Przekazanie prezentu do prenumeraty w zamian za wykupienie prenumeraty czasopism jest świadczeniem pomocniczym w stosunku do świadczenia głównego, którym jest kupno prenumeraty – uważa Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 5 października 2023 r., (sygn. akt C-505/22).
Taka klasyfikacja oznacza, że przekazanie prezentu do prenumeraty nie będzie traktowane jak nieodpłatne przekazanie towaru na gruncie VAT.
Czego dotyczyła sprawa?
Sprawa, która była przedmiotem analizy TSUE dotyczyła portugalskiego podatnika, który do sprzedawanych prenumerat czasopism dla nowych klientów dodaje tablety bądź smartfony, których jednostkowa wartość jest niższa niż 50 euro. Gdy klient prenumeraty nie wykpi, prezentu nie otrzymuje.
W 2019 r. do podatnika zawitała kontrola podatkowa, która dotyczyła rozliczeń za lata 2015-2018. Organ podatkowy w wyniku swoich czynności uznał, że faktury wystawione przez podatnika w związku z nowymi prenumeratami wskazywały kwotę prenumeraty, do której zastosowano obniżoną stawkę VAT, wynoszącą, zgodnie z przepisami portugalskimi, 6%. Faktury te nie zawierały natomiast żadnego odniesienia do prezentów dodawanych do prenumeraty. Tablety i smartfony dodawane do prenumeraty skarbówka zaklasyfikowała jako prezenty i nakazała podatnikowi ich opodatkowanie 23% podstawową stawką VAT. Kwota do zapłaty przez podatnika wynosiła ponad 3 mln euro. Spółka skorygowała część swoich rozliczeń i w efekcie zapłaciła fiskusowi ponad 2,8 mln euro. Jednocześnie odwołała się do sądu administracyjnego w Portugalii. Sąd tę skargę oddalił, dlatego sprawa trafiła do sądu arbitrażowego ds. podatkowych. Zdaniem podatnika rozdawanie prezentów do prenumeraty nowym prenumeratorom nie stanowi darowizny ze względu na brak zamiaru dokonywania czynności nieodpłatnie.
Sąd arbitrażowy zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do TSUE. Zapytał on, czy w sytuacji, gdy przy wykupie prenumeraty czasopism nowym prenumeratorom wręczany jest prezent (gadżet), na podstawie dyrektywy VAT jego przekazanie należy uznać za:
- nieodpłatną dostawę, odrębną od transakcji związanej z prenumeratą czasopism,
czy
- część jednej transakcji o odpłatnym charakterze,
czy też
- część pakietu handlowego, na który składają się transakcja główna (prenumerata czasopisma) i transakcja dodatkowa (przekazanie prezentu), przy czym ta ostatnia jest uważana za odpłatną dostawę o charakterze pomocniczym w stosunku do prenumeraty czasopisma?
Trybunał po stronie podatnika
Na początek swojej analizy TSUE przypomniał, że dla celów VAT każdą transakcję należy co do zasady uznawać za odrębną i niezależną. Jednakże transakcji, którą stanowi jedno świadczenie w aspekcie gospodarczym, nie należy sztucznie rozdzielać, by nie pogarszać funkcjonalności systemu VAT. Aby ustalić, czy podatnik dokonuje kilku odrębnych świadczeń, czy też jednego świadczenia, należy zidentyfikować elementy charakterystyczne rozpatrywanej transakcji, patrząc z punktu widzenia przeciętnego konsumenta.
Według TSUE, w analizowanej sprawie, istnieje wyraźny związek między przekazaniem prezentu a zaprenumerowaniem czasopism. TSUE zwrócił uwagę na fakt, że prenumerata czasopism z jednej strony i zaoferowanie tabletu lub smartfona o wartości jednostkowej mniejszej niż 50 euro za wykupienie nowej prenumeraty z drugiej strony, stanowią jedną całość, ponieważ prenumerata stanowi świadczenie główne, a prezent – świadczenie pomocnicze, którego jedynym celem jest zachęcenie do wykupienia prenumeraty.
W konsekwencji, przekazanie prezentu do prenumeraty czasopism, w zamian za wykupienie samej prenumeraty, stanowi świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, polegającego na dostawie czasopism, wchodzące w zakres pojęcia „odpłatnej dostawy towarów” w rozumieniu przepisów o VAT i nie należy uważać go za nieodpłatne przekazanie towarów.
