Obiekt może być budynkiem, tylko gdy ma powierzchnię użytkową

Spread the love

Wydana ostatnio uchwała NSA rozstrzyga, iż obiekt budowlany, który spełnienia kryteria bycia budynkiem, a został w przepisach prawa budowlanego wymieniony w katalogu obiektów stanowiących budowle, może być opodatkowany podatkiem od nieruchomości na zasadach właściwych budowli, jeśli lepiej charakteryzuje go inny parametr niż powierzchnia użytkowa.

Postanowieniem NSA z 13 lipca 2021 r. przedstawiono składowi siedmiu sędziów NSA do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: czy obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy – Prawo budowlane w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 tej ostatniej ustawy.

Rozstrzygając te wątpliwości, w uchwale siedmiu sędziów z 29 września 2021 r. (sygn. akt III FPS 1/21) NSA uznał, że obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu prawa budowalnego, może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek, jeżeli spełnia kryteria bycia budynkiem wymienione art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a jego wyróżniającą cechą jest powierzchnia użytkowa.

NSA podkreślił też, że analiza przepisów i piśmiennictwa dotyczącego regulacji prawa budowlanego prowadzi do wniosku, że każdy obiekt budowlany który nie jest budynkiem i obiektem małej architektury, powinien stanowić budowlę. W konsekwencji, posłużenia się konstrukcją otwartego katalogu budowli zawartego w art. 3 pkt 3 prawa budowlanego, prowadzi do wniosku, że każdy obiekt budowlany, który nie posiada parametrów budynku i nie jest obiektem małej architektury powinien zostać zaliczony do kategorii budowli. Oznacza to także, że obiekt spełniający kryteria budynku na gruncie prawa budowlanego nie może być budowlą.

Zdaniem NSA inaczej kwestia ta wygląda w przypadku przepisów podatkowych, przy czym pod uwagę powinien być brany w tym przypadku: po pierwsze wyrok Trybunału Konstytucyjnego z13 września 2011 r. (sygn. P 33/09).; po drugie – fakt, że przepisy podatkowe zawierają własną definicję budynku i po trzecie – że trzeba w tym przypadku uwzględnić cele fiskalne, które przyjęte regulacje powinny realizować.

Odnosząc się do tych zagadnień, NSA zauważył przede wszystkim, że z powołanego orzeczenia TK wynika, że zawarty w przepisach ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (art. 3 pkt 3) katalog obiektów uznawanych za budowle ma charakter zamknięty. Podkreślił też, że identyfikowanie przedmiotu opodatkowania odnoszącego się do budynku powinno następować z uwzględnieniem takiego parametru jak podstawa opodatkowania. Skoro zaś parametrem budynku wyznaczającym podstawę opodatkowania jest jego powierzchnia użytkowa, do której odniesienie znajduje określona stawka podatkowa, to nie do zaakceptowania jest aby, mimo że podstawowe cechy techniczne i użytkowe danego obiektu to przestrzeń lub pojemność (które są neutralne podatkowo), to iluzoryczna lub niemożliwa do ustalenia powierzchnia miałyby stanowić o wysokości zobowiązania podatkowego.

W konsekwencji, wyjątkowa specyfika m.in. takich budowli jak zbiorniki, których podstawowym parametrem technicznym i użytkowym jest przestrzeń, pojemność, może determinować ich traktowanie dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości jako budowli nawet jeżeli posiadają cechy budynku wymienione w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

Sąd w ustnym uzasadnieniu odniósł się także do orzeczenia TK z dnia 13 grudnia 2017 r. (sygn. SK 48/15), w którym stwierdzono, iż uznanie za budowlę obiektu budowlanego, który spełnia kryteria bycia budynkiem przewidziane ustawie o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodny z konstytucją, zwracając jednocześnie uwagę, że wyrok ten dotyczył jednak innych obiektów niż wyraźnie wymienione w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane (obiekty kontenerowe).