Claudia Bratu, Partner, TPA Romania
W dniu 24.11.2024 w Baku w Azerbejdżanie zakończył się 29. Szczyt Klimatyczny ONZ (COP 29). W konferencji wzięli udział przedstawiciele ponad 200 krajów. Tegoroczny Szczyt Klimatyczny eksperci okrzyknęli mianem „COP w sprawie finansów”.
W ramach sztafety negocjacyjnej trójki, czyli COP28 w Dubaju, COP29 w Baku i przyszłorocznym COP30 w brazylijskim Belem, Baku przyniósł zgodnie z oczekiwaniami przełomowe ustalenia finansowe, które mają na celu pomóc krajom rozwijającym się, które są coraz silniej dotknięte negatywnymi konsekwencjami kryzysu klimatycznego oraz planetarnego.
Najważniejsze z tych ustaleń to:
- ustalenie Nowego Zbiorowego Celu Ilościowego (NCQG) w obszarze finansowania działań związanych z klimatem. Do 2035 roku mobilizowanych będzie co najmniej 300 mld USD przez państwa wysokorozwinięte na wsparcie działań klimatycznych w krajach rozwijających się. Polska nie należy do grupy państw wysokorozwiniętych i partycypuje w finansowaniu klimatycznym wyłącznie na zasadzie dobrowolności, w związku z czym nowy cel finansowy nie nakłada na nasz kraj żadnych dodatkowych zobowiązań finansowych.
- zwiększenie finansowania ze wszystkich źródeł – publicznych i prywatnych – do poziomu 1,3 bln USD rocznie.
- wytyczne dotyczące operacjonalizacji mechanizmów rynkowych w ramach Artykułu 6 Porozumienia Paryskiego. Ustanawia on zasady współpracy międzynarodowej w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez handel jednostkami redukcji emisji.
Dane prezentowane podczas COP 29 pokazują, iż aby utrzymać cele Porozumienia Paryskiego należy pilnie obniżyć emisję gazów cieplarnianych o 7,5% do roku 2035. Wymaga to znacznego przyśpieszenia działań na arenie międzynarodowej.
Claudia Bratu, Partner w TPA Romania udzieliła mi wywiadu, w którym podsumowuje udział w tym wydarzeniu. Jak mówi Claudia: „Ogólny nastrój na COP29 był mieszanką ostrożnego optymizmu i pragmatyzmu. Chociaż istnieją niezaprzeczalne wyzwania w walce z kryzysem klimatycznym, zwrot w kierunku innowacji, finansowania i czystych technologii napędzanych przez biznes daje nadzieję na zrównoważoną przyszłość.”
Katarzyna: Jaki jest Twój główny wniosek dla biznesu z COP w Baku?
Claudia: Sfinalizowano cel finansowania klimatycznego w wysokości 300 miliardów dolarów rocznie, mający na celu pomoc krajom rozwijającym się w adaptacji i łagodzeniu skutków klimatycznych. Wielu krytykowało jednak brak jasności, co do mechanizmów realizacji i egzekwowania założeń.
Rozwinęły się dyskusje na temat globalnych ram handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla i stopniowego wycofywania paliw kopalnych, choć porozumienia pozostały nieprecyzyjne, sygnalizując niepewność dla branż opierających się na jasnych cenach emisji dwutlenku węgla.
Skupiono się także na adaptacji i równym podziale. Przedsiębiorstwa zostały wezwane do włączenia odporności na zmiany klimatu do swoich działań, finansowanie adaptacji zostało potraktowane priorytetowo, zaraz obok łagodzenia skutków zmian klimatycznych.
Duży nacisk położono na transformację energetyczną, a wiele krajów i firm dyskutowało o tym, jak zdywersyfikować źródła energii przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa energetycznego.
Uważam, że niejednoznaczne wyniki COP 29 sprawiły, że firmy muszą pozostać elastyczne w związku z ewolucją otoczenia regulacyjnego, ale także spodziewać się narastającej presji na zrównoważone działania ze strony opinii publicznej i inwestorów.
Jakie były odczucia podczas COP w odniesieniu do sytuacji politycznej w USA? Czy spodziewane jest globalne spowolnienie w zakresie regulacji dotyczących zrównoważonego rozwoju?
Wynik wyborów prezydenckich w USA wzbudziły wśród uczestników COP 29 obawy o przyszłą rolę tego kraju w globalnych wysiłkach na rzecz klimatu. Obawy te były widoczne w wahaniach krajów rozwiniętych, czy w pełni zaangażować się w fundusz klimatyczny o wartości 300 miliardów dolarów dla krajów rozwijających się. Uważam, że potencjalne wycofanie się Stanów Zjednoczonych z Porozumienia Paryskiego może spowodować, że inne kraje poniosą większy ciężar finansowy, zwiększając niepewność związaną z wdrażaniem funduszu.
Pomimo obaw o spowolnienie regulacyjne na całym świecie, przedsiębiorstwa i decydenci polityczni potwierdzili zobowiązania dotyczące dekarbonizacji, wskazując, że dynamika może się utrzymać nawet przy niepewności ze strony USA.
Wybór tegorocznej lokalizacji COP był szeroko krytykowany w mediach, głównie w związku z bieżącymi praktykami środowiskowymi i brakiem poszanowania praw człowieka. Jaka atmosfera panowała na miejscu? Czy miałeś okazję poznać lokalną perspektywę na ten temat?
Azerbejdżan, kluczowy producent ropy naftowej i gazu, podkreślił swoje wysiłki na rzecz ekspansji w kierunku energii odnawialnej, w szczególności energii słonecznej i wiatrowej. Co więcej, rząd Azerbejdżanu starał się przedstawić konferencję jako punkt zwrotny dla regionalnych działań na rzecz klimatu, podkreślając plany kraju dotyczące przejścia na bardziej zrównoważone źródła energii.
Jednak wybór Azerbejdżanu na gospodarza spotkał się z krytyką, podkreślając rozdźwięk między praktykami kraju goszczącego szczyt klimatyczny, a jego celami. Na miejscu atmosfera była naładowana sceptycyzmem, ponieważ grono reprezentujące społeczeństwo obywatelskie i niektóre delegacje wyrażały obawy dotyczące optyki organizowania wydarzenia poświęconego klimatowi w kraju, w którym trwają projekty ekspansji wydobycia ropy naftowej. Perspektywy lokalne były podzielone: przedstawiciele rządu podkreślali ambicję kraju do bycia liderem w dziedzinie energii odnawialnej, podczas gdy aktywiści podkreślali wyzwania związane z przejrzystością i integracją oraz odbudową społęczeństwa obywaltelskiego.
Rozmawiała Katarzyna Chwalbińska-Kusek, Head of ESG Advisory w Baker Tilly TPA.
