Spółki wypłacające dywidendy na rzecz zagranicznych udziałowców stoją przed niemałym dylematem, czy dokonywać weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela w sytuacji, gdy planują skorzystać ze zwolnienia z podatku u źródła przy wypłacie dywidendy, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT.
W szczególności, wątpliwości te odnoszą się do tzw. spółek holdingowych. Przeważnie nie posiadają one zaplecza technicznego, materialnego czy osobowego bądź zasoby te są znacznie ograniczone. Z uwagi na powyższe, istnieje duże ryzyko przyjęcia przez organy podatkowe, że taki podmiot nie spełnia kryterium rzeczywistego właściciela otrzymywanej dywidendy. W przypadku przyjęcia, że płatnicy podatku u źródła (tj. podmioty wypłacające dywidendę) mają obowiązek weryfikacji, czy odbiorca dywidendy spełnia ustawową definicję rzeczywistego właściciela, brak spełnienia przesłanek z tej definicji przez podmiot otrzymujący dywidendę może oznaczać zakwestionowanie prawa do zastosowania zwolnienia z podatku u źródła i konieczność pobrania podatku od wypłaconej dywidendy.
Argumentem przemawiającym za brakiem obowiązku weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela może być sama treść przepisów ustawy o CIT odnosząca się do zwolnienia z podatku u źródła przy wypłacie dywidendy. Lista warunków koniecznych do zastosowania tego zwolnienia nie zawiera bowiem obowiązku badania czy odbiorca dywidendy ma (spełnia) status rzeczywistego właściciela. Obowiązek takiej weryfikacji został natomiast bezpośrednio wskazany jako obowiązkowy element uprawniający do zastosowania zwolnienia z podatku u źródła dla wypłacanych za granicę odsetek czy należności licencyjnych.
Linia interpretacyjna
Obecnie prezentowane przez organy podatkowe stanowisko jest niekorzystne dla podatników. Zgodnie z nim podmiot wypłacający dywidendę, oprócz weryfikacji spełnienia warunków zwolnienia (m.in. posiadanie przez otrzymującego dywidendę co najmniej 10% udziałów w spółce wypłacającej dywidendę), dodatkowo powinien być w stanie wykazać, że odbiorca dywidendy jest jej rzeczywistym właścicielem. Takie stanowisko znajdziemy m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 grudnia 2020, nr 0111-KDIB1-2.4010.384.2020.2.ANK oraz z 27 września 2019 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.344.2019.1.BKD.
Ze stanowiskiem organów podatkowych nie zgadzają się natomiast Wojewódzkie Sądy Administracyjne (WSA). Przykładowo, WSA w Łodzi w wyroku z 9 listopada 2020 r., sygn. akt I SA/Łd 322/20, wskazał, że warunki których spełnienie jest niezbędne dla skorzystania ze zwolnienia z podatku u źródła przy wypłacie dywidendy zostały określone w art. 22 ust. 4 pkt 4-6 ustawy o CIT. Jeżeli zatem podatnik spełni zawarte we wskazanych przepisach wymogi, może skorzystać ze zwolnienia z podatku u źródła. Co istotne, wśród warunków wymienionych w art. 22 ust. 4 pkt 4-6 ustawy o CIT nie ma mowy o konieczności potwierdzania, iż odbiorca dywidendy jej jest rzeczywistym właścicielem (zgodnie z definicją zawartą w ustawie o CIT). Podobnie wypowiedziały się również inne składy orzekające – w wyroku WSA we Wrocławiu z 11 marca 2020 r., sygn. akt I SA/Wr 977/19 oraz w wyroku WSA w Warszawie z 15 października 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2639/19).
Najnowsze stanowisko NSA
Do sprawy odniósł się również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 kwietnia 2021 r., sygn. akt II FSK 240/21, który również nie zgodził się z wykładnią prezentowaną przez organy podatkowe.
NSA podkreślił w uzasadnieniu, że ustawodawca nie wprowadził w polskiej ustawie o CIT wprost obowiązku weryfikowania statusu rzeczywistego właściciela przy wypłatach dywidendy (w odróżnieniu do wprost wskazanego obowiązku w tym zakresie w przypadku wypłat odsetek czy należności licencyjnych), w związku z czym płatnik, w celu zastosowania zwolnienia z podatku u źródła dla dywidendy, nie musi wykazywać, że odbiorca dywidendy jest jej rzeczywistym właścicielem.
Zdaniem NSA, gdyby intencją ustawodawcy było uzależnienie możliwości skorzystania ze zwolnienia dotyczącego dywidend od statusu odbiorcy jako rzeczywistego właściciela, znalazłoby to odpowiednie odzwierciedlenie w treści przepisów dot. warunków zwolnieni, podobnie jak to wygląda w przypadku warunków dla wypłat należności licencyjnych i odsetek.
Konsekwencje dla podatników
Pomimo korzystnych wyroków sądów administracyjnych, w tym ostatniego wyroku NSA, organy podatkowe niestety nadal mogą wymagać weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela przy stosowaniu zwolnienia z podatku u źródła dla wypłacanych dywidend.
Jednakże najnowszy wyrok NSA znacznie zwiększa szanse podatników na otrzymanie korzystnego rozstrzygnięcia ewentualnego sporu z organem przed sądem administracyjnym.
Pozostaje mieć nadzieję, że jeśli korzystne dla podatników stanowisko sądów administracyjnych będzie potwierdzane w kolejnych orzeczeniach, również organy podatkowe zmienią swoje stanowisko.
Czytaj też:
14 września 2021
14 września 2021
13 września 2021
13 września 2021
