Nowelizacja ustaw o podatkach dochodowych – PIT, CIT, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – w ekspresowym tempie została uchwalona przez Parlament, podpisana przez Prezydenta i opublikowana. Wszystko działo się w ostatnich dniach listopada, tak aby z zdążyć z publikacją zmian w Dzienniku Ustaw do 30 listopada.
Nowelizacja wprowadziła wiele rewolucyjnych zmian, jak np. objęcie podatkiem CIT spółek komandytowych. Wiele z tych zmian może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami dla podatników, jak np. ograniczenia ulgi abolicyjnej w PIT. Niektóre ze zmian, jak np. rozszerzenie możliwości opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, można ocenić pozytywnie.
Poniżej przedstawiamy zestawienie wybranych, istotnych zmian podatkowych, obowiązujących od 2021 r.
Nowela przepisów CIT
Spółki komandytowe
Omówienie zmian w podatkach dochodowych należy zacząć od prawdziwej rewolucji. Od 1 stycznia 2021 r. spółki komandytowe (dotychczas neutralne podatkowo), a także niektóre spółki jawne, podlegają opodatkowaniu podatkiem CIT. Oznacza to, że od tego roku spółki komandytowe są opodatkowane na takich samych zasadach, jak spółki kapitałowe, np. spółka z o.o. W konsekwencji, podatek dochodowy będzie płacony podwójnie – raz na poziomie spółki, drugi raz na poziomie wspólników.
Warto dodać, że ze względu na liczne sprzeciwy, zarówno ze strony przedsiębiorców, jak i ekspertów podatkowych, wprowadzono możliwość przesunięcia momentu objęcia spółek komandytowych podatkiem CIT z dnia 1 stycznia 2021 r. na dzień 1 maja 2021 r. (możliwość przedłużenia transparentności podatkowej o 4 miesiące). Sam proces tego przesunięcia należy do decyzji podatników, niestety nie jest on doprecyzowany od strony formalnej – w jakiej formie należy podjąć decyzję o tym przesunięciu (uchwała wspólników spółki), czy istnieje obowiązek poinformowania organów podatkowych o tej decyzji? Pewne jest, że w przypadku wyboru dnia 1 maja 2021 r. jako dnia objęcia spółki komandytowej podatkiem CIT, konieczne jest zamknięcie ksiąg rachunkowych spółki na dzień 30 kwietnia 2021 r.
Spółki komandytowe zapłacą CIT w wysokości 19% lub 9% (jeśli spółka spełni ustawowe warunki do zastosowania preferencyjnej, obniżonej stawki podatku CIT*). Natomiast wspólnicy rozliczą swoje dochody (przychody) z uczestnictwa w spółce komandytowej według 19% stawki podatku dochodowego (tak dywidendy ze spółki kapitałowej).
Przy tym, komplementariusz będzie mógł odliczyć od wyliczonego podatku kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku spółki komandytowej i podatku CIT należnego od dochodu tej spółki.
Z kolei, komandytariusz może wykazać jako zwolnioną z opodatkowania kwotę stanowiącą 50% przychodów uzyskanych z tytułu udziału w zyskach w spółce komandytowej, nie więcej jednak niż 60 tys. zł w roku podatkowym, odrębnie dla każdej spółki, w której jest komandytariuszem. Co istotne jednak tylko niektórzy komandytariusze skorzystają z powyższego zwolnienia. Zwolnienie to nie będzie mogło być stosowane, jeśli między komandytariuszem a pozostałymi wspólnikami spółki komandytowej istnieją powiązania (np. komandytariusz posiada co najmniej 5% udziałów w spółce z o. o. będącej komplementariuszem spółki komandytowej).
* Ważne: nowelizacja ustawy o CIT poszerza krąg przedsiębiorców, którzy będą mogli korzystać z preferencyjnej, 9% stawki podatku. Limit przychodów uprawniających do tej preferencji został podniesiony z 1,2 do 2 mln euro.
Więcej o opodatkowaniu spółek komandytowych na nowych zasadach pisaliśmy na naszym blogu.
Spółki nieruchomościowe
Z początkiem 2021 r. w przepisach ustawie o CIT pojawiła się definicja spółki nieruchomościowej.
Zgodnie z nowymi przepisami, ze spółką nieruchomościową będziemy mieć do czynienia wówczas, gdy spółka:
- na pierwszy dzień roku podatkowego (roku obrotowego), co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość rynkowa nieruchomości położonych na terytorium Polski lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł (w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność)
- na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy (rok obrotowy), co najmniej 50% wartości bilansowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość bilansowa nieruchomości położonych na terytorium Polski lub praw do takich nieruchomości i wartość bilansowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł oraz w roku poprzedzającym rok podatkowy (rok obrotowy) przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze lub z przeniesienia własności, których przedmiotem są nieruchomości lub prawa do nieruchomości oraz z tytułu udziałów w innych spółkach nieruchomościowych, stanowiły co najmniej 60% ogółu przychodów podatkowych.
Nowe regulacje przewidują, że spółka nieruchomościowa będzie musiała zapłacić CIT w wysokości 19% (jako płatnik tego podatku), jeśli jej udziałowiec, niebędący polskim rezydentem podatkowym, postanowi zbyć udziały w tej spółce.
Jeśli dana spółka nieruchomościowa nie ma ani siedziby, ani zarządu na terytorium Polski, będzie musiała ustanowić przedstawiciela podatkowego. Za niedopełnienie tego obowiązku grozi kara sięgająca nawet miliona złotych.
