W 2021 roku dla niektórych podatników mniej korzystna amortyzacja

Spread the love

Od stycznia 2021 roku obowiązują nowe przepisy w zakresie amortyzacji. Najmniej korzystne zmiany dotyczą używanych środków trwałych oraz podatników korzystających ze zwolnienia z podatków dochodowych. W ramach tzw. estońskiego CIT, pojawiła się też możliwość zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na środki trwałe, na długo zanim te zostaną nabyte.

Nowy rok jak zwykle przyniósł sporo zmian w przepisach podatkowych. Nie ominęło to także przepisów dotyczących amortyzacji podatkowej. Dwie najważniejsze z tych zmian dotyczą zmiany definicji używanych środków trwałych, co ma istotne znacznie przede wszystkim w przypadku składników majątku wykupywanych po okresie używania ich na podstawie umowy leasingu oraz zniesienia możliwości ustalania stawek indywidualnych w przypadku wykorzystywania ich w działalności zwolnionej z opodatkowania. Nie są to jednak jedyne zmiany w amortyzacji, na które warto zwrócić uwagę.

Już nie te same składniki używane

Dla podatników ważną zmianą w zakresie amortyzacji jest zmiana definicji „używanych środków trwałych”. Takie środki trwałe mogą być amortyzowane za pomocą indywidualnych stawek amortyzacyjnych, co w wielu przypadkach jest rozwiązaniem dość korzystnym.

Od 1 stycznia 2021 r. w wyniku nowelizacji przepisów środki trwałe uznawane są za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez:

Okres 6 miesięcy – dla środków trwałych z grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportowych (w tym samochodów osobowych)
Okres 60 miesięcy – dla niektórych budynków i budowli.

Do końca 2020 r. w definicji tej nie było wymogu, aby takie środki trwałe były używane przez inny podmiot. A zatem również środki trwałe używane wcześniej przez podatnika (np. na podstawie umowy leasingu operacyjnego) mogły być uznane za używane. Teraz należy udowodnić, że składnik majątku był wcześniej używany (czego nie należy mylić z własnością czy posiadaniem) przez inny niż podatnik podmiot. Co oznacza, że gdy podatnik wykupi używany wcześniej na podstawie umowy, która nie dawała mu prawa do amortyzacji, składnik majątku i wprowadzi go do własnej ewidencji środków trwałych, nie będzie mógł ustalić dla niego indywidualnej stawki amortyzacyjnej na podstawie przepisów o „używanych środkach trwałych”. Szczególne znaczenie zmiana ta ma w przypadku środków trwałych wykupionych po zakończeniu umowy leasingu lub w przypadku skorzystania z tzw. leasingu zwrotnego. Nowe rozwiązania – co w tym przypadku jest dość oczywiste – stosuje się do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych począwszy od 1 stycznia 2021 r.

Podatnicy zwolnieni bez stawek indywidualnych

Jedna z ważnych zmian wprowadzonych w przepisach o amortyzacji 1 stycznia 2021 roku dotyczy ograniczenia możliwości stosowania stawek indywidualnych w przypadku podatników zwolnionych z podatku dochodowego. Oznacza to, że podatnicy tacy mogą stosować wyłącznie stawki amortyzacyjne wynikające z tabeli stawek amortyzacyjnych stanowiącej załącznik odpowiednio do ustawy o CIT oraz ustawy o PIT. Stawek takich nie można już ani podwyższać ani obniżać.

Ograniczenia takie dotyczą podatników CIT i PIT w przypadku działalności, z której dochody podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, w całym okresie korzystania z takiego zwolnienia. W przypadku podatników PIT ograniczenie dotyczy dodatkowo działalności, z której przychody podlegają opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatkiem tonażowym lub zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji, o którym mowa w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, w okresie tego opodatkowania.

