Polski Ład wprowadzi tymczasowe zajęcie ruchomości

Spread the love

Kolejną zmianą, którą od 2022 r. przewidują przepisy Polskiego Ładu, jest wprowadzenie do ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej instytucji tymczasowego zajęcia ruchomości. Obok nabycia sprawdzającego jest to kolejne narzędzie mające na celu ochronę finansów publicznych.

Podstawowe zasady

Już dziś naczelnik urzędu skarbowego może jako organ egzekucyjny przejmować ruchomości, jednak istniejące przepisy przewidują w tym zakresie wiele ograniczeń.

Projektowane regulacje przewidują, że do tymczasowego zajęcia ruchomości (np. pojazdów, maszyn, komputerów) może dojść w toku kontroli celno-skarbowej. Zajęcia takiego dokona funkcjonariusz prowadzący kontrolę, jeżeli stwierdzi, że wobec zobowiązanego prowadzona jest egzekucja administracyjna. Weryfikacja dokonywana będzie na podstawie danych z systemu EGAPOLTAX.

Tymczasowego zajęcia dokonać będzie można także w trakcie kontroli drogowej albo granicznej, jeśli kontrolujący ujawni majątek ruchomy dłużnika.

W efekcie naczelnik urzędu celno-skarbowego nabędzie tymczasowe prawo do rozporządzania ruchomościami zobowiązanego. Zajęcie takie nie będzie mogło trwać dłużej niż 96 godzin od momentu podpisania odpowiedniego protokołu przez funkcjonariusza. Przepisy nie przewidują możliwości odwołania się od protokołu.

Kim jest zobowiązany?

Tymczasowe zajęcie ruchomości można będzie zastosować wobec tzw. zobowiązanego w rozumieniu ustawy o postępowaniu egzekucyjnym. Zobowiązanym jest osoba lub jednostka:

która nie wykonała terminowo obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym lub
wobec której nie minął jeszcze termin uregulowania zobowiązania ale zachodzi obawa, że brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić efektywne dokonanie egzekucji.

Aby móc zastosować tymczasowe zajęcie ruchomości, tytuły wykonawcze na podstawie których prowadzona jest egzekucja wobec zobowiązanego muszą obejmować należności pieniężne łącznie przekraczające 10 tys. zł. Nie uwzględnia się w tej kwocie odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie, kosztów upomnienia i egzekucyjnych.

Co dzieje się w trakcie wyznaczonych 96 godzin?

Organ egzekucyjny (naczelnik urzędu skarbowego) dokona ponownej weryfikacji istnienia oraz wysokości zadłużenia zobowiązanego.

Jeżeli zobowiązany nadal nie wykonał zobowiązania, a organ egzekucyjny nie stwierdzi innych przesłanek wskazanych w przepisach, zajęcie ruchomości zostaje zatwierdzone (w tym zakresie wydawane jest postanowienie). Z chwilą wydania postanowienia o zatwierdzeniu tymczasowego zajęcia ruchomości tymczasowe zajęcie stanie się zajęciem egzekucyjnym.

Natomiast w sytuacji, w której zobowiązanie zostanie wykonane a należności spłacone, bądź też organ stwierdzi inne przesłanki wykluczające zajęcie ruchomości – organ wyda postanowienie o odmowie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości.

Jeżeli po podpisaniu protokołu dojdzie do zbycia ruchomości, organ egzekucyjny może i tak zatwierdzić tymczasowe zajęcie ruchomości, a zbycie będzie bezskuteczne.

Czy zawsze będzie można dokonać tymczasowego zajęcia?

Przepisy przewidują sytuacje, w których nie będzie mogło dojść do tymczasowego zajęcia ruchomości. Nie można go będzie dokonać w przypadku:

okazania przez zobowiązanego funkcjonariuszowi dowodu stwierdzającego wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu wykonania obowiązku albo rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych (odroczenie),
ruchomości podlegających wyłączeniu lub zwolnieniu z egzekucji administracyjnej, w sytuacjach opisanych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym,
pieniędzy ani ruchomości ulegających łatwemu zepsuciu oraz zwierząt,
ruchomości o wartości znacznie przewyższającej kwotę niezbędną do zaspokojenia egzekwowanej wartości pieniężnej (nie sprecyzowano przy tym, kiedy taka sytuacja będzie miała miejsce).

Dokonano tymczasowego zajęcia. Co zrobić?

Najprostszym rozwiązaniem jest uiszczenie należności. W efekcie zajęcie ruchomości stanie się bezprzedmiotowe, a organ egzekucyjny wyda postanowienie o odmowie tymczasowego zajęcia.

Jeżeli organ egzekucyjny wydał już postanowienie o zatwierdzeniu tymczasowego zajęcia ruchomości, zobowiązany będzie mógł je zaskarżyć poprzez złożenie zażalenia.

Jaki jest cel wprowadzenia tymczasowego zajęcia ruchomości?

Celem nowych regulacji ma być zwiększenie efektywności egzekucji administracyjnej należności pieniężnych. W założeniu nowe rozwiązanie ma stanowić ograniczoną do minimum ingerencję w prawo własności podatnika i ma być jak najmniej uciążliwe.

Projektowane przepisy budzą jednak wątpliwości, w szczególności w zakresie ograniczonej możliwości obrony przed tymczasowym zajęciem (brak ścieżki odwoławczej na etapie protokołu) czy swobody podejmowania przez organy decyzji odnośnie ruchomości, które zostaną zajęte. Potencjalne pole do nadużyć może również pozostawić dowolność w interpretacji pojęcia ruchomości „znacznie przekraczających” wartość egzekwowanej należności.

Źródło: https://legislacja.gov.pl/projekt/12349409/katalog/12805432#12805432