Katarzyna Chwalbińska-Kusek, Head of ESG Advisory w Baker Tilly TPA odpowiada na pytania o znaczenie ESG dla sektora energetyki.
Katarzyna Chwalbińska-Kusek
Head of ESG Advisory
Baker Tilly TPA
Czy ESG jest obecnie ważne dla firm inwestujących w odnawialne źródła energii czy dotyczy jedynie firm w sektorze tradycyjnej energii opartej głównie na paliwach kopalnych?
Akronim ESG oznacza aspekty środowiskowe, społeczne oraz ładu korporacyjnego. Są to kluczowe czynniki do oceny wpływu (negatywnego i pozytywnego) firm na środowisko naturalne oraz ich interesariuszy. Szerzej, mówimy o danych zrównoważonego rozwoju, a akronim ESG jest pewnym uproszczeniem w odniesieniu do ryzyk, wpływów firm, ale i możliwości dla firm związanych ze zrównoważonym rozwojem. Tak więc aspekty te dotyczą każdego przedsiębiorstwa niezależnie od sektora. Wchodzące w Europie, ale także na świcie regulacje związane z obowiązkowym raportowaniem danych zrównoważonego rozwoju również dotyczą przedsiębiorstw niezależnie od sektora gospodarki. Oczywiście, w każdym sektorze będziemy mieć kluczowe tematy ESG dla tego właśnie sektora ze względu na wpływ na środowisko naturalne oraz człowieka.
Dla przykładu, firmy w sektorze OZE odgrywają dużą rolę w przejściu na gospodarkę niskoemisyjną, i to ich produkt właśnie pomaga innym przedsiębiorstwom ograniczyć swój ślad węglowy z wykorzystywanej energii. Nie może się to jednak odbywać bez zrozumienia ich wpływu bezpośredniego oraz w łańcuch dostaw.
Jakie będą więc kluczowe aspekty ESG dla tych firm?
Aby dokładnie zrozumieć kluczowe tematy ESG dla przedsiębiorstwa konieczne jest przeprowadzenie analizy negatywnych i pozytywnych wpływów tej organizacji oraz zrozumienie wynikających z tych wpływów ryzyk i możliwości. W raportowaniu ESG nazywamy to analizą podwójnej istotności. Warto zaznaczyć, iż analiza istotności obszarów nie jest nowym tematem i towarzyszy dobrowolnemu raportowaniu danych zrównoważonego rozwoju już od kilkunastu lat. Działanie to powinno leżeć u podstaw strategii biznesowej każdego przedsiębiorstwa, gdyż mówiąc o aspektach ESG mówimy o bardzo kluczowych obszarach, których odpowiednie zaadresowanie pozwoli nam budować przewagę konkurencyjną i odporność biznesu chociażby na dynamicznie zmieniające się środowisko regulacyjne.
Wracając do kluczowych obszarów ESG to niezależnie od modelu biznesowego kluczowe obszary to zmiana klimatu (ograniczanie zmiany klimatu poprzez redukcję emisji CO2, przystosowanie do zmiany klimatu oraz wykorzystanie energii i efektywność energetyczna. Firmy w sektorze OZE mają również wpływ na bioróżnorodność i ekosystemy w swojej własnej działalności oraz w łańcuchu dostaw. Pojawia się też temat gospodarki cyrkularnej oraz zarządzania odpadami. Nie można też zapomnieć o G, czyli obszarze ładu korporacyjnego, który pozwala przedsiębiorstwu dobrze zarządzać obszarami E i S.
Spójrzmy najpierw na firmy w tradycyjnym sektorze energetycznym, koncentrują się przede wszystkim na redukcji swojego negatywnego wpływu na środowisko naturalne, poprzez przejście na odnawialne źródła energii i ograniczenie emisji dwutlenku węgla. Ma to wpływ na decyzje biznesowe i inwestycyjne firm, a ich całkowity ślad węglowy podlegać może dynamicznym zmianom. Ze względu na dużą emisję dwutlenku węgla w tym sektorze globalnie, ważnym aspektem powinno być również zrozumienie wpływu na bioróżnorodność oraz ekosystemy. Ponadto w ostatnich latach obserwujemy także nacisk na czynniki społeczne, a w szczególności relacje z kluczowymi interesariuszami. Każde przedsiębiorstwo z jednej strony wpływa na interesariuszy, a z drugiej strony zależy od współpracy z nimi. Dlatego aspekt społeczny jest kluczowy dla wszystkich dużych firm.
