Szef Krajowej Administracji Skarbowej z urzędu zmienił niekorzystną interpretację indywidualną sprzed lat stwierdzając, że usługi ubezpieczeniowe nie są świadczeniami o charakterze podobnym do usług gwarancji, przez co nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem u źródła. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyjął tożsame stanowisko w nowej, wydanej niedawno interpretacji.
W ocenie Szefa KAS
W interpretacji zmieniającej, opublikowanej 26 września 2024 r., sygn. DOP4.8221.39.2024.CPXJ, Szef KAS uznał za nieprawidłowe podejście, iż w świetle art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT usługa ubezpieczenia może być uznana za usługę podobną do usługi gwarancji, czyli podlegającą (przez to domniemane podobieństwo) opodatkowaniu podatkiem u źródła (dalej jako: WHT).
Szef KAS skupił się m.in. na definicjach obu analizowanych rodzajów usług i zaznaczył, że na podstawie wykładni językowej i systemowej zewnętrznej, widoczny jest na gruncie regulacji krajowych odrębny charakter usług gwarancji i ubezpieczenia, który uwarunkowany jest odmiennym celem regulacji oraz odmiennym przedmiotem tych świadczeń.
Powyższe różnice polegają na tym, że pojęcie ubezpieczenia wyraźnie powiązane jest z zawarciem określonego rodzaju umowy, której istotą jest wypłata odszkodowania w przypadku wystąpienia pewnej szkody, wyrządzonej na skutek wskazanych w umowie zdarzeń. Ponadto umowa ubezpieczenia zawierana jest z wyspecjalizowanym podmiotem zajmującym się świadczeniem takich usług.
Natomiast, powyższych cech nie odnajdujemy w przypadku usług gwarancji, które zarówno na gruncie prawnym, jak i języka potocznego, są co do zasady oświadczeniem jednostronnym podmiotu (gwaranta), który przy tym nie musi koniecznie działać jako podmiot wyspecjalizowany w tym zakresie.
Z kolei na gruncie wykładni systemowej wewnętrznej Szef KAS przytoczył art. 24aa ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT, który zawiera niemal tożsamy jak w art. 21 ust. 1 pkt 2a katalog usług niematerialnych, z tą jednak różnicą, że obok usług gwarancji i poręczeń wskazane są w nim wprost również usługi ubezpieczenia. Co istotne, ustawodawca w obu wspomnianych przepisach posłużył się zwrotem „oraz świadczeń (usług) o podobnym charakterze”, mającym na celu uelastycznienie zakresu przedmiotowego tych regulacji.
Zdaniem Szefa KAS, wskazanie wprost obok siebie w treści art. 24aa ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT zarówno usług ubezpieczenia, jak i gwarancji oraz odmienność celu i charakteru obu tych świadczeń prowadzi do wniosku, że usługi ubezpieczenia nie mogą być uznane za usługi podobne do usług gwarancji, na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy CIT, a co za tym idzie nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem u źródła.
Na koniec, Szef KAS wyraźnie podkreślił jeszcze, że ww. podejście potwierdza ugruntowana i obszerna już linia orzecznicza sądów administracyjnych.
Najnowsze podejście Dyrektora KIS
Jedna z najnowszych interpretacji indywidualnych (opublikowana 23 września 2024 r., o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.423.2024.1.PP) również wskazuje na korzystną zmianę podejścia fiskusa w zakresie podlegania usług ubezpieczeniowych pod podatek u źródła.
Sprawa dotyczyła polskiej Spółki, która nabywa usługi ubezpieczenia refakturowane w modelu 1 do 1 (bez marży) przez zagraniczny podmiot z nią powiązany. Z kolei ten zagraniczny podmiot kupuje usługi ubezpieczeniowe od innego, zewnętrznego podmiotu (ubezpieczyciela). Spółka poprzez interpretację chciała potwierdzić, że nabywane przez nią usługi ubezpieczenia nie stanowią usług, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, tj. usług opodatkowanych podatkiem u źródła.
Argumentacja Spółki bazowała m.in. na zestawieniu głównych cech, celu i istoty usług ubezpieczeniowych z usługami gwarancji i poręczeń (które podlegają pod WHT) i wykazanie kluczowych różnic, które racjonalnie rzecz biorąc, uniemożliwiają uznanie usług ubezpieczenia za usługi podobne do usług gwarancji i poręczeń. W ocenie Spółki, ilość wspomnianych różnic prowadzi do jednoznacznych wniosków, że usług ubezpieczeniowych nie powinno się uznawać za podobne do usług gwarancji i poręczeń, a tym samym nie powinno się uznawać usług ubezpieczeniowych za usługi podlegające pod podatek u źródła.
Dodatkowo Spółka podkreśliła wyraźnie ugruntowaną linię orzeczniczą sądów administracyjnych potwierdzającą jej stanowisko, a także ilość niekorzystnych interpretacji indywidualnych zmienionych za sprawą wyroków sądów.
Dyrektor KIS w pełni zaaprobował stanowisko oraz argumentację Spółki, odstępując od wydania uzasadnienia prawnego do interpretacji.
Konkluzje
Przedstawione w niniejszym artykule przykłady obrazujące zmianę podejścia organów podatkowych względem usług ubezpieczeniowych należy postrzegać jako pozytywne z perspektywy płatników podatku WHT.
Usługi ubezpieczeniowe były w ostatnich latach przysłowiową kością niezgody i przedmiotem licznych sporów pomiędzy polskimi przedsiębiorcami a fiskusem. Zapewne większość tych sporów swojego finału doczekało się dopiero na drodze sądowej, przeważnie w II instancji, tj. przed Naczelnym Sądem Administracyjnym – przez co ostatecznie takie spory, od momentu wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji do finalnego rozstrzygnięcia sprawy, mogły trwać, na niekorzyść polskich przedsiębiorców, nawet po kilka lat.
Dobrym przykładem na to, ile trwać mogą sprawy w omawianym temacie, jest chociażby opisana wcześniej interpretacja zmieniająca Szefa KAS, która dotyczyła interpretacji indywidualnej z 29 października 2020 r., czyli sprawy sprzed niemal czterech lat.
Z pewnością wiele analogicznych spraw wciąż jest w trakcie procedowania na drodze postępowań sądowych, przy czym opisane w tym artykule przykłady zmiany podejścia fiskusa stanowią „światełko w tunelu” i szansę na ugruntowanie się w przyszłości korzystnego stanowiska organów podatkowych w odniesieniu do usług ubezpieczeniowych i braku obowiązku ich opodatkowywania podatkiem u źródła. To z pewnością uspokoi i zniweluje część wątpliwości po stronie wielu polskich podmiotów, nabywających usługi ubezpieczeniowe od firm zagranicznych.
