Spółka z siedzibą za granicą, prowadząca sprzedaż towarów za pośrednictwem platformy internetowej przy wykorzystaniu magazynów zlokalizowanych w Polsce, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju. Tak wynika z wyroku NSA, sygn. I FSK 396/21.
Sprawa dotyczyła spółki z siedzibą w Niemczech, której głównym przedmiotem działalności gospodarczej jest sprzedaż towarów na rzecz klientów za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej dla klientów z różnych krajów Europy, w tym z Polski. Działalność jest realizowana przy wykorzystaniu magazynów niebędących własnością Spółki, położonych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej: we Włoszech, Francji, Niemczech, Szwecji i w Polsce.
W Polsce spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT, jednak nie posiada ona na terytorium kraju żadnych nieruchomości, istotnych aktywów, przedstawiciela oraz nie zatrudnia pracowników. Usługi logistyczne obejmujące m.in. pakowanie, etykietowanie i wysyłkę towarów, a także przechowywanie, magazynowanie i kontrolowanie zapasów towarów spółki oraz obsługę zwrotów towarów świadczą na jej rzecz podmioty z grupy. Spółka jest uprawniona do inspekcji magazynów w stopniu umożliwiającym kontrolę jakości świadczonych usług logistycznych.
Spółka chciała uzyskać potwierdzenie, że nabywane przez nią od podmiotów powiązanych usługi logistyczne nie podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce (tj. miejscem ich opodatkowania podatkiem VAT jest kraj siedziby spółki).
W interpretacji indywidualnej z dnia 17 lipca 2019 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.184.2019.5.JŻ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że spółka posiada faktyczne władztwo nad zapleczem technicznym i personalnym usługodawców, jest bowiem w stanie odpowiednio wykorzystywać je w prowadzonej działalności w zakresie magazynowania, obsługi logistycznej i sprzedaży towarów, co kwalifikuje jej aktywność na terytorium Polski jako stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce dla celów podatku VAT. W konsekwencji organ uznał, że usługi logistyczne powinny być opodatkowane w Polsce, tj. w kraju gdzie znajduje się stałe miejsce prowadzenia działalności spółki.
Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który wyrokiem z dnia 6 października 2020 r., sygn. akt I SA/Gl 1401/19, uchylił zaskarżoną interpretację. Zdaniem Sądu, spółka nabywa w Polsce jedynie usługi pomocnicze dla swojej głównej działalności, która prowadzona jest poza Polską, a w konsekwencji nie posiada ona stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju. O dostępności zaplecza personalnego i technicznego, porównywalnej z dostępnością zaplecza własnego, nie decyduje ekonomiczne wykorzystanie tego zaplecza. Zakup każdej usługi nabywanej przez podmiot gospodarczy ukierunkowany jest na określone korzyści ekonomiczne, to jednak takie zachowanie nie kreuje automatycznie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 11 października 2022 r., sygn. akt I FSK 396/21, w uzasadnieniu ustnym, podtrzymał stanowisko WSA w Gliwicach wskazując, że dla powstania stałego miejsca prowadzenia działalności istotne jest czy podatnik jest uprawniony do dysponowania zapleczem technicznym i personalnym usługodawcy tak jakby było to jego własne zaplecze. W zakresie możliwości dokonania przez spółkę inspekcji magazynów, NSA wskazał, że możliwość kontroli sposobu wykonania usług jest elementem charakterystycznym wielu stosunków umownych i nie można na tej podstawie wywieść wniosku, że spółka posiada władztwo nad zapleczem innego podmiotu. Możliwości kontroli jakości nabywanych usług nie można nadawać cech takiego wpływu na działalność usługodawców, żeby określać na tej podstawie stałe miejsce prowadzenia działalności przez nabywcę usług (tutaj – spółkę). Tak dalece rozszerzona interpretacja skutkowałaby tym, że praktycznie wejście w każde umowne stosunki, w których świadczone są jakieś usługi, powodowałyby, że mielibyśmy do czynienia ze stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej, a przy okazji dużą niepewnością na rynku gospodarczym, co do tego, w którym miejscu opodatkować świadczone usługi.
Podobne stanowisko zostało wyrażone w wyroku NSA z dnia 19 maja 2022 r., sygn. akt I FSK 968/20 – aby można było mówić o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, zagraniczny podmiot musi posiadać kontrole nad zapleczem personalnym i technicznym w sposób porównywalny do sytuacji, w której stanowiłoby ono własność tego podatnika. Takiej zależności nie ma nawet w przypadku, w którym polski usługodawca, przy świadczeniu usług logistycznych na rzecz zagranicznej firmy, korzysta z elementów zaplecza tej zagranicznej firmy (takich jak system informatyczny, regały magazynowe czy opakowania do pakowania towarów).
