Czym jest kontrola podatkowa a czym celno-skarbowa
Kontrola podatkowa i celno-skarbowa (dawniej skarbowa) przeprowadzane są na podstawie odmiennych procedur i przepisów.
Kontrola podatkowa
Kontrola podatkowa znajduje się w zakresie czynności wykonywanych przez naczelnika urzędu skarbowego zgodnie z właściwością miejscową, a podstawą jej przeprowadzenia są przepisy ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: SDG). Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie wywiązywania się przez podatników z obowiązków wynikających z przepisów szeroko rozumianego prawa podatkowego.
Kontrola celno-skarbowa
Wszczęcie kontroli celno-skarbowej leży natomiast w gestii naczelników urzędów celno-skarbowych, a sama kontrola ma o wiele szerszy zakres. Podlega jej bowiem nie tylko przestrzeganie przepisów prawa podatkowego, lecz również prawa celnego, dewizowego czy też przykładowo rodzaj paliwa w zbiorniku środka przewozowego. Istotne znaczenie praktyczne ma to, że naczelnik urzędu celno-skarbowego może wszcząć kontrolę wobec podatnika niezależnie od miejsca jego siedziby. Przedsiębiorca może więc być kontrolowany przez naczelnika urzędu celno-skarbowego znajdującego się na drugim końcu Polski.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) zniesienie właściwości miejscowej ma na celu usprawnienie kontroli i zwiększenie jej skuteczności, a także likwidację problemu ustalania organu właściwego do przeprowadzenia kontroli. Kontrola celno-skarbowa realizowana jest na podstawie przepisów ustawy o KAS oraz wprost wskazanych w art. 94 ustawy o KAS przepisów ordynacji podatkowej stosowanych odpowiednio. Ustawa o KAS wyłącza jednocześnie stosowanie przepisów ustawy o SDG, co oznacza m.in. brak uwzględnienia maksymalnego czasu kontroli w jednym roku kalendarzowym.
Różnice między kontrolą podatkową a celno-skarbową
Zawiadomienie o kontroli
Jedną z podstawowych różnic między kontrolą podatkową a kontrolą celno-skarbową jest obowiązek zawiadomienia o kontroli. W przypadku kontroli podatkowej organ co do zasady jest zobowiązany do powiadomienia podatnika o zamiarze jej wszczęcia. Data doręczenia podatnikowi tego dokumentu jest kluczowa, ponieważ od tego czasu przedsiębiorca ma siedem dni na przygotowanie się do kontroli i złożenie ewentualnej korekty w przypadku zauważenia nieprawidłowości. Organ podatkowy może bowiem wszcząć kontrolę dopiero po upływie siedmiu dni od doręczenia zawiadomienia, a gdy nie zrobi tego w przeciągu 30 dni od tej daty, to musi ponownie zawiadomić podatnika.
Podatnik nie zostanie natomiast powiadomiony o zamiarze wszczęcia kontroli na podstawie ustawy o KAS. O kontroli celno-skarbowej dowie się on zatem dopiero w dacie jej wszczęcia, którą – podobnie jak w przypadku kontroli podatkowej – jest co do zasady dzień doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli (w szczególnych przypadkach obie kontrole można wszcząć na podstawie samego okazania legitymacji służbowej, bez konieczności doręczenia upoważnienia do jej przeprowadzenia).
Korekta deklaracji
Brak zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie pociąga jednak za sobą wyłączenia prawa do autokontroli i skorygowania błędów. Ustawodawca przewidział, że przedsiębiorca ma 14 dni na ewentualną korektę deklaracji od dnia doręczenia upoważnienia. Warto podkreślić, że prawo to aktualizuje się jedynie przy kontroli w zakresie przepisów prawa podatkowego, a nie np. prawa celnego. Oznacza to, że ewentualna korekta deklaracji jest składana już w czasie trwania kontroli celno-skarbowej, co nie może mieć miejsca w przypadku kontroli podatkowej, gdyż na czas jej trwania uprawnienie do skorygowania deklaracji w zakresie objętym tą kontrolą zostaje zawieszone.
Zapraszamy do zapoznania się z całym artykułem do internetowego wydania Rzeczpospolitej.
