Jeśli przedsiębiorca podpisał umowę, a ta zawiera odpowiednie elementy, może być ona traktowana jak faktura. To daje podatnikowi możliwość odliczenia VAT na podstawie takiego dokumentu – wynika w wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie Raiffeisen Leasing (C-235/21).
Sprawa dotyczyła spółki RED działającej w Słowenii. RED była właścicielem gruntu i domu mieszkalnego. Zamierzała postawić w tym miejscu nowe budynki. Dlatego też zawarła z Raiffeisen Leasing umowę zbycia i leasingu zwrotnego (sale-and-lease back). Zgodnie z umową Raiffeisen Leasing zobowiązała się do nabycia gruntu za pewną cenę, a RED – do płacenia Raiffeisen Leasing miesięcznych rat leasingowych aż do pełnej spłaty wartości gruntu i budynków, które miały zostać wzniesione. W umowie wskazano kwotę VAT. Problem w tym, że Raiffeisen Leasing nie wystawiła RED na podstawie umowy zbycia i leasingu zwrotnego żadnej faktury. To spowodowało, że nie zafakturowała ona VAT ani go nie zapłaciła. RED powołała się jednak na podstawie umowy na prawo do odliczenia VAT, twierdząc, że umowa ta stanowiła fakturę. Według urzędu skarbowego RED nie mogła odliczyć VAT na bazie umowy (nie posiadając faktury). Sprawa trafiła więc do sądu administracyjnego Słowenii, który skargę oddalił. Spółka zdecydowała się na kolejny krok i skierowała sprawę do sądu najwyższego Słowenii, który jest sądem odwoławczym. Sąd Najwyższy skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Forma dokumentu bez znaczenia…
Trybunał rozpatrując sprawę powołał się na zasadę neutralności VAT, zgodnie z którą prawo do odliczenia naliczonego VAT powinno zostać przyznane w razie spełnienia przesłanek materialnych, nawet jeśli podatnicy nie spełnili niektórych wymagań formalnych. Oznacza to, że jeżeli organ podatkowy ma wiedzę, która pozwala na ustalenie, że spełnione są przesłanki materialne do odliczenia podatku, to nie może wymagać od podatnika spełnienia dodatkowych warunków, które mogłyby w uniemożliwić skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Według Trybunału jeśli faktura nie spełnia przesłanek wymaganych w art. 226 pkt 6 i 7 dyrektywy 2006/112, ale organ ma wszystkie dane potrzebne do sprawdzenia, że spełnione są przesłanki materialne dotyczące prawa do odliczenia, to nie mogą tego prawa odmówić.
…ważne są odpowiednie elementy
Jednocześnie Trybunał przypomniał także o pewnych elementach, które muszą znaleźć się w danym dokumencie, aby mógł być uznany za fakturę. Z przywołanych przez Trybunał regulacji wynika, że na dokumencie takim powinien zostać wykazany VAT, a także musi on zawierać te dane określone w przepisach, które są niezbędne do tego, by organ podatkowy mógł ustalić, czy materialne przesłanki prawa do odliczenia VAT zostały spełnione. Nie ważne przy tym jest to, czy ten dokument jest umową czy fakturą. Jeśli niezbędne elementy zawiera, przedsiębiorca powinien na jego podstawie móc odliczyć VAT. Gdy warunki te spełnia umowa – podatnik na jej podstawie może dokonać odliczenia.
