Stanowisko Ministerstwa Finansów (MF) w związku z obowiązkiem raportowania pośrednich transakcji rajowych wciąż pozostaje niejasne. Chodzi o transakcje zawierane przez podatnika, w wyniku których należność przekazywana jest na rzecz „rzeczywistego właściciela” mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym.
Przepisy w tym zakresie, które obowiązują od początku 2021 r. wzbudzają wiele wątpliwości interpretacyjnych oraz powodują trudności z ich zastosowaniem w praktyce. Dlatego też MF wydało projekt objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych z 21 grudnia 2021 r. Dokument nie rozwiał jednak wszelkich niepewności odnośnie do stosowania przepisów, jak również nie został opublikowany w finalnej wersji.
Następnie w czerwcu br. został opublikowany projekt nowelizacji obowiązujących przepisów ustawy o CIT, który poddany został konsultacjom publicznym, w wyniku których wiele podmiotów (podatników oraz doradców) zgłosiło swoje uwagi do propozycji zmian przepisów.
22 sierpnia br. MF, w drodze odpowiedzi na konsultacje publiczne do projektu ustawy o CIT – przy okazji odniesienia do zgłoszonych postulatów – wskazało, że postulaty te pozostają nieaktualne z uwagi na planowane uchylenie przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych.
Projekt ustawy zmieniającej obowiązujące przepisy został opublikowany 25 sierpnia br. MF faktycznie planuje uchylenie przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych, które ma mieć zastosowanie od 1 stycznia 2021 r. Dodatkowo ustawodawca zamierza zmienić progi dokumentacyjne dla bezpośrednich transakcji rajowych. Ma ona obowiązywać następnego dnia po ogłoszeniu ustawy.
Najnowszy komunikat i planowana nowelizacja wprowadziły kolejną zmianę stanowiska MF w stosunku do pośrednich transakcji rajowych, co potęguje spore zamieszanie wśród podatników.
Decyzję o wstrzymaniu się z wypełnieniem (wciąż jeszcze aktualnych) obowiązków należy więc analizować w każdym przypadku z osobna, wybierając najbardziej bezpieczne z perspektywy podatnika rozwiązanie.
Przepisy obowiązujące od 2021 r.
Zgodnie z art. 11o Ustawy o CIT (oraz z analogicznymi przepisami w Ustawie o PIT) obowiązek sporządzenia Local File powstaje dla transakcji o wartości przekraczającej 500 000 zł w roku podatkowym, jeżeli rzeczywisty właściciel należności wynikających z takich transakcji ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym.
Na potrzeby ustalenia obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla pośrednich transakcji rajowych ustawodawca wprowadził domniemanie, że „rzeczywisty właściciel” ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, jeżeli druga strona transakcji zawieranej przez podatnika dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w raju podatkowym.
Dodatkowo z pośrednimi transakcjami rajowymi związany jest ustawowy wymóg dochowania przez podatnika należytej staranności w identyfikacji okoliczności powodujących powstanie obowiązku sporządzenia dokumentacji.
Propozycja zmiany przepisów
W czerwcu br. ukazał się projekt zmiany ustawy o CIT, wprowadzający zmiany do regulacji dotyczących Polskiego Ładu, w tym do przepisów o bezpośrednich i pośrednich transakcjach rajowych.
Propozycja zmian MF dotyczyła w szczególności:
- ustalenia nowych progów dokumentacyjnych (progów istotności) dla bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych
- doprecyzowania, że przepis dotyczy rzeczywistego właściciela należności wynikającej z transakcji
- doprecyzowania, że w przypadku transakcji krajowych (gdzie wypłacający i otrzymujący należność podlegają krajowej jurysdykcji) – obowiązek dokumentacyjny w zakresie pośrednich transakcji rajowych ciąży wyłącznie na podmiocie otrzymującym należność
- likwidacji domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym
- likwidacji obowiązku dokumentacyjnego w określonych przypadkach.
Warto podkreślić, że zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa przyjęcie zmian przez Radę Ministrów planowane było na III kwartał 2022 r.
Najnowsza propozycja MF
W następnej kolejności, w trakcie procesu legislacyjnego, wyżej opisany projekt zmian do ustawy o CIT został poddany konsultacjom publicznym.
Najnowsza publikacja Ministerstwa Finansów, prezentująca stanowisko Ministerstwa w odniesieniu do zgłoszonych uwag, wskazuje na planowane uchylenie przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych.
Niedługo po publikacji MF, na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy zmieniającej dotychczasowe przepisy, w którym uwzględnione jest uchylenie art. 11o ust. 1a i 1b – w części dotyczącej raportowania pośrednich transakcji rajowych. Zatem, przepisy te wkrótce znikną z polskiej legislacji. Zmiana w zakresie tych przepisów ma obowiązywać od 1 stycznia 2021 r.
Dodatkowo należy wskazać, iż w ramach projektu ustawy MF odniosło się również do bezpośrednich transakcji rajowych, dla których progi istotności mają zostać podniesione do wysokości odpowiednio 2 500 000 zł dla transakcji finansowych oraz 500 000 zł dla pozostałych transakcji (w porównaniu do aktualnie obowiązującego progu w wysokości 100 000 zł).
Jak widać, kolejna zmiana podejścia MF do transakcji z rajami podatkowymi znalazła swoje odzwierciedlenie w projekcie ustawy. Będziemy Państwa informować na bieżąco o dalszych losach procesu legislacyjnego.
W przypadku pytań lub wątpliwości w zakresie stosowania przepisów dotyczących dokumentacji cen transferowych, a w szczególności transakcji rajowych zapraszamy do kontaktu z naszym ekspertem:
Joanna Kubińska
Associate Partner, Head of Transfer Pricing
Pobierz cały alert w wersji PDF
