Przepisy o podatku od przychodów z budynków regulują sposób jego odliczenia lub zwrotu. Okazuje się jednak, że formularz zeznania rocznego CIT-8 (wersja 28 i 29) kreuje mechanizm tego odliczenia niekoniecznie w zgodzie z obowiązującymi przepisami. W zależności od sytuacji spółki – może się to okazać korzystne lub utrudnić odzyskanie podatku.
Upłynął już termin na złożenie zeznania rocznego CIT za 2019 rok, a więc podatnicy mogą występować z wnioskiem o zwrot nieodliczonego podatku od przychodów z budynków (tzw. podatek minimalny). W niektórych przypadkach kwota podlegająca zwrotowi, jaka wynikała z deklaracji, mogła wzbudzić wątpliwości. Sposób, w jaki formularz zeznania zalicza wpłaty dokonane w ciągu roku na poczet zobowiązania podatkowego oraz jak liczy kwoty nadpłaty i nieodliczonego podatku minimalnego, może być niespójny z przepisami.
Podstawowe zasady odliczenia podatku minimalnego
W trakcie roku podatnicy są zobowiązani uiszczać podatek minimalny za każdy miesiąc, a tak uiszczoną kwotę mogą odliczać od zaliczek na podatek dochodowy. Przepis pozwala też zaniechać zapłaty podatku minimalnego, jeśli jest niższy niż zaliczka. W praktyce więc najczęściej podatnicy dokonują jednej wpłaty w miesiącu na poczet CIT, tj. zaliczkę na podatek lub podatek minimalny – w zależności od tego, która kwota jest wyższa.
Następnie w zeznaniu rocznym podatnik ma prawo odliczyć nieodliczony w ciągu roku podatek minimalny od kwoty rocznego zobowiązania CIT. W części, w jakiej nie jest to wykonalne, podatek minimalny powinien podlegać zwrotowi na wniosek, po uprzedniej weryfikacji rozliczeń przez fiskusa.
Przeanalizujmy na przykładach liczbowych, jak formularz CIT-8 może wpłynąć na proces odzyskiwania zapłaconego podatku minimalnego:
Przykład 1: Spółka dokonywała w trakcie roku kalkulacji zaliczek na podatek dochodowy i podatku minimalnego oraz wpłacała wyższą z tych kwot w danym miesiącu. Łączna kwota wpłaconych w ciągu roku zaliczek wynosiła 1.000.000 zł. W dwóch miesiącach spółka dokonała wpłaty podatku minimalnego o łącznej wartości 150.000 zł. Roczne zobowiązanie z tytułu podatku minimalnego wynosiło 900.000 zł, a roczna kwota podatku należnego – 1.000.000 zł.
Spółka dokonała łącznej sumy wpłat w wysokości 1.150.000 zł i jak wynika z wypełnionego zeznania, kwota nadpłaconego podatku wyniosła 150.000 zł. Zgodnie z formularzem CIT-8, kwota ta zostanie zwrócona podatnikowi jako nadpłata (poz. 234 w wersji 28 i poz. 249 w wersji 29).
Zwróćmy więc uwagę, że Spółka wpłaciła zaliczki w łącznej kwocie pokrywającej roczne zobowiązanie podatkowe. Wpłacony podatek minimalny nie został odliczony w ciągu roku, więc można by go rozliczyć w zeznaniu rocznym. Nie było jednak nieuregulowanego zobowiązania, od którego można by dokonać odliczenia. Analizując liczby i przepisy, Spółka powinna wystąpić o zwrot nieodliczonego podatku minimalnego i w ten sposób odzyskać pieniądze. Jednak formularz CIT-8 sumuje wszystkie wpłaty, a ich nadwyżkę nad zobowiązaniem rocznym z tytułu podatku minimalnego traktuje jako nadpłatę.
Okazuje się więc, że Spółka znalazła się w korzystniejszej sytuacji niż by wynikało z przepisów – prawdopodobnie odzyska wpłacony podatek minimalny bez formalnego wniosku i bez dodatkowej kontroli rozliczeń.
