Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzi do 10 stycznia 2025 r. konsultacje założeń nowego programu priorytetowego pn. „Rozwój zdolności produkcyjnych odnawialnego wodoru”, w którego ramach udzielana będzie pomoc publiczna dla inwestycji w wytwarzanie wodoru odnawialnego (RFNBO) na dużą skalę.
Program ma objąć budowę infrastruktury do produkcji (element obowiązkowy), magazynowania oraz przesyłu wodoru, w tym instalacje produkujące energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE) na potrzeby produkcji wodoru. Minimalna wymagana moc instalacji wynosi przy tym 1 MW. Służyć będzie również osiągnięciu celów zawartych w dyrektywie RED III, dotyczących zwiększenia udziału energii odnawialnej w transporcie i przemyśle.
Nabór wniosków ma ruszyć w 2025 r., a budżet programu wynosi aż 5 mld zł.
Adresatami programu są przedsiębiorstwa każdej wielkości, w tym inne niż MŚP.
Dofinansowaniu będą podlegały działania takie, jak:
- Budowa infrastruktury do wytwarzania wodoru RFNBO z wykorzystaniem energii elektrycznej pochodzącej z OZE (element obowiązkowy),
- Budowa infrastruktury do magazynowania wodoru RFNBO,
- Budowa nowych źródeł OZE na potrzeby produkcji wodoru RFNBO,
- Budowa infrastruktury dedykowanej na potrzeby przesyłu lub dystrybucji wodoru RFNBO.
Dofinansowanie może stanowić:
- do 65% kosztów kwalifikowanych – dla instalacji do produkcji wodoru odnawialnego oraz instalacji do produkcji energii z OZE na potrzeby produkcji wodoru odnawialnego (dla dużych przedsiębiorstw do 45%, dla średnich do 55%),
- do 50% kosztów kwalifikowanych – dla infrastruktury do przesyłu i dystrybucji wodoru oraz obiektów do magazynowania wodoru (dla dużych przedsiębiorstw do 30%, dla średnich do 40%).
Konsultacje programu mają na celu dostosowanie warunków konkursu do potrzeb branży wodorowej, dlatego zachęcamy do aktywnego udziału w nich i przedstawienia stanowiska oraz potrzeb w zakresie ewentualnych planowanych inwestycji w produkcję wodoru.
Tematyka ankiety konsultacyjnej
Ankieta konsultacyjna podzielona jest na siedem części, w których ramach ankietowany może wybrać jedną z podanych odpowiedzi bądź podać własną wypowiedź.
1. Część ogólna – dotycząca wielkości przedsiębiorstwa i branży, w której działa respondent.
2. Wsparcie Inwestycji:
- Wsparcie jakiego rodzaju kosztów jest niezbędne, aby możliwe było uruchomienie produkcji wodoru odnawialnego?
- Przy założeniu otrzymania dofinansowania do końca 2025 roku, w którym roku możliwe jest uruchomienie produkcji?
- Jaki jest cel produkowanego przez Państwa wodoru?
- Czy zasadny jest podział programu na dwa komponenty na podstawie celu produkowanego wodoru (wykorzystanie wodoru w przemyśle lub transporcie)?
- Czy zasadny jest podział programu (osobne budżet i nabór) na dwa koszyki: od 1 do 20 MW i od 20 do 200 MW?
- Jaka jest planowana bądź preferencyjna forma finansowania uzupełniającego, niezbędnego do realizacji projektu?
3. Zakres projektów oraz kwalifikowalność kosztów:
- Jakie działania obejmowałby wniosek o wsparcie?
- Jaka jest planowana lokalizacja projektu?
- Jaka jest przewidywana łączna moc instalacji wodorowych planowanych do budowy?
- Jakie są szacunkowe koszty inwestycji?
- Jakie instrumenty finansowe byłyby najkorzystniejsze przy realizacji inwestycji związanych z odnawialnym wodorem?
4. Regulacje prawne i polityki:
- Jakie regulacje prawne stanowią największą trudność w zakresie produkcji wodoru odnawialnego (RFNBO)?
- Jakie zmiany w polityce publicznej lub regulacjach prawnych byłyby pomocne w rozwoju sektora produkcji wodoru odnawialnego (RFNBO)?
- Jakie działania rządu lub organów regulacyjnych mogłyby poprawić warunki prowadzenia działalności związanej z produkcją wodoru odnawialnego (RFNBO)?
5. Kwestie możliwości wypełniania szczegółowych kryteriów:
- Czy istnieje ryzyko, biorąc pod uwagę ograniczenia techniczne i rynkowe, że część wyprodukowanego wodoru nie będzie mogła być uznana za wodór spełniający kryteria RFNBO?
- Czy ocenie powinny podlegać tylko koszty związane z budową infrastruktury do wytwarzania wodoru czy też koszty uwzględniające zarówno budowę infrastruktury, jak i uruchomienie zakładu oraz cały cykl życia paliwa wodorowego (koszty przechowywania, dostaw itp.)?
- W jaki sposób powinien być przedstawiony potencjał rynkowy na odbiór wyprodukowanego wodoru?
- Czy możliwe jest zapewnienie tzw. „local content” tj. wymóg zapewnienia co najmniej 50% lokalnych produktów, aby wytworzyć polski łańcuch wartości technologicznych?
- Czy przynależność do tzw. dolin wodorowych powinna być uznawana za istotne kryterium oceny projektów?
- Czy właściwym jest ograniczenie dostawców elektrolizerów do podmiotów, które mają zakłady produkcyjne w krajach objętym Porozumieniem w sprawie zamówień rządowych (The Agreement on Government Procurement – GPA)?
- Czy zasadność lokalizacji powinna wynikać z przeprowadzonej analizy lokalizacji inwestycji (m.in. w pobliżu podmiotów konsumujących wodór, sieci wodorociagowej, w pobliżu ciepłowni, w których wyprodukowany wodór może być spalany, zasobów wodnych, etc). Czy wskazane kryterium powinno być jakkolwiek różnicowane (np. odległość od odbiorcy wodoru do 50 km – 10 pkt, powyżej 50 km – 0 pkt, etc.)?
- Jakie kryterium powinno być decydującym przy wyborze projektów do dofinansowania (koszt produkcji wodoru RFNBO, moc produkcyjna, gotowość do realizacji, inne)?
6. Wpływ na środowisko oraz lokalną społeczność:
- Czy w związku z budową instalacji do produkcji wodoru istnieje potencjalne ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko?
- Jakie korzyści dla lokalnej społeczności może przynieść realizacja tego programu?
7. Podsumowanie i sugestie – dodatkowe uwagi lub sugestie dotyczące proponowanego programu wsparcia produkcji odnawialnego wodoru.
Wnioski
Program „Rozwój zdolności produkcyjnych odnawialnego wodoru” może stanowić istotny krok w kierunku rozwoju technologii wodorowych w Polsce. Kluczowe jest dostosowanie założeń programu do realnych potrzeb branży. Dzięki konsultacjom jest szansa na lepsze dopasowanie wsparcia do wymagań przedsiębiorców, a zgłoszone uwagi mogą mieć realny wpływ na ostateczny kształt programu, w tym zasad przyznawania wsparcia, priorytetów inwestycyjnych oraz kryteriów oceny projektów. Zainteresowane podmioty powinny zatem rozważyć aktywny udział w konsultacjach.
