W dniu 15 kwietnia 2020 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną (nr SP4.8223.1.2020), w której wyjaśnił, że obowiązek poboru podatku u źródła od należności wypłacanych przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydentów zależy od tego, czy wypłata ma związek z działalnością zagranicznego zakładu, czy też dotyczy polskiej centrali.
Ograniczony obowiązek podatkowy
Zgodnie z zapisami ustawy o CIT, nierezydenci podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Za takie dochody uważa się m.in. dochody z tytułu należności regulowanych przez podmioty polskie, niezależnie od tego w jakim kraju została zawarta umowa, ani gdzie świadczenie zostało wykonane.
Co do zasady, od należności wypłacanych na rzecz nierezydentów polskie podmioty są zobowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy. Dotyczy to w szczególności wypłat z tytułu odsetek, należności licencyjnych, dywidend oraz innych należności z tytułu udziału w zyskach osób prawnych a także z tytułu wybranych usług niematerialnych. Zasadniczo stawka podatku wynikająca z ustaw o podatkach dochodowych wynosi 20% lub 19%. Polscy rezydenci dokonując wypłat należności mogą jednak – przy dochowaniu należytej staranności – uwzględniać niższe stawki przewidziane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. W określonych przypadkach możliwe jest również stosowanie zwolnień przewidzianych w ustawach podatkowych.
Polskie regulacje nie odnoszą się jednak do sytuacji, w której wypłat należności dokonuje zagraniczny zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta, a nabyte świadczenie jest związane z działalnością danego zakładu. W konsekwencji, kwestia ta rodzi wiele wątpliwości oraz sporów interpretacyjnych, które nie znalazły dotychczas jednolitego rozstrzygnięcia w orzecznictwie oraz interpretacjach indywidualnych.
Odrębność zagranicznego zakładu polskiego rezydenta
Konstrukcja zakładu w międzynarodowym prawie podatkowym służy określeniu, które państwo jest uprawnione do opodatkowania danej części dochodów zagranicznego przedsiębiorcy powstających w danym państwie. Zgodnie z wytycznymi zawartymi m.in. w Modelowej Konwencji OECD przyjmuje się fikcję prawną, zgodnie z którą zakład uważany jest za podmiot odrębny od tworzącego go macierzystego przedsiębiorstwa, a relacje pomiędzy zakładem a przedsiębiorstwem macierzystym powinny być traktowane jako relacje między niezależnymi podmiotami dla celów podatkowych.
Wypłata należności przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta
W interpretacji ogólnej Minister Finansów podkreślił, że zagraniczny zakład polskiego rezydenta prowadzący działalność gospodarczą na terytorium innego państwa uczestniczy w życiu ekonomicznym tego państwa i powinien podlegać jego jurysdykcji podatkowej. Jednocześnie, przy określeniu obowiązków w zakresie poboru podatku u źródła od należności wypłacanych przez taki zagraniczny zakład, oprócz wspomnianej powyżej fikcji odrębności zakładu należy uwzględnić również rzeczywisty charakter czynności z udziałem takiego zakładu.
W konsekwencji, gdy zakład ponosi ze swojego majątku wydatki związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (np. z tytułu odsetek czy usług doradztwa) i wydatki te stanowią dla niego koszt podatkowy, takie należności nie powinny być opodatkowane podatkiem u źródła. W takiej sytuacji należności kontrahentów zakładu będących nierezydentami nie powinny być traktowane jako przychody uzyskane na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
Jeżeli natomiast wydatek nie służy celom działalności gospodarczej zagranicznego zakładu polskiego rezydenta i nie może być przypisany temu zakładowi, wypłacane należności powinny podlegać podatkowi u źródła w Polsce. Wydatek taki nie jest bowiem związany z działalnością zakładu i nie może być mu przypisany. Po stronie nierezydenta powstaje wówczas przychód, który należy uznać za osiągnięty na terytorium Polski.
Najnowsza interpretacja Ministra Finansów wskazuje zatem podatnikom, w jaki sposób analizować wypłaty należności realizowane przez zagraniczny zakład na rzecz nierezydentów pod kątem obowiązku poboru podatku u źródła.
