Z dniem 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z 6 grudnia 2024 roku o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1863) – zwana dalej „ustawą zmieniającą”. Część pakietu nowelizacji koncentruje się na uproszczeniu obowiązków sprawozdawczych, szczególnie dla mniejszych podmiotów gospodarczych.
Nowe limity dla jednostek mikro i małych
Ustawodawca zdecydował się na podniesienie progów kwalifikujących do uproszczeń w sprawozdawczości, co znajduje odzwierciedlenie w nowych definicjach jednostek mikro, małych oraz nowych kategoriach jednostek, tj. średnich i dużych, o czym szerzej pisaliśmy tutaj.
Nowe progi kwalifikujące do uproszczeń mają, zgodnie z art. 14 ust. 3. ustawy zmieniającej, zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2023 r. W związku z tym, podmioty sporządzające aktualnie sprawozdania finansowe za 2024 r. determinują swój status jednostki, biorąc pod uwagę nowe limity przychodów i sumy aktywów bilansu.
Uproszczenia w sprawozdawczości już w sprawozdaniach finansowych za 2024 rok
Kluczową zmianą w zakresie uproszczeń w sprawozdawczości jest ich uzależnienie od statusu jednostki (mikro, małej, średniej, dużej), a nie od obowiązku badania. Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 45 ust. 3 pkt. 1) UoR wyłącznie sprawozdanie finansowe jednostki innej niż jednostka mikro i jednostka mała obejmuje zestawienie zmian w kapitale własnym (ZZwK) i rachunek przepływów pieniężnych (RPP). W związku z powyższym, jeżeli jednostka spełnia kryteria kwalifikujące ją jako jednostkę małą, a zgodnie z art. 64 podlega obowiązkowi badania, to nie ma obowiązku sporządzenia ZZwK i RPP „z urzędu”, bez konieczności podejmowania uchwały przez Zgromadzenie Wspólników o stosowaniu w/w uproszczenia.
Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 49c ust.1 UoR decyzji Zgromadzenia Wspólników w zakresie sprawozdawczości wymagają jedynie:
- wybór formy sporządzania sprawozdania finansowego (zgodnie z Załącznikiem nr 1, 4, 5),
- rezygnacja ze sporządzania sprawozdania z działalności.
Okres przejściowy
Ministerstwo Finansów wprowadziło również praktyczne rozwiązania dotyczące okresu przejściowego. Wszystkie dotychczasowe decyzje podjęte przez organy zatwierdzające przed 1 stycznia 2025 roku zachowują moc prawną w odniesieniu do sprawozdań za rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2023 roku. Oznacza to, że jednostki nie muszą podejmować nowych uchwał przed sporządzeniem sprawozdań za 2024 rok, o ile spełniają kryteria uproszczeń. Nowa uchwała będzie wymagana jedynie w sytuacji, gdy podmiot zechce zmienić zakres stosowanych uproszczeń. Zgodnie z art. 14 ust. 9 ustawy zmieniającej, decyzje podjęte przed wprowadzeniem nowych przepisów, dotyczące sprawozdań za 2024 r., pozostają w mocy, co oznacza, że obowiązek dostosowania uchwał do nowych regulacji może zostać odroczony do sprawozdań za 2025 r.
Skutek zmian
Zwiększenie progów dla jednostek mikro i małych skutkuje poszerzeniem kręgu podmiotów, które mogą korzystać z dotychczasowych uproszczeń w zakresie sprawozdawczości finansowej. Oznacza to dla wielu podmiotów ograniczenie obciążenia pracowników działów finansowo-księgowych procesem zamknięcia roku już w bieżącym okresie, tj. dla sprawozdań finansowych sporządzanych do dnia 31.03.2025.
