Jednymi z głównych tematów drugiej części Kongresu PV były m.in. przestarzała sieć energetyczna w Polsce, temat magazynów energii i bieżącej legislacji, która ma bezpośredni wpływ na rozwój tych technologii.
Problemy związane z przestarzałą siecią energetyczną
Przedstawiciele rządu oraz instytucji publicznych podkreślali konieczność dialogu i dostosowania uwarunkowań prawnych do bieżących potrzeb rynku energetycznego. Przedstawiciele deweloperów, inwestorów i usługodawców na rynku energetycznym zwracali uwagę na trudności związane z jej modernizacją. Sieć energetyczna w Polsce nie nadąża za szybkim rozwojem odnawialnych źródeł energii (OZE). W 2023 roku wydano aż 7,4 tys. odmów przyłączenia do sieci na źródła o mocy 83,6 GW, co stanowi wzrost o 63,8% w porównaniu do poprzedniego roku. Problemy te wynikają z niejawnej formuły wyłączeń wytwórców energii oraz przeciągającego się procesu uzyskiwania pozwoleń na przyłączenie do sieci.
Elastyczność sieci i magazyny energii
Dużą uwagę poświęcono również elastyczności sieci energetycznej tj. uzyskania zdolności systemu energetycznego do utrzymania ciągłej pracy w warunkach szybkich i dużych zmian generacji i poboru energii elektrycznej. Polskie Sieci Energetyczne dążą do uzyskania elastyczności sieci. Istotną rolę w tym procesie mają odegrać magazyny energii, które umożliwiają przesunięcie w czasie zużycia energii, gdy występuje jej nadmiar lub niedobór. Coraz więcej deweloperów planuje integrację magazynów energii w swoich projektach PV, jednak obecne legislacje sprawiają, że jest to odrębny i czasochłonny proces, a nie proste uaktualnienie/modyfikacja pozwoleń związanych z PV, czego życzyliby sobie deweloperzy.
Redukcja i nieprzejrzystość w wyłączaniu źródeł energii
W obecnych uwarunkowaniach redysponowanie energii nie jest najwłaściwszym określeniem dla tego, co dzieje się w projektach PV – mamy do czynienia z redukcją. Źródła wytwórcze są wyłączane ze względu na nadmiarową produkcję energii. Paneliści wskazywali na brak przejrzystości i przewidywalności w tym procesie. Obserwacje uczestników debaty pokazują, że częściej wyłączane są farmy PV niż farmy wiatrowe.
Legislacja a transformacja energetyczna
Rozmowa na temat magazynów energii i usług elastyczności skupiła się również na bieżącej legislacji, która nie sprzyja rozwojowi tych technologii. Ostatnia aukcja rynku mocy została zdominowana przez magazyny energii, co wywołało niepokój wśród tradycyjnych wytwórców energii. W wyniku nacisków lobby tradycyjnych źródeł energii, istnieje ryzyko wprowadzenia niekorzystnych zmian legislacyjnych, które mogą istotnie ograniczyć transformację energetyczną w kierunku OZE.
Osiągnięcia i przyszłe cele
Mimo licznych wyzwań, Polsce udało się w znaczący sposób zwiększyć udział OZE w generowaniu energii. W 2023 roku wyprodukowano łącznie ponad 166,4 TWh energii elektrycznej, z czego ponad 26% pochodziło z OZE. Udział węgla w energetyce spadł do 63%, a prognozy mówią o dalszym spadku do poniżej 20% do 2035 roku.
Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną spowodowany postępującą elektryfikacją polskiej gospodarki, modernizacją przemysłu, transportu oraz rozwijającą się sztuczną inteligencją wymaga odpowiedzi zgodnej z celami klimatycznymi i opartą na ekonomice. OZE, jako opłacalna i ekologiczna alternatywa, staje się kluczowym elementem przyszłości polskiej energetyki.
Podsumowanie
Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku jest ambitnym, ale możliwym celem. Aby to zrealizować, niezbędna jest synergiczna współpraca różnych źródeł OZE, modernizacja sieci energetycznej oraz rozwój magazynów energii. Transformacja energetyczna jest koniecznością, a inwestycje w OZE są nie tylko ekonomicznie opłacalne, ale również niezbędne dla przyszłości naszej planety i kolejnych pokoleń.