W jaki sposób ESG pomaga firmom w sektorze energetyki odnawialnej budować zrównoważony model biznesowy i przyciągać inwestorów?
Bardzo wiele firm w tym sektorze na świecie publikuje już dobrowolne raporty zrównoważonego rozwoju w oparciu o międzynarodowe standardy raportowania danych. Obowiązująca od 2024 r. dyrektywa CSRD nakłada na firmy, spełniające określone w niej kryteria, obowiązek przygotowywania rocznych sprawozdań zrównoważonego rozwoju w oparciu o europejskie standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESRS). Firmy, które posiadają strategie biznesowe oparte o zrównoważony rozwój i takie dane raportują już od kilku lat wiedzą, iż wpływa to budowanie ich przewagi konkurencyjnej poprzez:
- zrozumienie swoich negatywnych i pozytywnych wpływów,
- lepsze zarządzanie ryzykami wynikającymi z aspektów ESG,
- lepsze przygotowanie do spełnienia rosnących wymogów regulacyjnych oraz pochodzących od inwestorów,
- szybsze przygotowanie do niezbędnych zmian w modelach biznesowych ze względu na czynniki środowiskowe bądź społeczne,
- budowa zaufania.
Warto pamiętać, iż prowadzenie biznesu z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju, buduje lepsze rekcje z interesariuszami, w tym pracownikami oraz społecznościami lokalnymi.
To, że firmy te produkują zieloną energię i przyczyniają się do ograniczenia emisji dwutlenku węgla nie zwalnia ich z obowiązku działania zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Powiem więcej, ze względu na swój “zielony” produkt ciąży na nich wręcz większa odpowiedzialność oraz wymagania klientów i konsumentów związane z transparentnością wpływów.
Jakie kluczowe wyzwania i szanse widzi Pani dla firm w kontekście implementacji strategii ESG?
Kluczowym wyzwaniem dla przedsiębiorstw jest dziś sama transformacja energetyczna. Podyktowana jest ona przymusem szybkiej redukcji emisji dwutlenku węgla pochodzącej z procesu wytwarzania energii. Jak pokazują liczne dane i statystyki, przejście na „zieloną” gospodarkę niesie ze sobą bardzo wiele korzyści finansowych oraz tzw. odporność biznesu na przyszłość. To jest ogromna szansa dla tych przedsiębiorstw.
Wyzwaniem jest w pełni zrównoważony model biznesowy i ograniczanie negatywnych wpływów w innych obszarach.
Przygotowanie do raportowania danych zrównoważonego rozwoju warto potraktować jako inwestycję i podejść do tego procesu z pełnym zaangażowaniem ze strony zarządów i kadry kierowniczej. Rada dla firm, które nie wchodzą jeszcze w obowiązek regulacyjny w ramach dyrektywy CSRD, aby nie czekać do ostatniej chwili i rozpocząć przygotowania już dzisiaj. Nie po to, aby spełnić „przykry” obowiązek regulacyjny, ale aby zbudować odporność na przyszłość i zwiększyć atrakcyjność biznesu dla inwestorów z różnych rynków. Podstawa to edukacja wewnątrz organizacji, świadomość obowiązków regulacyjnych, oczekiwań inwestorów oraz trendów technologicznych. Na tej podstawie budujemy w organizacji gotowość do przygotowania oraz wdrożenia strategii ESG, która musi być częścią strategii biznesowej przedsiębiorstwa. Następnie przygotowujemy się do zbierania danych z kluczowych obszarów i dopiero na końcu budujemy gotowość do ich raportowania.
