Z początkiem 2021 roku zaczął obowiązywać pakiet zmian w zakresie podatku od towarów i usług, określany mianem SLIM VAT. Większość wprowadzonych regulacji upraszcza dotychczasowe rozliczenia lub likwiduje istniejące niejasności. Niebawem podatnicy zyskają ministerialne objaśnienia do tych zmian.
Projekt objaśnień to 49-stronicowy dokument omawiający wprowadzone zmiany. Wiele zagadnień dodatkowo opatrzonych jest przykładami, aby zobrazować ich zastosowanie w praktyce. Projekt objaśnień został opublikowany 18 stycznia. Przez 14 dni od tego momentu, a więc do 1 lutego MF czekało na zgłaszanie uwag. Niebawem można się więc spodziewać publikacji ostatecznej wersji wytycznych.
Prezenty małej wartości podrożały
Wytyczne MF rozpoczyna zagadnienie prezentów małej wartości. Jak wiadomo od 1 stycznia 2021 r. wartość takich prezentów wzrosła dwukrotnie i wynosi obecnie 20 zł (do 31 grudnia 2020 r. było to 10 zł)
Zmiana ta oznacza, że od tego roku przedsiębiorcy mogą bez podatku przekazać szerszy katalog prezentów dla swoich kontrahentów / klientów, bez prowadzenia ich ewidencji. Trzeba jednak pamiętać – co również akcentuje w swoich Objaśnieniach MF – od 1 stycznia 2021 r. nie zmieniły się zasady związane z rozliczaniem VAT od nieodpłatnego przekazania towarów podlegającego opodatkowaniu.
Korekta faktur
Największą część Objaśnień poświęcono zmianom w zakresie korekty faktur. Kluczowa zmiana wprowadzona w tym zakresie od początku 2021 roku dotyczy tego, że korygując faktury in minus zniesiony został warunek uzyskania potwierdzenia ich otrzymania przez nabywcę towarów lub usługobiorcę. W konsekwencji przedsiębiorca może obniżyć podstawę opodatkowania i VAT należnego już w momencie wystawienia faktury. Jednak, aby było to możliwe, musza być łącznie spełnione trzy warunki. Po pierwsze, z posiadanej przez podatnika dokumentacji musi wynikać, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia usług. Innymi słowy, że nabywca wie, że zmieniły się warunki danej transakcji, które powodują zmniejszenie wynagrodzenia. Po drugie, z posiadanej dokumentacji wynika, że warunki te zostały spełnione na moment dokonywania przez podatnika korekty. Ostatni trzeci warunek to faktura korygująca musi być zgodna z posiadaną dokumentacją w zakresie uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunku obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług oraz w zakresie spełnienia tych uzgodnionych warunków.
Ministerstwo w swoich Objaśnieniach podkreśla, że nabywca towaru lub usługi, w przypadku wystąpienia przesłanek do zmniejszenia podstawy opodatkowania i podatku należnego przez kontrahenta musi obniżyć kwotę podatku naliczonego.
Bardzo ważne w zakresie korekty in minus jest także stosowanie starych i nowych zasad. W przypadku faktur korygujących, w tym faktur korygujących in minus wystawionych przed 1 stycznia 2021 r. stosuje się przepisy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r. Podatnicy do końca 2021 r. w odniesieniu do faktur korygujących in minus wystawionych od 1 stycznia 2021 r. nie muszą stosować nowych zasad rozliczania tych faktur korygujących. Do rozliczania faktur korygujących in minus wystawionych od 1 stycznia 2021 r. podatnicy mogą wybrać stosowanie zasad dotychczasowych, obowiązujących do 31 grudnia 2020 r. Jest to możliwe, ale pod pewnym warunkiem. A mianowicie wybór stosowania dotychczasowych zasad musi być uzgodniony na piśmie pomiędzy dostawcą towarów lub świadczącym usługi, a ich nabywcą, przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w roku 2021 r. I co ważne, jeśli podatni zrezygnuje ze stosowania dotychczasowych zasad, nie będzie mógł ponownie do nich wrócić w trakcie 2021 roku. Warto o tym pamiętać, podejmując odpowiednie decyzje w tym zakresie.
Resort finansów w projekcie Objaśnień przypomina także o zasadach korekt in plus. W zależności od momentu, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania, podatnik musi skorygować podstawę opodatkowania w rozliczeniu za okres, w którym przyczyna do takiego działania zaistniała.
Ujednolicenie stosowanych kursów
Jedna ze zmian, która obowiązuje od początku tego roku dotyczy stosowania takich samych kursów walut w rozliczeniu podatku dochodowego i VAT. Co ważne, to rozwiązanie opcjonalne – przedsiębiorca może z niego skorzystać, ale nie musi.
W konsekwencji, przyjęcie w VAT zasad obowiązujących dla tego podatnika w podatkach dochodowych oznacza stosowanie spójnych kursów walut do przeliczenia podstawy opodatkowania w VAT i do przeliczenia przychodu w podatkach dochodowych. Przedsiębiorca, który nie zdecyduje się na ujednolicenie przeliczeń w swojej firmie, będzie stosował dotychczasowe zasady dla celów VAT.
WIS z terminem ważności
Ostatnia duża część Objaśnień do SLIM VAT dotyczy Wiążącej Informacji Stawkowej. Główna zmiana wprowadzona z początkiem 2021 r. to wprowadzenie terminu ważności dla WIS. Wynosi on teraz 5 lat od dnia ich wydania. Poprzednie regulacje nie definiowały tego zagadnienia, co oznaczało, że WIS były ważne bezterminowo.
W konsekwencji wszystkie WIS (jak również decyzje o zmianie WIS) wydane do 31 grudnia 2020 r. pozostają ważne (przez 5 lat licząc od 1 stycznia 2021 r.) do 1 stycznia 2026 r. (przy założeniu że nie nastąpi zmiana ustawy o VAT lub rozporządzenia wydanego na jej podstawie odnoszących się do towaru albo usługi będących przedmiotem WIS).
MF w Objaśnieniach podkreśla, że po utracie ważności WIS podatnik będzie mógł wystąpić o nową, choć jeśli przepisy się nie zmienią, podatnik nie będzie musiał tego robić. Aktualna bowiem pozostanie klasyfikacja i stawka wskazana w posiadanej poprzednio WIS.
W projekcie Objaśnień omówione zostały też mniejsze zmiany w przepisach, np. dotyczące mechanizmu podzielonej płatności, czy w zakresie uproszczeń w eksporcie. Każde z opisanych rozwiązań poparte jest przykładami.
Więcej na temat SLIM VAT piszemy w artykule: SLIM VAT na finiszu legislacyjnym oraz Ruszyły prace nad kolejnymi uproszczeniami w VAT
Projekt Objaśnień: Konsultacje podatkowe w sprawie objaśnień podatkowych w zakresie pakietu rozwiązań „Slim VAT” – Ministerstwo Finansów – Portal Gov.pl (www.gov.pl)