Przykład 2: Załóżmy, że ta sama Spółka na początku roku zdecydowała o wyborze zaliczek w formie uproszczonej. Kwota miesięcznej zaliczki wyniosła 50.000 zł, zaś podatek minimalny – 75.000 zł miesięcznie. W konsekwencji, Spółka wpłacała przez 12 miesięcy podatek minimalny w wymaganej wysokości (łącznie 900.000 zł).
Mając na uwadze, że roczne zobowiązanie CIT wyniosło 1.000.000 zł, Spółka powinna móc odliczyć w zeznaniu rocznym zapłacony podatek minimalny w kwocie 900.000 zł. Tym samym będzie zobowiązana do zapłaty 100.000 zł w ramach rocznego rozliczenia. Potwierdzają to również obliczenia dokonane w zeznaniu CIT-8.
Roczne rozliczenie CIT nie budzi więc wątpliwości w kontekście odliczenia podatku minimalnego w przypadkach, gdy:
- roczna kwota zobowiązania podatkowego jest wyższa od rocznego podatku minimalnego, oraz
- nadwyżka zobowiązania rocznego CIT ponad wpłacone zaliczki pozwala na potrącenie zapłaconego i nieodliczonego podatku minimalnego.
Przykład 3: Tym razem przeanalizujmy sytuację, w której ta sama Spółka ustalała dochód na potrzeby obliczenia należnych zaliczek w ciągu roku (nie wybrała metody uproszczonej). Dokonała jednak rewizji wartości początkowej nieruchomości i okazało się, że była zaniżona. Prawidłowo obliczona miesięczna kwota podatku minimalnego powinna wynosić 90.000 zł (zamiast 75.000 zł). Na potrzeby tego przykładu w trzech miesiącach roku podatkowego kwota zaliczki była niższa od podatku minimalnego, więc Spółka wpłaciła należny podatek minimalny do urzędu skarbowego.
W rocznym zeznaniu skalkulowane zostały następujące kwoty:
- należnych i zapłaconych zaliczek: 900.000 zł
- należnego podatku minimalnego: 1.080.000 zł
- zapłaconego podatku minimalnego: 270.000 zł.
Przy niezmienionym zobowiązaniu rocznym CIT na poziomie 1.000.000 zł, które jest wyższe o 100.000 zł od wpłaconych zaliczek, Spółka powinna móc rozliczyć z tą kwotą zapłacony podatek minimalny, a w pozostałej części (170.000 zł) – wystąpić o jego zwrot.
Tymczasem deklaracja CIT-8 wylicza, że kwota nieodliczonego podatku minimalnego do zwrotu na wniosek wynosi 80.000 zł (poz. 229 w wersji 28 i poz. 241 z wersji 29), a kwota nadpłaty podatku wynosi 90.000 zł. Okazuje się bowiem, że niezależnie od innych okoliczności formularz zeznania CIT-8 jako kwotę do zwrotu na wniosek wskazuje zawsze dodatnią różnicę pomiędzy wyższym zobowiązaniem rocznym z tytułu podatku minimalnego a niższym zobowiązaniem rocznym CIT. Taka nadwyżka będzie wskazana do zwrotu na wniosek nawet w przypadku, gdy przez cały rok podatnik nie dokona żadnej wpłaty z tytułu podatku minimalnego (wpłacane wyłącznie zaliczki).
W oparciu o przeanalizowane przykłady można wnioskować, że na wysokość podatku minimalnego do zwrotu na wniosek podatnika mają wpływ jedynie dwie wartości – roczne zobowiązanie z tytułu CIT i roczna kwota podatku minimalnego. Zatem w kontekście odzyskiwania nieodliczonego podatku minimalnego nie będzie mieć znaczenia, czy i w jakiej wysokości podatnik będzie wpłacał w ciągu roku zaliczki lub podatek minimalny (czy też obie te kwoty).