Dotychczas, firmy korzystające ze zwolnień optymalizowały swoje podatki w ten sposób, że w okresie korzystania ze zwolnienia obniżały stawki amortyzacyjne (niekiedy nawet do 0), ponieważ nie były zainteresowane wzrostem kosztów podatkowych. Natomiast po okresie zwolnienia stawki te podnosiły, aby zmaksymalizować koszty i tym samym obniżyć płacone podatki. Podobnie postępowali podatnicy korzystający z opodatkowania ryczałtem, przenosząc większość związanych z tym kosztów na okres opodatkowania według jednej z ogólnych zasad (skala lub stawka liniowa).

Warto jednak pamiętać, że nowe ograniczenie stosuje się do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych począwszy od 1 stycznia 2021 r. Tym samym zmiana stawki amortyzacji i stosowanie stawek indywidualnych nadal jest możliwe w przypadku, gdy składnik majątku został przyjęty do używania do końca grudnia 2020 r.

Covidowa amortyzacja nieco dłużej

Obowiązujące od 1 stycznia 2021 roku przepisy wydłużyły również okres, w którym podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 i wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Za towary związane z przeciwdziałaniem COVID-19 uważa się w szczególności: maseczki ochronne, respiratory, środki odkażające, medyczną odzież ochronną, ochraniacze na obuwie, rękawiczki, okulary, gogle, środki do dezynfekcji i higieny rąk.

Pierwotnie prawo do jednorazowej amortyzacji dotyczyło wyłącznie środków trwałych wprowadzonych do ewidencji w 2020 r. Zmiana przepisów wydłużyła jednak obowiązywanie tej preferencji do końca miesiąca, w którym zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.

Dla małych firm wyższe odpisy jednorazowe

W 2021 r. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej będą mogli dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych w wyższej wysokości. Rok wcześniej łączna wartość takich odpisów nie mogła przekroczyć 219 000 zł. W 2021 r. jest to 226 000 zł. Możliwość taka dotyczy środków trwałych należących do grupy 3–8 KŚT za wyjątkiem samochodów osobowych.

Odpisu dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości odpisów amortyzacyjnych. Nadwyżka ponad limit amortyzowana jest na normalnych zasadach z zastosowaniem właściwych stawek amortyzacyjnych.

Przypomnijmy, że limit przychodów decydujący o statusie małego podatnika dla celów PIT i CIT w roku 2021 wynosi 9 031 000 zł.

Warto też pamiętać, że wszyscy podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, niezależnie od posiadanego statusu, mogą skorzystać z preferencyjnej amortyzacji i dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3–6 i 8 klasyfikacji w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 000 zł.

Zasady specjalne w estońskim CIT

Warto też pamiętać, że ze zmianami w przepisach o amortyzacji związane są nowe regulacje dotyczące tzw. estońskiego CIT, które zaczęły obowiązywać 1 stycznia 2021 r. Przewidują one bowiem dwie formy: ryczałt od przychodów spółek kapitałowych lub alternatywnie wykorzystanie specjalnego funduszu inwestycyjnego, który umożliwi szybsze rozliczenie amortyzacji. Zaletą funduszu jest to, że pozwala on na korzystanie z ulg i odliczeń, a także na doliczanie straty podatkowej, co w przypadku ryczałtu możliwe nie jest.

Sam fundusz umożliwia jednorazowe zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na środki trwałe, które zostaną zakupione dopiero w przyszłości. Fundusz tworzony jest z zysku uzyskanego w poprzednim roku podatkowym. Powinien on być wpłacony na specjalny, wyodrębniony rachunek. Wpłata nie może być jednak wyższa niż zysk osiągnięty w poprzednim roku podatkowym. Co więcej, wpłacone środki nie mogą pochodzić z zewnętrznych źródeł finansowania (np. pożyczek, dotacji czy subwencji). Odpis taki staje się kosztem podatkowym już w momencie wpłaty na taki rachunek. Podatnik musi je wydatkować na cele inwestycyjne nie później niż w kolejnym roku podatkowym (termin ten można jednak wydłużyć nawet do trzech lat składając odpowiednie oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego). Co jednak istotne, środki z funduszu mogą być wykorzystane tyko na zakup środków trwałych z grupy 3-8 klasyfikacji, co oznacza, że nie da się tą drogą sfinansować np. zakupu budowli.

Kwota odpisu na fundusz stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.