe było to tylko gdy oświadczenie złożono przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w danym roku podatkowym.

Oświadczenie PIT-2 może teraz złożyć również emeryt lub rencista, który złoży do organu rentowego wniosek o niestosowanie kwoty wolnej.

Wnioski PIT-2 złożone na dotychczasowych wzorach zachowują moc. Oznacza to, że podatnicy nie będą musieli składać PIT-2 ponownie.

W przypadku pytań w sprawie liczenia miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, a także zmian zasad składania PIT-2, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.