W myśl obowiązujących regulacji ustawy o CIT, podatek u źródła pobierany jest od szeregu wypłacanych należności, w tym m.in. z tytułu odsetek na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Wielu podatników zastanawia się, czy wypłacając wynagrodzenie w postaci opłaty faktoringowej na rzecz faktora powinni pobierać podatek u źródła.
Czym są odsetki na gruncie WHT?
Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „odsetki”. W wydawanych interpretacjach indywidualnych, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) polega na wykładni językowej tego pojęcia, posiłkując się m.in. definicją przedstawioną w Komentarzu do Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku, w którym podkreśla się, że odsetki stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału. Warunkiem koniecznym do zakwalifikowania określonej płatności do kategorii odsetek jest istnienie długu pieniężnego pomiędzy podmiotem dokonującym płatności a jej odbiorcą (por. interpretacja indywidualna z 21 września 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.405.2023.1.PP).
Podobnie odsetki zdefiniowano w Encyklopedii Prawa (Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2000) wskazując, iż stanowią okresowe świadczenie uboczne w postaci określonej kwoty pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, stanowiące zazwyczaj wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału. Wielkość odsetek ustala się z uwzględnieniem określonej stopy procentowej w stosunku do wielkości kapitału oraz czasu korzystania z niego.
Żeby były odsetki, musi istnieć dług
Jak podkreśla Dyrektor KIS, żeby mówić o płatności dokonywanej z tytułu odsetek, musi ona być związana z istnieniem określonego długu między otrzymującym odsetki a dokonującym ich zapłaty. Odsetki muszą wynikać z umowy, która przewiduje udzielenie finansowania o charakterze zwrotnym i stanowić wynagrodzenie za otrzymane finansowanie (por. interpretacja indywidualna z 17 lipca 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.67.2023.5.SH).
Odnosząc się natomiast do odsetek z tytułu faktoringu należy wskazać, że nie są następstwem kredytowania. Środki pieniężne przekazywane do faktora nie wiążą się z istniejącym długiem, lecz ich wypłata wynika z zawarcia umowy faktoringowej. Płatności uiszczane w ramach umowy faktoringowej nie mogą więc być kwalifikowane jako odsetki, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, ponieważ nie stanowią wynagrodzenia za udzielone finansowanie.
Faktor nie świadczy usług podobnych do usług niematerialnych
Fiskus wprost wskazuje, że usługi świadczone przez faktora w ramach umowy faktoringowej nie mogą zostać uznane za inne świadczenia objęte reżimem podatku u źródła na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, tj. jako płatność za świadczenia doradcze, księgowe, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu ani gwarancji i poręczeń lub za świadczenia o podobnym charakterze.
Katalog usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT jest wprawdzie katalogiem otwartym, w ramach którego opodatkowaniu podlegają również świadczenia o podobnym charakterze do wymienionych powyżej. Niemniej zdaniem Dyrektora KIS, aby przyjąć, że świadczenie mieści się w otwartym katalogu świadczeń opodatkowanych podatkiem u źródła, powinno ono spełnić takie same przesłanki lub powinny z niego wynikać takie same prawa i obowiązki dla stron jak ze świadczeń wprost wymienionych w przepisie. Organy podatkowe nie widzą tej zależności między wynagrodzeniem faktora a ww. usługami (por. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 19 maja 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.141.2023.1.ANK).
Jednolita wykładania fiskusa
Z przytoczonych interpretacji fiskusa wynika jednorodne podejście, zgodnie z którym odsetki wypłacane faktorowi w ramach umowy faktoringu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła. Jest to niewątpliwie korzystna informacja zarówno dla podatników wypłacających tego rodzaju należności, jak i dla samych faktorów.
