Firmy audytorskie miałyby obowiązek przekazywania Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (dalej: PANA) wszystkich akt usług atestacyjnych i pokrewnych w terminie 90 dni od ich zamknięcia. To zmiany rewolucyjne. Pomysł krytykują m.in. PIBR i Rada Przedsiębiorczości.
Takie zmiany w ustawie o biegłych rewidentach przewiduje rządowy projekt dotyczący e-administracji, który 18 lipca 2023 r. został przekazany do Sejmu. Nad projektem tym prace rozpoczęto w kwietniu 2022 r., ale dopiero pod koniec czerwca 2023 r. dodano w ramach konsultacji zmiany do ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (dalej: ustawa o BR) i prace nad tym aktem nabrały tempa.
W art. 39 i 54 projektu przewidziano zmiany w kilku obszarach ustawy o BR.
Tylko język polski
Zgodnie z projektem, cała dokumentacja klienta, w tym akta badania, a także akta zleceń usług atestacyjnych innych niż badanie oraz akta zleceń usług pokrewnych będą musiały być sporządzane wyłącznie w języku polskim. Dotychczas przepisy pozwalały na sporządzanie dokumentacji w języku polskim z jednoczesnym zapewnieniem tłumaczenia na potrzeby PANA.
PANA ma mieć dostęp
Projekt zakłada również, że firma audytorska będzie musiała przekazać do PANA w postaci elektronicznej wszystkie akta zleceń usług atestacyjnych lub akta zleceń usług pokrewnych wykonanych zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu (dalej KSWZ), w terminie 90 dni od ich zamknięcia. Po otrzymaniu takiej dokumentacji PANA będzie mogła te dokumenty przeanalizować lub udostępnić firmie audytorskiej, która je przekazała w przypadku zastąpienia firmy audytorskiej inną firmą audytorską. To jednak nie koniec zmian w tym zakresie, bo projekt przewiduje także obowiązek przekazania do 31 grudnia 2025 r. przez firmy audytorskie do PANA akt zleceń usług atestacyjnych lub akt zleceń usług pokrewnych wykonanych zgodnie z KSWZ zamkniętych przed 1 stycznia 2024 r. W drodze rozporządzenia mają być określone wymogi techniczne dla przekazywanych dokumentów.
Poszerzenie kar
Firmy audytorskie musiałyby się też liczyć z poszerzeniem wachlarza naruszeń, za które mogłaby być im wymierzona kara administracyjna. Do już obowiązujących sankcji mają bowiem dojść te związane z niewypełnieniem przez firmę audytorską obowiązku przekazania akt zleceń usług atestacyjnych lub akt zleceń usług pokrewnych wykonanych zgodnie z KSWZ jak również obowiązków związanych ze skreśleniem z listy firm audytorskich, a dotyczących m.in. przekazania dokumentacji.
Negatywna ocena projektu
Negatywne stanowisko do tego projektu zgłosił już PIBR, a Polska Rada Przedsiębiorczości opublikowała apel, w którym wskazuje, że opisany projekt jest „skrajnie szkodliwy dla polskiego biznesu i niekorzystny dla naszej gospodarki oraz jej przyszłości – zagraża bezpieczeństwu inwestorów, obniża atrakcyjność inwestycyjną Polski oraz mnoży koszty dla przedsiębiorców”. Rada Przedsiębiorczości zaapelowała do rządu o wycofanie się z proponowanych rozwiązań.
