Debt to equity swap czyli
Konwersja długu na kapitał zakładowy. W praktyce gospodarczej często dochodzi do sytuacji, w której wierzyciel zgadza się na otrzymanie udziałów w spółce będącej dłużnikiem, zamiast spłaty udzielonego finansowania. Zgodnie z aktualnym orzecznictwem, konwersja długu na kapitał powinna być traktowana jako wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki, gdyż w konsekwencji transakcji dochodzi do zamiany wierzytelności w inne prawo majątkowe. Poznawszy istotę konwersji powstaje pytanie, jakie skutki podatkowe odpowiednio dla dłużnika i dla wierzyciela wynikną w efekcie przeprowadzenia konwersji długu na kapitał?
Skutki dla dłużnika
Jeżeli wartość wierzytelności jest równa wartości wydanych udziałów, wtedy transakcja jest neutralna podatkowo. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na powiększenie kapitału zakładowego. Sytuacja komplikuje się, jeżeli wartość wierzytelności przewyższa wartość wydanych udziałów. Można znaleźć w orzecznictwie stanowisko organów interpretacyjnych (przykładowo sygn. 0111-KDIB2-3.4010.388.2018.2.LG), zgodnie z którym w takim przypadku dłużnik będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu z nieodpłatnego umorzenia zobowiązania.
Konwersja długu na kapitał nie stanowi ani dostawy towaru ani świadczenia usługi. Z tego powodu, transakcja pozostaje poza zakresem opodatkowania w podatku od towarów i usług. Z drugiej strony, spółka będzie zobowiązana do zapłaty 0,5% podatku od czynności cywilnoprawnych od kwoty konwertowanego kapitału, na kapitał zakładowy. Konwersja długu na kapitał jest bowiem uznawana za zmianę umowy spółki.
Skutki dla wierzyciela
Konwersja długu na kapitał spowoduje dla wierzyciela konieczność rozpoznania przychodu z zysków kapitałowych wynikający z wniesienia do spółki aportu niepieniężnego. Przychód należy określić zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT tj. w wysokości określonej w statucie, umowie spółki lub umowie o podobnym charakterze. Alternatywnie, gdy wartość wierzytelności nie została określona w umowie lub jej wartość odbiega od rynkowej, wtedy należy rozpoznać przychód w wysokości rynkowej. Przychód stanowić będzie kwota kapitału wraz ze skapitalizowanymi bądź należnymi odsetkami.
Przed wprowadzeniem w 2019 r art. 15 ust 1j pkt 2a ustawy o CIT kwestia rozpoznania kosztów w przypadku konwersji wierzytelności własnej budziła wątpliwości i była przedmiotem licznych wniosków o interpretację. Zgodnie z obecnymi przepisami, wierzyciel będzie mógł rozpoznać koszty uzyskania przychodów w kwocie równej wartości wierzytelności własnej, nie wyższej jednak niż wartość rynkowa (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.569.2019.2.AB). Kosztem będzie część kapitałowa długu bez powiększenia o kwotę odsetek naliczonych bądź skapitalizowanych.
W konsekwencji powyższego, jeżeli konwersja długu na kapitał będzie dotyczyć wyłącznie części kapitałowej, taka transakcja będzie podatkowo neutralna. W innym przypadku, dochód do opodatkowania po stronie wierzyciela stanowić będzie kwota odsetek naliczonych bądź skapitalizowanych na wierzytelności.
W przypadku konwersji wierzytelności nabytej, kosztem uzyskania przychodu będą faktycznie poniesione, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów wydatków na jej nabycie.
Skutki podatkowe: konwersja długu na kapitał vs aport
Z perspektywy dłużnika oraz podmiotu otrzymującego aport, przychody otrzymane na utworzenie bądź powiększenie kapitału zakładowego nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu jeżeli wartość wierzytelności bądź przedmiotu aportu jest równa wartości wydanych udziałów. Do przychodów nie zalicza się również kwot otrzymanych przy wydaniu udziałów i przekazanych na kapitał zapasowy.
Z perspektywy wierzyciela oraz odpowiednio podmiotu wnoszącego aport skutki konwersji długu na kapitał oraz wniesienia również są tożsame – konieczność rozpoznania przychodu z zysków kapitałowych oraz możliwość rozpoznania kosztów uzyskania przychodów na transakcji.