Dodatkowo spółki nieruchomościowe będą zobligowane do przekazywania pewnych informacji do Szefa KAS. Fiskusa trzeba powiadomić m.in. o podmiotach posiadających udziały w spółce.
Więcej o rewolucji w CIT dla sektora nieruchomości pisaliśmy na naszym blogu.
Strategia podatkowa
Kolejna rewolucyjna zmiana to konieczność ujawniania przez niektórych przedsiębiorców strategii podatkowych. Obowiązek ten został zdefiniowanym w nowym art. 27c ustawy o CIT. Przewiduje on, że swoje strategie, już za 2020 r., będą musieli opublikować przedsiębiorcy, których przychody są wyższe niż 50 mln euro oraz podatkowe grupy kapitałowe. W publikowanych dokumentach trzeba będzie podać:
- podejście do procesów oraz procedur dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonanie
- liczbę przekazanych informacji o schematach podatkowych (MDR) z podziałem na poszczególne podatki
- transakcje z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej aktywów
- dokonywanie rozliczeń w krajach uznawanych za raje podatkowe
- planowane lub podejmowane przez podatnika działania restrukturyzacyjne
- złożone wnioski o wydanie interpretacji podatkowej, wiążącej informacji stawkowej lub wiążącej informacji akcyzowej.
Pierwsze strategie mają być podane do publicznej wiadomości, poprzez ich publikację na stronie internetowej, do 31 grudnia 2021 r. (jeśli rok podatkowy spółki jest tożsamy z rokiem kalendarzowym). Spółka, która strategii w ustawowym terminie nie opublikuje, może spodziewać się kary i to dość surowej, bo wynoszącej nawet 250 tys. zł.
Rozliczanie strat
Znowelizowane przepisy o podatkach dochodowych przewidują także ograniczenie prawa do rozliczania strat podatkowych. Ograniczenie znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy podatnik:
- przejmie inny podmiot lub
- do podatnika wniesiony zostanie wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa innego podmiotu lub wkład pieniężny, za który podatnik nabędzie przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa innego podmiotu
a następnie – w wyniku tego przejęcia/aportu – dojdzie do zmiany zakresu działalności podatnika.
Zgodnie ze zmienionymi przepisami, w takiej sytuacji, przedsiębiorca nie będzie mógł rozliczyć własnych strat z lat ubiegłych.
Ceny transferowe
Nowe przepisy przewidują także zaostrzenie regulacji dotyczących cen transferowych. Chodzi o konieczność przygotowywania lokalnej dokumentacji cen transferowych przez podmioty niepowiązane. Nowy art. 11o ustawy o CIT precyzuje, że do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych są od początku 2021 r. zobowiązani będą także podatnicy i spółki niebędące osobami prawnymi dokonujący transakcji innej niż transakcja kontrolowana z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli wartość tej transakcji za rok podatkowy przekracza 100 000 zł.
Pewne obowiązki w tym zakresie będą związane również z tym, gdzie przebywa rzeczywisty właściciel. Do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych będą obowiązani podatnicy i spółki niebędące osobami prawnymi dokonujący transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju uznawanym za raj podatkowy oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy przekracza 500 000 zł.
Warto też pamiętać, że od 1 stycznia 2021 r. w polskim porządku prawnym będą obowiązywały regulacje pozwalające na rozliczenie podatku dochodowego od osób prawnych na zasadach estońskiego CIT. W ramach tego systemu, możliwe będzie stosowanie specjalnego ryczałtu bądź funduszu inwestycyjnego. To rozwiązanie przewiduje odrębna ustawa, opublikowana w Dzienniku Ustaw 30 listopada 2020 r. pod poz. 2122.
Nowela przepisów PIT
Ulga abolicyjna
W zakresie zmian w ustawie o PIT trzeba wspomnieć o znaczącym ograniczeniu ulgi abolicyjnej. Mowa o ograniczeniu, ale w praktyce nowelizacja doprowadza do likwidacji ulgi abolicyjnej. Od 1 stycznia w ustawie o PIT obwiązuje limit odliczenia ulgi abolicyjnej wynoszący 1360 zł.
Nowela przepisów o ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych
Limit przychodów
Jeśli chodzi o przepisy ustawy o ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych kluczowa zmiana, która pozwoli szerszej grupie podatników na rozliczanie się z fiskusem w tej formie to zwiększenie limitu przychodów, który da prawo do ryczałtu (oczywiście jeśli prowadzona działalność, ze względu na jej rodzaj, nie jest wyłączona z tej formy opodatkowania). Do końca 2020 r. limit ten wynosił 250 tys. euro. Od 1 stycznia 2021 r. limit ten to 2 mln euro. Jeśli zatem przychody przedsiębiorcy w 2020 r. nie były wyższe niż 9 030 600 zł będzie on mógł płacić ryczałt (po odpowiednim zawiadomieniu skarbówki).
Branże na cenzurowanym
Ustawa o ryczałcie wyklucza pewne rodzaje biznesu z opcji wyboru tej uproszczonej formy opodatkowania. Nowelizacja wprowadza zmiany i w tym zakresie. I tak od początku 2021 r. z ryczałtu będą mogli korzystać m.in. ci, którzy parają się wolnymi zawodami, jak. np. radca prawny, notariusz, księgowy, doradca podatkowy, psycholog.
