Pod koniec 2021 r. Komisja Europejska opublikowała projekt tzw. Dyrektywy ATAD3, określającej zasady zapobiegania nadużywaniu spółek fasadowych do celów podatkowych (tzw. inicjatywa „Unshell”). Dyrektywa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
CEL DYREKTYWY
Celem Dyrektywy jest zmniejszenie luki podatkowej spowodowanej wykorzystywaniem tzw. spółek fasadowych (tzw. shell entities). Dyrektywa jest kontynuacją działań uszczelniających system podatkowy Unii Europejskiej.
Na podmioty, które spełnią warunki przewidziane w Dyrektywie, nałożone zostaną dodatkowe obowiązki sprawozdawcze oraz – w określonych przypadkach – realne konsekwencje podatkowe.
ZAKRES OBOWIĄZYWANIA
Dyrektywa może wpłynąć na struktury międzynarodowych grup kapitałowych, w których funkcjonują spółki holdingowe, finansowe czy spółki specjalnego przeznaczenia, które prowadzą działalność transgraniczną, a większość ich przychodów stanowią tzw. przychody pasywne (np. dywidendy, odsetki czy dochody z nieruchomości).
Przepisy będą dotyczyć wszystkich podmiotów będących rezydentami podatkowymi w państwach członkowskich UE, kwalifikujących się do uzyskania certyfikatu rezydencji.
WYŁĄCZENIA
Z zakresu obowiązywania Dyrektywy wyłączone będą tzw. podmioty niskiego ryzyka, takie jak np.: spółki notowane na giełdzie, podmioty zbiorowego inwestowania czy podmioty będące rezydentami w tym samym państwie członkowskim, co ich udziałowiec lub jednostka dominująca najwyższego szczebla, a także podmioty, które zatrudniają na pełen etat przynajmniej pięciu pracowników lub członków personelu.
IDENTYFIKACJA PODMIOTÓW WYSOKIEGO RYZYKA
Dla podmiotu, do którego wyłączenia nie będą stosowane, należy w pierwszej kolejności ustalić, czy stanowi on tzw. podmiot podwyższonego ryzyka. Będzie to miało miejsce, jeśli taki podmiot spełni łącznie następujące kryteria (kryteria badane są na podstawie danych z dwóch lat podatkowych poprzedzających dany rok):
- ponad 75% przychodów uzyskanych przez dany podmiot stanowił tzw. odpowiedni dochód zdefiniowany w Dyrektywie (m.in. odsetki, dywidendy, należności licencyjne, dochody z nieruchomości itp.),
- podmiot prowadził działalność transgraniczną (tzn. ponad 60% odpowiedniego dochodu podmiotu pochodzi z transakcji transgranicznych lub jest wypłacanych za granicę lub ponad 60% wartości nieruchomości/ruchomości, będących źródłem odpowiedniego dochodu, znajduje się poza krajem rezydencji podatkowej),
- podmiot zlecił w drodze outsourcingu zarządzanie bieżącą działalnością i procesy decyzyjne dotyczących istotnych funkcji.
DODATKOWE OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE
Podmioty spełniające łącznie ww. kryteria będą musiały w rocznych zeznaniach podatkowych wykazać, czy spełniają następujące wskaźniki minimalnego poziomu substratu majątkowo-osobistego (tzw. „substancji”):
- czy posiadają co najmniej jeden lokal własny lub do wyłącznego użytku,
- czy posiadają co najmniej jeden aktywny rachunek bankowy na obszarze Unii Europejskiej,
- czy posiadają „lokalnych” dyrektorów lub pracowników.
Informacje te będą musiały być wsparte stosowną dokumentacją, obejmującą m.in. adresy i rodzaje lokali, kwotę przychodów, kwotę i rodzaj wydatków ponoszonych przed podmiot, typ działalności, zakres usług zleconych na zewnątrz czy numer rachunku bankowego.
KONSEKWENCJE DLA SPÓŁEK FASADOWYCH
Podmioty, które nie będą w stanie wykazać, że posiadają minimalny substrat majątkowo-osobowy, zostaną uznane za spółki fasadowe. Będzie to dotyczyć sytuacji, w których przynajmniej jeden z ww. wskaźników „substancji” nie zostanie spełniony lub przedłożona dokumentacja nie zostanie uznana za wystarczającą.
Dyrektywa przewiduje możliwość obalenie domniemania, że dany podmiot jest spółką fasadową. Jeżeli jednak tak się nie stanie, spółka fasadowa nie będzie mieć prawa do korzyści wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ani zwolnień wynikających z Dyrektyw UE.
JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ?
Aby przygotować się do nowych regulacji, warto już teraz:
- przeanalizować działalność podmiotów działających w ramach grupy różnych jurysdykcjach podatkowych,
- ustalić, czy podlegają one wyłączeniom przewidzianym w przepisach,
- sprawdzić, czy pozytywnie przechodzą one testy przewidziane w projektowanych przepisach
- opracować dalszą ścieżkę postępowania.
Należy pamiętać, że ostateczny kształt Dyrektywy nie jest jeszcze znany, a projektowane przepisy mogą ulec zmianie.
Implementacja Dyrektywy do porządku prawnego krajów UE planowana jest na 2024 r., ale wskaźniki, które będą służyły do badania, czy dany podmiot stanie się tzw. podmiotem podwyższonego ryzyka będą weryfikowane na podstawie danych z dwóch lat poprzedzających, czyli już od 2022 r.
Jeśli chcieliby Państwo dowiedzieć się więcej na temat ATAD3 i przeanalizować przewidywany wpływ projektowanych przepisów na Państwa działalność zapraszamy do kontaktu.
Małgorzata Dankowska
Partner, Tax Advisor
malgorzata.dankowska@tpa-group.pl
